Idris Elba is sinds zijn rol als Stringer Bell in The Wire uitgegroeid tot een van de meest gevraagde acteurs ter wereld. Elba weet echt in de huid van zijn personages te kruipen en liet dat zien in onder andere Luther en Mandela: Long Walk to Freedom. In Beasts of No Nation levert hij als warlord een van zijn meest indrukwekkende prestaties tot nu toe. FilmTotaal sprak de charismatische en uiterst humoristische acteur tijdens het filmfestival in Toronto over de persoonlijke link met dit onderwerp, in rol blijven op de set en zijn werk als deejay.

» Lees ook onze recensie van Beasts of No Nation.

Volgens de regisseur zei je meteen ja tegen Beasts of No Nation. Waarom?

“De grootste reden was om met Cary te werken, ik was een fan van Sin Nombre en True Detective en vind hem geweldig. En het script was iets dat me aangreep, omdat mijn ouders uit Nigeria komen, een land dat verscheurd raakte. Mijn familie vertoont zeker overeenkomsten met een verhaal als dit. In mijn hoofd dacht ik: 'ik moet deze film doen'. En het gaf me de kans een personage te spelen dat ik normaal niet zou doen. Het is heel anders en uitdagend dus ik zei meteen ja.”

Er verschenen in de media verhalen dat je op de set bijna dood was gegaan.

“Er was een enorme boom naast een waterval bovenop een berg waar we filmden op een heel nauw pad. Ik stond tussen het filmen door op een kei even te roken en ik leun tegen die boom. Althans dat dacht ik. Het bleek echter een tak te zijn dus ik viel bijna naar achteren, van de berg af. Ik dacht 'oh shit, ik ga hier dood!' Niet grappig, maar wel een spectaculaire manier om dood te gaan, dat moet ik eerlijk zeggen.”

Hoe was het om dit personage te vertolken met accent en al.

“Het vergde een hoop concentratie. Ik bleef zoveel mogelijk in mijn rol tijdens het filmen, want we hadden tweehonderd figuranten en zij moesten mij volgen en geloven in plaats van 'Oh ja hoor, heb je daar die acteur uit The Wire die een Afrikaanse dictator speelt, dit wordt lachen'. Cary en ik drilden meteen erin dat we aan het werk waren. Wij werken, jullie werken. Toen die boodschap overkwam, leek het eerder op het maken van een documentaire. Je had groepen figuranten, die elk een naam voor hun ploeg hadden bedacht en zo zorgden ze dat ze zich meteen in de juiste formatie konden opstellen. Het leek wel een echt leger. Als ik op de set kwam, salueerden ze me. Dus ik behield mijn accent en bleef zoveel mogelijk in mijn rol. Want als je met acteurs werkt die geen ervaring hebben dan moet je een realiteit voor ze creëren, waarbij het niet uitmaakt of ze op dat moment gefilmd worden of niet. Daar kwam deze aanpak vandaan.”

Waren ze bang voor je?

“Niet voor mij. Ze moesten vooraf naar een bootcamp. In de film zie je mijn nummer twee en hij heeft voor Charles Taylor gewerkt en weet dus als geen ander hoe je mensen kunt laten doen wat je wil in korte tijd. Hij is nu een dominee, maar toen hij de taak op zich nam om de bootcamp te doen voor de figuranten, was hij eng. Ik wilde niet op set komen en mensen bang maken. 'I'm just an actor darling', maar ik realiseerde heel snel dat als hij op de set kwam, ze meteen in de houding sprongen. Hij had drie weken met ze gewerkt en ze afgebeuld. Ik was niet de natuurlijke leider want ze luisterden naar hem en ik was maar een acteur. Maar toen we begonnen met filmen, begon ik met deze man taken te delen, zodat we van hetzelfde aanzien genoten en ze naar ons beiden luisterden.”

Wat vind je van het feit dat deze film exclusief via Netflix wordt aangeboden? Is dat de toekomst?

“Het is revolutionair man. Netflix heeft al zoveel veranderd en het spreekt boekdelen over de manier waarop wij onze series en media willen kijken. Ik denk alleen niet dat het de ervaring van de bioscoop zal doen verdwijnen. Mensen houden van de bioscoop en dat gaat nooit weg. Maar nu hebben we opties. Het opent ook mogelijkheden voor filmmakers om hun werk op een andere manier aan te bieden als dit model werkt.”

Waar kies je zelf voor: tv of bioscoop?

“Ik geef de voorkeur aan het grote scherm als ik de mogelijkheid heb. Maar ik ben al meer dan twee jaar niet naar de bioscoop geweest tenzij het ging om een screening van een van mijn eigen films. Het feit dat ik naar Netflix kan gaan en iets kan kijken, is zeker geen slecht idee voor mij.”

Het personage dat je speelt heeft de nodige bagage, maar dat moet je als kijker veelal zelf invullen.

“Dat is expres. Je wil het publiek geen info geven, die ze niet nodig hebben over zijn achtergrond. Maar het was voor mij moeilijk, omdat ik zelf vader ben en kinderen heb, om kinderen pijn te zien lijden. Zelfs in deze film, ook al is dat niet echt. Het is moeilijk voor me om te zien. Zelfs toen ik deze film keek, kreeg ik er tranen van. Ik haat het gewoon om kinderen te zien lijden, haat het. Nu ik kinderen heb, is het nog erger. Ik heb nu een goede verstandhouding met Abraham maar tijdens het filmen zelf hadden we weinig met elkaar te maken. Dat deed hij, hij hield bewust een afstand van mij. Dat kwam zijn prestatie ten goede. Het is zo mooi om hem te zien in de film, want hij doet het instinctief. Hij is volgens mij niet eens echt aan het acteren.”

