Afgelopen vrijdag ging in Vlissingen in aanwezigheid van prins Willem-Alexander en prinses Máxima de veertiende editie van Film by the Sea van start met de Nederlandse première van Beasts of the Southern Wild. Dit jaar schrapte het festival wegens bezuinigingen veel jaarlijks terugkerende onderdelen ten behoeve van een sterkere programmering en professionalisering. Film by the Sea wil Cannes zijn, maar dan in Vlissingen. Het resultaat mag er zijn.

Openingsfilm Beasts of the Southern Wild speelt zich af in New Orleans ten tijde van orkaan Katrina en maakt de kijker deelgenoot van het leven van Hushpuppy, een zesjarig meisje dat met haar alcoholistische vader in de Badkuip woont, waar bewoners hun leven niet zeker zijn. De film maakt deel uit van het programmaonderdeel The Big Easy met films over New Orleans en de orkaan Katrina die de stad in 2005 veranderde in een rampengebied. Een gevoelig onderwerp voor de Zeeuwse provincie die in 1953 zwaar leed onder de Watersnoodramp.

Zoals ieder jaar staat de combinatie van film en literatuur centraal op het Zeeuwse festival, dat behalve in Vlissingen ook films presenteert in Terneuzen. In de Dioraphte Film & Literatuurcompetitie strijden twaalf producties om de Film- en Literatuurprijs. Op zaterdag 15 september werd de competitie geopend met het ontroerende drama Being Flynn, gebaseerd op de roman Another Bullshit Night in Suck City van Nick Flynn. Daarnaast zijn onder andere openingsfilm Beasts of the Southern Wild, de Frans-Engelse productie Voor Ik Doodga van Ol Parker, The Door van István Szabó en Shadow Dancer van James Marsh te zien in de competitie.

Wie zich verder wil verdiepen in de verbanden tussen film en literatuur kan tijdens het festival filmcolleges volgen bij filosofe Stine Jensen. Zij zal dit jaar in het bijzonder aandacht besteden aan boekverfilmingen in de Scandinavische cinema. Wie zelf de ambitie heeft schrijver te worden kan een workshop volgen bij Peter Buwalda, schrijver van de bestseller Bonita Avenue. Op vrijdag 21 september zal tijdens het Award Ceremony Dinner de prijs van de competitie bekend gemaakt worden door Rinus Ferdinandusse, die ieder jaar de jury voorzit.

Naast de terugkerende focus op literatuur is het festival dit jaar sterk georiënteerd op films van Zeeuwse bodem. Tijdens het eerste weekend ging Een Klein Vlekje in première, een mooi gefotografeerde documentaire over drie mannen uit Sluiskil en hun band met hun Zeeuwse geboortegrond. De film focust zich in het bijzonder op het bijzondere leven van de inmiddels tachtigjarige Lodewijk van den Berg, die gewapend met een Zeeuwse vlag als eerste Nederlandse astronaut de ruimte mocht verkennen.

Op initiatief van Omroep Zeeland, het Prins Bernhard Cultuurfonds en de Provincie Zeeland werd na afloop van de première van Een Klein Vlekje, in het bijzijn van de commissaris van de koningin in Zeeland, Carla Peijs, een Zeeuws Documentairefonds opgericht. Films die gesteund worden door het documentairefonds zullen eerst een bioscooppremière beleven op Film by the Sea en vervolgens worden uitgezonden door Omroep Zeeland. Naast Een Klein Vlekje biedt het festival ook nog een aantal korte Zeeuwse producties, waaronder de culinaire documentaire De Garnalencroquetten van de Moeder van Phons, over de ambachtelijke Zeeuws-Vlaamse garnalenkroket, en de middels ‘crowdfunding’ gerealiseerde film Trauma over een veteraan die terugblikt op zijn ervaringen in het leger. De Zeeuwse producties zijn allemaal geselecteerd voor de PZC-competitie voor Beste Zeeuwse Film. Deze prijs van de Provinciaalse Zeeuws Courant zal op zaterdag 22 september worden uitgereikt.

Voor wie het in serieuzere sferen zoekt biedt Film by the Sea 2012 een uitgebreid programma over Film en Recht aan, met workshops die onder andere worden verzorgd door professoren van de Roosevelt Academy, een dependance van de universiteit Utrecht te Middelburg. Een groot aantal van de films uit dit programma zullen worden ingeleid door juristen of de regisseurs zelf. Niet te missen is bijvoorbeeld het nagesprek met de Nederlandse regisseuses Ilse en Femke van Velzen bij hun film Justice for Sale, onderdeel van hun documentairedrieluik over Congo. Ook de andere films in het programma, door het festival tot canon benoemd, zijn zeer de moeite waard: festivalbezoekers zullen getrakteerd worden op klassiekers als 12 Angry Men, Judgement at Nuremberg, M -Eine Stadt Sucht einen Mörder en Witness for the Prosecution.

Dat Film by the Sea een landelijke speler wil zijn in het grote aanbod van de Nederlandse festivals blijkt uit de sterke, veelzijdige programmering en de vele themaprogramma’s, die er samen voor zorgen dat het festival werkelijk voor iedereen wat te bieden heeft. Dat het festival aansluit bij de wensen van het publiek wordt tijdens het eerste weekend wel duidelijk: de zalen zitten vol. Dat het festival toch – zoals ieder jaar – blijft teruggrijpen op succesfilms uit voorgaande jaren legt de organisatie ongetwijfeld geen windeieren, maar is voor de echte cinefiel misschien wel wat teleurstellend. Dat het festival door de bezuinigingen heeft moeten professionaliseren lijkt zich dit jaar te vertalen in een sterkere programmering met meer kwaliteitsfilms en prachtige themaprogramma’s. Dit jaar allicht geen beroemde acteur in Vlissingen en ook geen ‘silent disco’ meer, maar Film by the Sea kan zich prima meten met haar oudere Nederlandse zusterfestivals in Rotterdam en Utrecht. Voor meer informatie over het festival kunt u de festivalwebsite bezoeken.