Met films als Spartacus (1960), 2001: A Space Odyssey (1968), A Clockwork Orange (1971), The Shining (1980) en Full Metal Jacket (1987) heeft Stanley Kubrick een aantal onvervangbare klassiekers achter zijn naam staan. Zijn grootste project heeft hij echter nooit kunnen (af)maken. Dit had namelijk een film over de Franse wereldveroveraar Napoleon Bonaparte (1769 - 1821) moeten worden. De regisseur die in 1999 overleed werkte van 1968 tot 1973 aan de film, maar zag het uiteindelijk niet volledig in productie gaan omdat filmmaatschappijen als MGM en United Artists het financieel niet aan durfden. Dit mede omdat ze van mening waren dat een historisch epos uit de mode was. Een aantal jaar geleden verscheen met het boek Kubrick's Napoleon: The Greatest Movie Never Made van Alison Castle een prachtige "limited edition" uitgave over het nooit afgeronde meesterwerk. Dit was een zeer exclusieve uitgave van het indrukwekkende Taschen label met een prijskaartje van circa €1000. Sinds kort is een fors goedkopere uitgave beschikbaar, al is deze inhoudelijk net zo informatief.

In het boek vinden we een aantal hoofdstukken, die gelijk staan aan de 10 losse boekjes die waren ingevoegd in de "limit edition". Het eerste hoofdstuk met de titel "Text" is gelijk ook een vrij diepgaand hoofdstuk. Via een tien kortere artikelen wordt er ingegaan op allerlei vragen rond het project. Het eerste artikel trekt gelijk de aandacht, aangezien er een poging wordt gewaagd om de vraag "waarom wou Kubrick een film over de veelbesproken en verfilmde Napoleon maken?" te beantwoorden. De hoofdstukken die volgen gaan in op verschillende onderdelen van het nooit afgeronde productieproces: "Production, Location Scouting, Chronolgy, Costumes, Correspondence" en "Notes". Sommige onderdelen, zoals de vele foto's bij de zoektocht naar opnamelocaties en de kostuums, spreken meer tot de verbeelding dan andere delen uit het boek. Het boek wordt afgesloten met het volledige script van Napoleon en een beeldenverzameling die een indruk moeten geven van hoe de film er ongeveer uit had moeten zien.

Proef op de som: Als je het boek op een willekeurige pagina van de 1122 pagina's openslaat, dan kun je uitkomen op pagina 379 waarop de eerste pagina te zien is van de "Production Notes", geschreven op 22 november 1968. Er valt te lezen dat Napoleon zo'n 3 uur moest gaan duren en dat er op vier locaties (Joegoslavië en Italië) gefilmd zou worden in 150 dagen. Boven de "Notes" zijn enkele van de ruim 17.000 afbeeldingen te zien van en over Napoleon, die Kubrick liet verzamelen tijdens zijn verkenningsperiode. De complete collectie is via een meegeleverde "Key Card" te bekijken op een afgeschermde website.



Ook tref je vele foto's aan van locaties waar Kubrick is geweest om sfeer te proeven of te kijken of er opnames gemaakt konden gaan worden. Hieronder zie je een voorbeeld: Villa Reale, het huis van Napoleon in Milaan.



Kubrick was ook enorm druk met de kleding die in Napoleon te zien moest zijn. Ook hier is een "hoofdstuk" aan besteed. Hieronder zie je twee voorbeelden met daaronder brieven van Kubrick die hij stuurde aan Felix Markman, een historicus waarvan Kubrick de filmrechten van de biografie Napoleon kocht. Ook huurde Kubrick Felix in als zijn adviseur.



Ook het volledige script is toegevoegd. Het voorblad van Kubrick, afgeleverd op 25 september 1969:



De "limited edition" is zoals gezegd een prachtige uitgave, maar via deze versimpelde editie krijg je precies dezelfde info. De verzameling is overcompleet en gaat voor de gemiddelde liefhebber misschien wat te diep in op Kubricks niet afgeronde klassieker. Voor de fans is het echter een interessante kijk in de keuken van de geprezen regisseur. Kubrick's Napoleon: The Greatest Movie Never Made verdient een mooi plekje in de collectie van de Kubrick fan. Niet alleen vanwege de fantastische inhoud, maar ook vanwege de enorme omvang. Het boek is voor een bedrag van zo'n 50 euro verkrijgbaar bij de uitgever of via de bekende webwinkels. Met dank aan Taschen en Libero Uitgevers & Importeurs voor het recensie-exemplaar.

Benieuwd hoe de "limited edition" eruit ziet:

Extra informatie: In het Cinémathèque in Parijs is van 23 maart tot en met 31 juli een expositie te zien over Stanley Kubrick:


Stanley Kubrick - L'exposition door lacinematheque