Het Italiaanse The Place laat zich bekijken als een binnenstebuiten gekeerde versie van de legendarische openingsscène van The Godfather. Daarin is te zien hoe een burgerman de grote maffiabaas Don Corleone om een duistere gunst komt vragen, wat door de filmische aspecten de impressie wekt van een audiëntie met de duivel, ook al is de oppermachtige titelfiguur geheel menselijk. Dat laatste is in het Italiaanse The Place wat minder zeker, maar de enscenering van een man die in een café mensen ontvangt en hun wensen aanhoort, wordt op een volkomen alledaagse manier in beeld gebracht. Een verfrissende insteek, maar het is de vraag hoeveel kijkers een dusdanig van alle mythe ontdaan schouwspel anderhalf uur geboeid kan houden.
De mysterieuze figuur, op de aftiteling simpelweg 'de man' genoemd, slijt zijn dagen in het doodnormale café The Place, waar hij altijd aan hetzelfde tafeltje eet, drinkt en werkt. Voor buitenstaanders, zoals de geïntrigeerde serveerster Angela, lijkt zijn werk simpelweg te bestaan uit het aanhoren en adviseren van de mensen die bij hem aanschuiven. De kijker, die getuige is van al zijn conversaties, ontdekt al snel dat de verstrekte adviezen behoorlijk concreet zijn. Mensen kunnen bij de man terecht voor het in vervulling laten gaan van hun diepste wensen, waarvoor hij met een korte blik in zijn dikke boek een pasklare oplossing kan aandragen. Helaas voor deze mensen hangt aan hun wensen altijd een uiterst hoog prijskaartje. Een blinde man die weer wil zien, zal een vrouw moeten verkrachten. Een oude vrouw die haar dementerende echtgenoot terug wil, zal een bomaanslag moeten plegen. Want voor wat, hoort nogal wat.
Haast nog voordat de kijker de kans krijgt zichzelf de vraag te stellen wie de naamloze man eigenlijk is, vraagt een non hem al direct welke garantie ze heeft dat ze niet bij de duivel is aangeschoven. Hij antwoordt haar een dergelijke garantie niet te kunnen geven. Gedurende de rest van de speelduur wordt in het midden gelaten wie of wat de man precies is, maar een bovennatuurlijke status kan hem moeilijk worden ontzegd. Maakt dat hem de duivel? Mogelijk, maar niet per se. Waar die Bijbelse figuur doorgaans wordt geportretteerd als een gewiekste manipulator, is de man in het café in alles volkomen helder en eerlijk. Om te krijgen wat mensen willen hebben, geeft hij ze simpelweg een taak die hun geweten op de proef stelt. Het is vervolgens aan henzelf of ze deze uitvoeren of naast zich neerleggen. Hier dus geen faustiaanse wurgcontracten, maar louter freelancewerk.
The Place verkent daarmee op speelse wijze de vraag in welke mate we ons laten leiden door onze moraal. Hoeveel leed zijn we bijvoorbeeld bereid anderen aan te doen om onszelf leed te besparen? De negen mensen die een opdracht aannemen en regelmatig in het café terugkomen voor updates daaromtrent, gaan allemaal net iets anders om met dit vraagstuk. Er wordt veel gewikt en gewogen, maar uiteindelijk komt vrijwel elk personages tot een keuze, de een iets nobeler dan de ander. Interessant hierin is dat haast iedereen bij aanvang zijn relativerend vermogen volkomen heeft uitgeschakeld. Want hoewel je zou verwachten dat men enkel met de naamloze man in zee zou gaan voor het redden van een dierbare (wat voor een enkeling het geval is), schuift men net zo makkelijk aan voor een aantrekkelijker uiterlijk of een nachtje rollebollen met een fotomodel.
De minimalistische opzet van de film is zowel zijn kracht als zijn handicap. Voor eenieder die weinig spektakel behoeft, valt prima te genieten van de voortdurende reeks conversaties tussen de man en de mensen die zijn hulp vragen. Door het volwassen acteerwerk en de wijze waarop de dialogen zijn geschreven, valt makkelijk over het hoofd te zien dat de elfkoppige cast slechts de helft van alle personages vertolkt. De resterende helft blijft gedurende de hele film buiten beeld, maar wordt door de sterke beschrijvingen toch op overtuigende wijze tot leven gewekt. Wie echter iets minder gecharmeerd is van een constante reeks gesprekken in een café, zal The Place beter kunnen mijden. Filmtechnisch is er immers niet bijster veel bijzonders te zien, noch zijn er grootse ontwikkelingen of onthullingen die voor spanning zorgen. Als stijlexperiment is de film prima geslaagd, maar misschien had dit verhaal beter kunnen worden uitgewerkt als toneelstuk.
