[b]De film Tenet van regisseur Christopher Nolan zorgt voor heel wat vragen. Een deel wordt beantwoord, maar een deel staat echt nog open. Vandaag doen we een poging zoveel mogelijk vragen te beantwoorden.
Tenet draait om de Protagonist. Hij wordt aan het begin van de film gerekruteerd om het op te nemen tegen een mysterieuze vijand uit de toekomst. Op het spel staat het hele universum en het voortbestaan daarvan.
DRAAIT TENET OM TIJDREIZEN?
Niet echt. De film omvat technologie die het mogelijk maakt om tijd terug te laten lopen. Dat is niet helemaal tijdreizen in de traditionele zin. Verwacht dus geen vliegende auto's of andere toekomstvisies, maar een film die je laat zien dat je de tijdsbeleving van mensen en objecten om kan draaien, waardoor ze als het ware terug in de tijd kunnen.
WAT BETEKENT TENET?
Deze vraag wordt niet echt beantwoord in de film, maar het lijkt vooral een mantra te zijn: wat gebeurt is, is gebeurd. Tegelijk speelt ten een rol in de film: zo is er een waarschuwing van tien seconden op de beveiligingsmaatregelen rond de free port, vraagt de Protagonist tien minuten met Sanjay Singh en duurt de missie aan het einde ook tien minuten.
WAT IS HET SATOR-VIERKANT?
Tenet als woord kan je terugvinden in het Satorvierkant uit de oudheid. Dat is een Latijns palindroom dat uit vijf woorden bestaat, die je naar voren, achteren, boven en onder kan lezen. Het is een perfecte en complexe palindroom die voor Tenet gebruikt wordt. Elk van de vijf woorden vormt namelijk een onderdeel van het verhaal.
SATOR | Andrei Sator is de slechterik van de film.
ROTAS | Sator verstopt zijn turnstile in een free port van het bedrijf Rotas.
AREPO | Echtgenote Kat van Andrei had mogelijk een relatie met kunstvervalser Arepo.
OPERA | Daar probeerde Sator het Algoritme te stelen.
TENET | Werkt Sator telkens weer tegen.
HOE IS TENET EEN PALINDROOM?
Tenet is zelf natuurlijk ook een palindroom. Het eerste deel van de film beweegt vooruit in de tijd, het tweede deel gaat de andere kant op. In het begin zien we een undercovermissie in Kiev, waar de Protagonist gered wordt door een gemaskerde man met een rood lint aan zijn uniform. Vervolgens wordt hij gerekruteerd om voor Tenet te werken en het Algoritme te stelen en het einde van de wereld te voorkomen. Tijdens de missie onderneemt hij twee overvallen, voordat Sator zijn vrouw neerschiet en de Protagonist terug in de tijd gaat.
Dan zien we hoe hij een omgekeerde versie van zijn missie op de snelweg, het vliegveld en daarna een grote militaire strijd meemaakt. Tijdens dat laatste gevecht wordt de Protagonist weer gered door een mysterieuze soldaat met een rood lint aan zijn uniform. En daarmee is de film omgekeerd verteld.
HOE WERKT INVERSION?
Tenet draait letterlijk de entropie van een object om. Daardoor beweegt het omgekeerd door de tijd. Je beleeft de tijd als een voorwaartse beweging. Maar als je inverted bent, dan beweeg je terug. Een kogel wordt dus niet afgevuurd door een pistool, maar vindt zijn weg terug in de loop. En een mens dat inverted is, kan geen gewone lucht inademen maar moet speciale lucht inademen die ook omgedraaid werkt.
WAT IS HET ALGORITME?
Het Algoritme is gemaakt door een onbekende wetenschapper. Die bedenkt een formule die ertoe leidt dat een fysiek wapen terug in de tijd gestuurd kan worden, waardoor het verleden verwoest kan worden. Het Algoritme kan het lopen van de tijd letterlijk omdraaien, waardoor de hele mensheid ineens stopt met bestaan. Maar de wetenschapper heeft spijt van haar schepping, en verbreekt het Algoritme in negen delen die ze over de tijd verstopt heeft. Elk deel is een fysiek object dat, samengevoegd, het Algoritme vormt.
WAT WIL SATOR?
Sator is de schurk van de film. In eerste instantie lijkt hij vrij plat: hij wil gewoon rijkdom en krijgt die uit de toekomst. Maar later blijkt het anders: hij is stervende en wil dat de wereld met hem ophoudt te bestaan.
