Elk jaar stroomt de Potsdamer Platz in de Duitse hoofdstad vol met sterren, filmmakers en journalisten en worden honderden films voor het eerst aan publiek getoond. Als het goed gaat op het Berlinale heb je kans op een goede tour langs de filmfestivals en uiteindelijk ook de box office (zoals vorig jaar gebeurde met The Grand Budapest Hotel). Het is ook een festival waar distributeurs films inkopen. Grote kans dat een hoop van de films die dit jaar draaien en goed zijn ontvangen zich een weg weten te vinden via de verkoopmarkt naar de Nederlandse bioscopen. Ik ben zelf nog nooit naar het Berlinale geweest, maar 2015 begint meteen goed; gisteren ben ik per trein afgereisd naar Berlijn om dit jaar verslag te doen van de films die draaien, de sterren die er aanwezig zijn en de sfeer om het festival heen.

Na aankomst kon ik niet wachten om te beginnen en ben ik meteen mijn perspas gaan ophalen in het Grand Hyatt Hotel, een van de centrale punten rond de Potsdamer Platz waar het festival wordt gehouden. Op de eerste etage van dit hotel is alles overgenomen door de pers en bevindt zich nu de persruimte, de balies waar je kaarten kan krijgen en tafels vol met folders en programma' s van de dag. Na mijn perspas te hebben ontvangen, kan ik eigenlijk meteen alweer weg. Alleen de opening staat op het programma van Nobody Wants the Night en dat is niet toegankelijk voor de pers. Dus kijk ik een uurtje later vanuit mijn accommodatie live op tv de openingsceremonie van het Berlinale op de Duitse zender ZDF. En dat is me toch wat. Wie wel eens Duitse spelshows heeft gekeken, weet een beetje wat je kan verwachten. De in Duitsland kennelijk wereldberoemde comédienne Anke Engelke is de host en maakt een reeks tenenkrommende grappen, waar het Duitse deel van het publiek hartelijk om moet lachen. Dan loopt ze het publiek in en maakt ze hier en daar een praatje. Wanneer ze met James Franco begint te flirten als een soort sketch wordt het uitermate pijnlijk. Franco blijft lachen en zijn kauwgom kauwen en wanneer Engelke zich over de stoelen voor hem probeert te draperen, verliest ze met haar elleboog even haar evenwicht en lijkt het nog even toch nog grappig te worden, alleen weet ze zich op het laatste moment te hervinden. Na het voorstellen van de jury en praatjes van de organisatie is het tijd voor de film. Natuurlijk zendt ZDF dit niet uit, als kijker krijg je een Wim Wenders film. Toepasselijk aangezien hij een prijs voor zijn oeuvre zal ontvangen op het festival.



Vandaag begon dus de eerste echte dag voor mij op het Berlinale. Ik wil de Queen of the Desert persconferentie bezoeken en besluit dik een uur van tevoren in ieder geval even te kijken waar de ruimte is in het Hyatt waar deze zal worden gehouden. Tot mijn verbazing is de zaal al vol aan het lopen dus neem ik ook maar plaats. Ik kan nog op de derde rij in het midden heb dus een perfecte plaats. Ik ben eigenlijk net op tijd want ik zit nog geen tien minuten voor de zaal min of meer vol zit. Sommige plaatsen om me heen zijn door andere journalisten bezet gehouden, wat bijna wat ruzie oplevert wanneer mensen die nog een plekje zoeken, proberen de jassen en tassen te verplaatsen. Wat duidelijk nare woorden worden in het Duits heen en weer geslingerd, maar de tassen en jassen blijven liggen. Op het laatste moment komen de mensen voor wie de plekken bezet zijn gehouden en nemen ze plaats, terwijl mensen van de achterste rijen boos commentaar leveren.

