Ze is inmiddels in de zestig, maar de Braziliaanse Raquel de Oliveira debuteerde bijna tien jaar geleden als schrijver en wel van haar eigen autobiografie. Het was een opvallende carrièremove, want in de jaren tachtig en negentig was De Olivieira een van de meest geduchte drugsbazen van de favelas van Rio de Janeiro. Direct en indirect heeft de topcrimineel heel wat doden op haar geweten. Haar levensverhaal vormt de zeer losse basis van de rommelige en verwarrende actiethriller Bandida: A Número Um.
Centraal staat de fictieve Rebecca, die in het openingsshot in paniek een bandje met haar ervaringen inspreekt. Ze heeft haast want de politie staat op het punt een inval te doen en Rebecca in te rekenen. Het bandje is bedoeld om de vinder duidelijk te maken dat "Rio de Janeiro een monster heeft gecreëerd". Er zou dus geen gebrek aan theater en dramatiek moeten zijn. Was dat maar zo, in deze gehaaste terugblik op Rebecca's leven die meer verwarring dan helderheid schept.
Rebecca groeit op in Rocinha, de grootste en dichtstbevolkte favela van Rio de Janeiro. Haar moeder werkt als huishoudster en kindermeisje voor rijke gezinnen, haar vader is niet in beeld. Rebecca wordt vaak aan haar lot over gelaten en zit soms weken alleen thuis. Het duurt dan ook niet lang voor ze onder de vleugels van de voornaamste drugsbaas van de favela wordt genomen. Aanvankelijk om voor zijn gerief te dienen - al wordt dit slechts in een bijzin genoemd - maar al snel wordt Rebecca de protegé van topcrimineel Amoroso, wat haar in staat stelt om steeds meer in zijn voetsporen te treden.
Bandida: A Número Um, in de Engelstalige wereld ook bekend onder de titel Outlaw, heeft nog het meest weg van een regiedebuut van een overijverige en overambitieuze filmmaker. Toch is dit niet het eerste wapenfeit van João Wainer. De regisseur gooit er vooral in het eerste uur een overdaad aan flitsende montages, snelle actie en afgeraffelde dialogen tegenaan, gelardeerd met pretentieuze beeldtrucs. Heeft hij dan echt geen boeiend verhaal te vertellen? Deze creatieve uitspattingen verhullen niet dat deze vrije bewerking van de levensloop van De Oliviera teleurstellend weinig om het lijf heeft.
Rebecca lijdt een opgejaagd leven, waarbij het gevaar van rivaliserende bendes en de opsporingsautoriteiten voortdurend in haar nek hijgen. Ze zal als volwassen vrouw zowel samenwerken met als tegenover de mensen komen te staan die ze tijdens haar jeugd in de Rocinha ontmoette. Op een vaste liefde na komen en gaan deze personages zonder dat ze ook maar enige impressie achterlaten. Het blijft ondertussen gissen naar wat er precies in haar hoofd omgaat en hoe ze haar handelen voor zichzelf rechtvaardigt.
De scènes die Wainer wel laat uitspelen zijn van triviale aard en weten maar mondjesmaat de onderlinge verhoudingen vorm te geven. Wanneer de filmmaker de artistieke fratsen achterwege laat en rustmomenten probeert in te bouwen blijkt deze actiethriller best veel potentie te hebben. Maar liefst vier schrijvers, waaronder de regisseur, bemoeiden zich met het scenario. Dit schrijversbataljon heeft niet weten te voorkomen dat verwarring, achteloosheid en desinteresse in amper tachtig minuten speeltijd afwisselen.
Er zijn zo veel Braziliaanse producties die niet alleen een beter beeld geven van het uitzichtloze leven in de favela, Cidade de Deus als belangrijkste titel, maar zeker net zo veel titels die een realistischer weergave zijn van het bendeleven. Het grootste euvel is echter de vluchtige wijze waarop Rebecca's leven wordt geschetst. Goed, ze komt uit armoede en verwaarlozing, maar wat haar anders dan genoegdoening heeft gedreven om het criminele pad te kiezen blijft achterwege.
Bandida: A Número Um is te zien bij Netflix.