WAT WIL DE TOEKOMST?
Dan zijn er de mensen uit de toekomst. Die toekomst is een dystopie, een verschrikkelijke wereld waarin alles en iedereen stervende is. Het enige antwoord: de tijd terugdraaien om de planeet te redden van de ondergang. Dan kunnen wij de fouten die we nu maken niet meer maken. Of het werkt is niet zeker, want er is nog het grootvaderparadox, waaruit blijkt dat je je eigen opa mogelijk wel, maar mogelijk ook niet, kan doden.
WAAROM WERD SATOR GEKOZEN?
Het lijkt erop dat Sator ingeschakeld werd door de toekomst, simpelweg omdat hij op het juiste moment was. Hij groeide op in Stalask 12, een gesloten stad van de Sovjet-Unie en ruimte daar kernkoppen op. Tussen die kernkoppen vond hij een boodschap uit de toekomst, met goudstaven en de instructie om het Algoritme op te sporen. En natuurlijk een turnstile, waarmee hij zichzelf kon inverten.
WAT ZIJN DE GESLOTEN STEDEN?
De Sovjet-Unie heeft in de film gesloten steden. Dat zijn steden waar je niet zomaar naar mag reizen, waar gevoelig onderzoek uitgevoerd werd en die bewoond werden door families die in de basissen of laboratoria werken.
WIE IS DE PROTAGONIST?
We horen nooit hoe de Protagonist heet. Dat doe je niet in zijn werk, lijkt de uitleg te zijn. Maar het is belangrijker dan je wellicht denkt: de Protagonist is namelijk zijn eigen opdrachtgever, zonder dat hij dat weet. Dat maakt hem op meer dan één manier de Protagonist.
VOOR WIE WERKT DE PROTAGONIST?
Het korte antwoord: iedereen in Tenet werkt voor de Protagonist. Hij richt de organisatie Tenet op, na de gebeurtenissen van de film en zet daarna mensen in het verleden aan het werk om het Algoritme te vinden voordat Sator dat doet.
WIE REDDE DE PROTAGONIST?
Aan het begin van de film wordt de Protagonist gered door een mysterieuze man. In de laatste momenten van de film blijkt dat de mysterieuze figuur niemand minder dan Neil is. Die blijkt al jaren voor Tenet te werken en moest de Protagonist in het verleden redden, zonder zijn eigen identiteit te onthullen.
WAT ZIJN DE ZILVEREN PILLEN?
De Protagonist wordt in het begin van de film op de proef gesteld en gemarteld. Hij weet een cyanidepil te slikken, in de hoop zo dood te gaan. Die pil blijkt nep, maar bewijst wel zijn toewijding aan zijn missie. Maar sommige pillen lijken wel echt te zijn: die van Sator bijvoorbeeld.
HOE ONTMOETTEN DE PROTAGONIST EN NEIL ELKAAR?
Een vraag waar we geen duidelijk antwoord op hebben. Het lijkt er in elk geval op dat de twee elkaar al lang voor de gebeurtenissen in de hotelbar in Mumbai kenden. Neil vertelt namelijk dat ze een lange en mooie vriendschap met elkaar hebben gehad. En Neil blijkt ooit gerekruteerd te zijn door de Protagonist.
WAT IS ER MET KAT?
Kat wordt neergeschoten door haar man Sator met een inverted kogel. Dat is extra vervelend, omdat ze hierdoor een stralingsziekte krijgt. Daarom zijn die kogels ook zo naar, vanwege de straling die ermee gepaard gaat.
HOE WERKT DE EINDSTRIJD VAN TENET?
Er wordt een zogenoemde temperol pincer movement uitgevoerd, waarbij het ene team terug in de tijd reist en het andere team vooruit in de tijd. Op die manier kunnen het Blauwe en het Rode team gebruik maken van elkaars kennis en de strijd met een voordeel voeren.
KAN JE DE TIJD VERANDEREN?
De hamvraag is tot slot of je de tijd kan veranderen. De implicatie lijkt dat dit wel degelijk mogelijk is. Immers slaagt de Protagonist er uiteindelijk in om te voorkomen dat mensen in de toekomst de mensen uit het heden kunnen doden. Bovendien kon de Protagonist uit de toekomst mensen uit het verleden rekruteren om deze gebeurtenissen te laten gebeuren. Maar het mantra van de film is wat gebeurt is, is gebeurd, zoals ook opgaat voor de dood van Neil. Het is dus uiteindelijk een paradox.