Dan is het eindelijk tijd voor de persconferentie en komen regisseur Werner Herzog, Nicole Kidman, James Franco en Damian Lewis binnen. Het is een enorm geflits, waarbij sommige mensen op stoelen klimmen om een foto te kunnen nemen. Ook tijdens de conferentie wordt er volop gefotografeerd, alleen dan zonder flits. Iemand voor mij neemt het hele geval op met zijn iPad. Om over de eerste rij heen te kunnen filmen, houdt hij de iPad in de lucht, tot chagrijn van de dame die naast me zit en me meerdere malen wijst op de irritante man voor ons. Van achter in de zaal is er een vraag, waarna iemand de microfoon krijgt en iets in het Duits zegt. Ik vraag de dame naast me wat er gezegd is. “Of de man met de iPad kan ophouden, omdat het disgusting is wat hij doet,” vertelt zij. Nicole Kidman lijkt in de war te zijn door de 'vraag' en Herzog legt haar even uit wat er gezegd was. De man met de iPad krimpt in elkaar. Hij houdt niet op met filmen maar zorgt ervoor dat zijn armen niet in de lucht te steken.



Er worden veel vragen gesteld over de omstandigheden waarin de cast van de film moest filmen. “Ik ben in een fase van mijn leven, waarin ik nieuwe dingen wil ervaren,” zegt Kidman. “Ik wil dingen doen waarmee ik mijn grenzen verleg. Ik wil niet een film maken bij een studio waarbij ik gewoon thuis kan blijven tijdens het filmen. Toen Werner me benaderde en zei dat we in Marokko gingen filmen, vroeg ik hem of er een plek was voor mijn kinderen om mee te gaan. Hij zei daarop ja.” Werner haakt er snel op in: “Ik zei dat we wel een tent hadden voor kinderen.” Nicole en de anderen moeten lachen. Ze kijkt ook vol bewondering naar Herzog en het is duidelijk dat er veel respect is tussen de regisseur en zijn leading lady. “Werners films vereisen dat je naar een plek gaat om te filmen om de essentie echt te ervaren,” vervolgt ze. “De eerste dag hoorde ik dat ik moest leren om op een kameel te rijden. Dat ligt exact in mijn straatje. Ik heb zoveel mooie dingen meegemaakt tijdens het filmen zoals slapen onder een sterrenhemel. Het zijn allemaal dingen, die voor altijd in mijn geheugen gegrift zullen blijven staan.”

James Franco heeft ook een anekdote over de werkwijze van Herzog en hoe hij probeert om een echte ervaring te creëren. “De eerste dag dat ik filmde moest ik paardrijden. Nicole vroeg of ik dat kon en ik zei een beetje. We vroegen ons af of het veilig was, maar we gingen er gewoon voor. Dat was daarna ook de manier waarop we alles benaderden; gewoon ervoor gaan. Maar goed, we moesten te paard een helling op en boven aangekomen, zou er een gier zijn waar we mee zouden filmen. Ik ging er vanuit dat dus op die heuvel een getrainde gier zou wachten, met ergens de dierentrainers. Dus wij komen op die heuvel en daar is inderdaad een gier en die bijt naar Nicole en ik dacht nog steeds dat het een getrainde filmgier was en dat dit erbij hoorde. Later bleek dat ze gewoon een gier hadden gevangen die wild was. Hij wist net niet bij Nicole te komen, maar kwam pretty darn close. Maar als ik terugkijk, was dat het moment dat Nicole en ik een band kregen en was de rest van de shoot samen makkelijk.”

Voor Herzog is het met Queen of the Desert de eerste keer dat hij een vrouw in de hoofdrol heeft, iets wat hem kennelijk prima is bevallen. “Ik dacht altijd dat ik iemand was die films moest maken met mannen in de hoofdrollen en dat het me niet zou lukken een film te maken rond een vrouw als centraal personage. Ik wilde dat ik eerder had geweten dat ik dat zou kunnen, en ik ga het in toekomst zeker vaker doen.” Kidman vond het juist bijzonder om met Herzog deze film te maken om deze reden. “Het was een reis die Werner en ik aflegden. Het was leuk om dat avontuur samen te beleven, waarbij hij voor de eerste keer zo' n film maakte.”