Hoe lang duurt het na het filmen voordat je zo'n personage van je af kunt schudden?

“Bij deze ging het heel snel, omdat ik naar Ibiza vloog de dag na het filmen om te deejayen. Toen ik daar was, heb ik echt ontspannen en die baard eraf geschoren en toen was hij weg. Het was wel raar. Wat mij wel eens overkomt, is dat van het personage het accent nog even blijft. Dus in Ibiza riep ik nog wel eens wat [met Afrikaans accent].”

Je kon hem wel makkelijk afschudden, maar hoe lang doe je er over om je een personage en zo'n accent helemaal eigen te maken?

“Het gaat meer om het denken dan het oefenen. Ik leerde snel bij het aanleren van een Amerikaans accent, dat het op zijn snelst onder de knie te krijgen is als je in dat accent gaat denken. Verander wat je denkt in het accent in je hoofd, en dan gaat het spreken ook makkelijker. Dus dat is hoe ik het aanpakte. Maar dit accent was eentje waar ik al familiair mee was. Het is een Sierra Leoons accent met een beetje Nigeriaans erdoorheen.”

Is naast je accent ook je stemgeluid en volume belangrijk om te gebruiken?

“Dat leer ik nu meer en meer. Ik ben niet naar een toneelschool gegaan dus ik heb al die technische aspecten nooit geleerd. Nu breng ik tijd door met voice coaches om me te helpen met mijn spraak, want het is fascinerend wat ik nog meer kan. In de film die ik nu maak, de Star Trek-film, moet ik heel laag praten en dat is ook heel moeilijk.”

Wat vind je in je werk als deejay, dat je niet vindt in het acteren?

“Je hebt meteen feedback. Ik weet dat je dat je dat waarschijnlijk ook in het theater kan vinden, maar als dj speel ik een plaat en moet ik jullie allemaal ervoor in de juiste stemming krijgen. Dat is een interessante chemie die plaats moet vinden en dat is wat ik eruit haal.”

Komen mensen kijken voor Idris Elba de dj of de acteur?

“Beide. Ik deed Glastonbury en daar stond het publiek te kijken van kom maar op. Er is natuurlijk nog steeds een curiositeit aan verbonden dat ik ook dj ben voor mijn publiek maar ik ben langzaam op weg om dat achter me te laten. Ik ben er ook heel vocaal over dus dat levert wel druk op. Ik kan me geen slechte draaiset veroorloven want dat is het einde van die carrière.”

Ben je duur om in te huren, doe je ook bruiloften?

“Jazeker, heb ik gedaan. Ik doe het niet voor het geld. Ik word betaald, maar dat is niet mijn motivatie.”

Wat is je dj-naam?

“Gewoon Idris Elba, ik ben echt te oud om met een of andere artiestennaam aan te komen zetten.”

Wat vindt je familie ervan, dat je deze film hebt gemaakt?

“Mijn moeder kwam naar Ghana, zij komt daarvandaan en ze vond het geweldig. Zij vindt elk project dat ik doe, dat ook maar iets te maken heeft met Afrika natuurlijk het einde. Dit was extra speciaal, omdat het de eerste keer was dat ik naar haar geboorteland was geweest. We hebben daar tien dagen doorgebracht voor ik begon met filmen en mijn moeder was maar wat trots om daar met me te zijn. Mijn vader overleed helaas twee jaar geleden, maar mijn moeder was erg trots.”

Wat leerde je over je eigen achtergrond, dat je daarvoor niet wist?

“Ik leerde daar familie kennen en ik kwam erachter waar ik mijn lengte vandaan heb, namelijk niet mijn vaderskant zoals ik dacht, maar van mijn moeder. De mannen en vrouwen in die familie zijn allemaal lang dus ik snapte ineens waar ik het van heb.”

Veranderde het ook je manier van denken over bepaalde dingen?

“Ik was betrokken als acteur en producent dus in het begin hadden we het over de plek waar we zouden filmen. Ik wilde niet naar Zuid-Afrika gaan en op een soundstage filmen. Ik gaf meteen aan, dat we naar Ghana moesten en een land vinden dat misschien niet de infrastructuur heeft, maar wel die authenticiteit over kan brengen in de film. De jungle en Afrika spelen een grote rol in deze film. We zeggen niet waar we zijn, maar je voelt Afrika. Het maakte me bewuster van wat we zeggen over Afrika en welke beelden mensen daarbij voor de geest halen. Ik zei meteen 'als we dit doen, laten we het goed doen'.”

Denk je dat de film mensen aan het denken zal zetten?

“Ik heb wel het gevoel dat als je nu kijkt naar Europa en de situatie met de vluchtelingen en je de vraag stelt hoe dit is ontstaan, Afrika dit ook heeft meegemaakt door de oorlogen daar. Armoede en gebrek aan leiderschap verwoest zoveel. Mensen komen daar niet makkelijk van terug. Kijk naar Sierra Leone. Het land krabbelt net een beetje op en dan komt ebola langs. Deze film hoort bij deze tijd. Als je naar de wereld kijkt, zijn er zoveel kinderen die lijden, kijk maar naar de kinderen in Syrië. Daarmee is de film echt van deze tijd. Deze film gaat niet perse over kindsoldaten. Als je goed kijkt en oplet, zie je dat deze film gaat over hoe een land zichzelf kapot maakt van binnenuit.”