Iedereen heeft een eigen smaak en voorkeur, dus als ik een filmrecensie schrijf weet ik dat ik nooit volledig objectief kan oordelen. Maar natuurlijk kan ik proberen dat zo veel mogelijk te benaderen. Bij Borgman had ik het daar gisterochtend toch wel moeilijk mee. Was het nou de film die ik zo geweldig vond, of het feit dat ik hier op het belangrijkste filmfestival ter wereld in een gigantisch theater met duizenden filmjournalisten naar een film uit mijn eigen land aan het kijken was?

Na afloop kon ik in ieder geval wel zeggen dat ik hem zeker niet slecht vond. Met name het eerste uur is erg sterk. Borgman opent met een klopjacht in het bos op drie mannen die daar blijkbaar hun schuilplek hebben. Een van hen zoekt een duur huis uit en weet zichzelf steeds verder naar binnen te werken in het gezinnetje dat er leeft. Er gebeuren vreemde dingen en het ademt allemaal een aardig duistere sfeer, ondanks dat alles plaatsvindt in hartje zomer. De film heeft een intrigerende opbouw, waarin situaties continu schommelen tussen naargeestig en absurdistisch. Aan de ene is het duidelijk een Van Warmerdam-film, met een lichtsurrealistische setting en scherpe dialogen. Maar aan de andere kant is het ook compleet anders. Veel minder humor, beklemmender. Er komen zelfs bovennatuurlijke elementen bij kijken. Tenminste, als je het op die manier interpreteert. Want ook dat is anders: Borgman geeft meer stof tot nadenken dan Van Warmerdams vorige films. Maakt dat hem ook meteen beter? Niet meteen, maar het verklaart misschien wel waarom hij voor Cannes is geselecteerd.

‘s Avonds ben ik naar de galapremière geweest. Sowieso leuk voor de ervaring om over de rode loper te wandelen en mee te doen met het daverende applaus voor en na de film. Maar het was ook interessant vanwege de reacties van het publiek. Tijdens de persvertoning werd er veel meer gelachen dan bij de galapremière. Misschien dat filmjournalisten bekend waren met het werk van Van Warmerdam en dus verwachtten dat er gegrinnikt kon worden om ieder element dat ook maar een beetje bizar was. Pas toen ik hem met een ander publiek zag, kreeg ik door dat hij beter werkt als je hem compleet serieus neemt. Vervreemdend is hij nog steeds, maar de dreiging die door de hele film heen loopt is beter voelbaar, het komische absurdisme verandert meer in ongemak.

Toch moet gezegd worden dat Borgman uiteindelijk wel wat inzakt. Alles wordt op een briljante manier opgezet, maar een echte climax blijft uit, terwijl je die wel verwacht. Gaat hij de Gouden Palm winnen? Waarschijnlijk niet. Maar een prijs voor beste regie of beste acteur (Jan Bijvoets zet een ijzingwekkende rol neer) zit er misschien nog wel in.

Na afloop ging een deel van de stoet - ik ook - door naar een feest een eindje verderop aan het strand. Felle discolichten, grote LED-boards waar delen van de film op werden vertoond en snoeihard geluid; geen ideale plek om te netwerken, maar toch was dat waar de meeste mensen mee bezig waren. En dat was ook best leuk. Alle Nederlanders in Cannes bij elkaar is sowieso garantie voor gezelligheid.

En wat ik nou uiteindelijk van Borgman vond? Al met al toch een hele stijlvaste, originele en lekker lugubere film:

[rating 4]