Op de vraag of ze opnieuw een film zouden maken met Herzog, antwoordt Franco dat hij zich altijd veilig voelde, ondanks de extreme omstandigheden. “Ik zou het ook doen, of het veilig was of niet,” overtreft Kidman hem waarop ze moeten lachen. “Ik heb een beeld nu van Werner voor me,” vervolgt Kidman. “Ik zie hem rennen tussen de crew en ons door het zand. Dit omdat hij niet wil werken met walkie talkies. Hij moest wel een tien minuten rennen door het zand om ons een boodschap te geven. Dat laat zien hoe authentiek hij het wilde maken. Het is allemaal onderdeel van de adrenaline die je krijgt van het werken met Werner en daar geniet ik van.”



Als de persconferentie is afgelopen, blijf ik zitten voor de volgende. Maar de zaal loopt min of meer helemaal leeg. Tegen de tijd dat de volgende panelleden plaats nemen, zitten er nog maar een paar mensen en zijn bijna alle stoelen leeg. Het mag de pret niet drukken want regisseur Gabriel Ripstein en producent Michel Franco praten honderduit over hun film 600 Millas, een film over de wapenhandel tussen de VS en Mexico. “Ik heb deze film niet gemaakt om een mening over te brengen, maar ik wilde iets maken dat de realiteit weergeeft,” vertelt hij. “Ik ben opgegroeid rond wapens want mijn opa was een stroper, maar in Amerika kan men ook gewoon wapens kopen die eigenlijk alleen voor militaire doeleinden gebruikt zouden worden. Dat heb ik nooit begrepen. Maar het is het recht van Amerikanen en staat in de grondwet en ook de verkopers staan in hun recht. Ik veroordeel het niet, maar het heeft me altijd geïntrigeerd.” Grote afwezige is hoofdrolspeler Tim Roth, maar er wordt wel veel over hem gepraat. “Tim is bevriend met Michel en kreeg het script op laagdrempelige wijze, eigenlijk letterlijk terwijl ze drankjes deden. Toen hij het las, stelde hij voor dat hij de rol zou spelen. Dat verbaasde ons, maar natuurlijk waren we heel blij en wilden we zorgen dat hij het kon doen.” Franco en Ripstein hebben ook een andere film met Roth op de planning. “Maar dan regisseer ik,” zegt Franco. “En produceert Gabriel.”



Als de persconferentie is afgelopen, loopt de zaal weer vol. Volgende panel zal gaan over 45 Years, een drama over een koppel dat op het punt staat hun 45-jarige jubileum te vieren, wanneer nieuws komt over de dood van een oud vriendinnetje van de man. Het roept allerlei gevoelens op en zorgt voor spanningen binnen het huwelijk. Hoofdrolspelers Charlotte Rampling (bij een jong publiek bekend als Dr Vogel in Dexter) en Sir Tom Courtenay (binnenkort te zien in Dad’s Army) zijn van de partij, evenals regisseur en scriptschrijver Andrew Haigh. Er worden nogal zoetsappige vragen gesteld (“wat is jullie favoriete scène, die van mij namelijk met de eieren”) en behoorlijk wat geslijmd voor er eindelijk een vraag aan de orde komt (“Het was zo mooi geacteerd, geschreven en geregisseerd”). Het is duidelijk dat 45 Years in de smaak is gevallen. Charlotte Rampling zegt blij te zijn om in de competitie van het Berlinale mee te doen met een film als deze en Sir Tom Courtenay zegt dat de scène in de taxi zijn favoriet is, omdat hij daarin glad geschoren was en nette kleding aan had. Niet echt een persconferentie waar veel uit naar voren kwam, maar het kabbelt allemaal gemoedelijk voort tot er een eind aan wordt gedraaid. Tijd om de Potsdamer Platz te verlaten en voor te bereiden op morgen. Dat belooft een drukke dag te worden met een paar leuke films op het programma.

Auf wiedersehen!

Lees hier meer van onze berichten van de Berlinale.