Voor wie zich wil laten verrassen door Never Let Me Go, moet hier stoppen met lezen, omdat het onmogelijk is iets over de film te zeggen zonder het uitgangspunt te verraden. De film begint op een typische Britse kostschool, Hailsham, waar we kennismaken met Tommy, Ruth en Cathy. Al snel blijkt echter dat dit geen normale kinderen zijn, maar dat we hier te maken hebben met klonen met als enige doel in het leven het afstaan van organen aan zieke mensen. Dat betekent echter niet dat Never Let Me Go een film is zoals The Island van Michael Bay, die een vergelijkbaar uitgangspunt kende. Integendeel, Never Let Me Go concentreert zich juist op de implicaties voor de levens van deze jonge mensen, die door het (onzichtbare) systeem als onmenselijke producten worden gezien. Wat regisseur Mark Romanek, die een paar jaar terug debuteerde met One Hour Photo, heel knap doet is de melancholische toon uit het boek van Ishiguro te vertalen naar de filmversie. Daarbij wordt hij geholpen door scenarist Alex Garland (The Beach, Sunshine) en door de ontroerende muziek van componist Rachel Portman, maar vooral door zijn drie acteurs. Carey Mulligan, Andrew Garfield en Keira Knightley staan pas aan de vooravond van een ongetwijfeld glansrijke carrière, en daarom is het ook zo leuk ze alle drie samen te zien in deze op alle fronten geslaagde film, die helaas pas vanaf april in de Nederlandse bioscopen te bewonderen is.
[rating 4.5]
Op de derde plaats in de publieksprijs van het IFFR staat het Belgische Illégal van regisseur Olivier Masset-Depasse, met wie je over een paar weken een interview kunt lezen op FilmTotaal. Het is niet echt een verrassing dat het (overwegend linkse) festivalpubliek warmloopt voor deze film, omdat het gaat over de vluchtelingenproblematiek in West-Europa. De film volgt de Russische Tanya, die met haar zoon is gevlucht vanuit Rusland en nu in België in de illegaliteit leeft. Dat gaat een tijdje goed, totdat Tanya door de politie wordt opgepakt en in een detentiecentrum wordt opgesloten, in afwachting van haar uitzetting. Vanaf dat punt wordt de film vrij voorspelbaar, omdat Masset-Depasse logischerwijs zo eenzijdig op de hand van Tanya is dat hij voortdurend laat zien hoe slecht zij, en andere illegalen met haar, wordt behandeld in het detentiecentrum. En hoewel we dat natuurlijk al veel vaker hebben gezien, blijft het moeilijk om te bevatten hoe mensen in dergelijke centra worden behandeld alsof ze in de gevangenis zitten voor een gruwelijk misdrijf, wat natuurlijk niet het geval is. Spijtig is echter wel dat een film als Illégal waarschijnlijk alleen gewaardeerd zal worden door de mensen die toch al vinden dat het Europese uitzettingsbeleid onmenselijk is en juist niet door de gemiddelde PVV-stemmer die vindt dat het beleid eigenlijk nog strenger zou moeten zijn.
[rating 3.5]
Roemenië blijft het ontzettend goed doen als filmland. Op dit IFFR draaien toch ook weer vijf films uit dat land en hoewel we bij FilmTotaal maar niet zijn begonnen aan het drie uur durende Aurora en The Autobiography of Nicolae Ceaucescu, duren de drie andere Roemeense films gelukkig een stuk korter. Een van de uitblinkers is Tuesday, After Christmas, de derde film van Radu Muntean, bekend van The Paper Will Be Blue en Boogie. Muntean concentreert zich, in tegenstelling tot veel van zijn generatiegenoten, op universele problemen die niet echt typisch Roemeens zijn. In Tuesday After Christmas laat hij zien hoe een getrouwde man een affaire begint met een andere vrouw en dat uiteindelijk besluit op te biechten aan zijn echtgenote. Dat hebben we vaker gezien, maar Muntean heeft een opmerkelijke regievisie; in de hele film zitten niet meer dan zon vijfentwintig shots, wat betekent dat een gemiddelde scène in de film tergend lang duurt. Dat kan voor sommige mensen wat traag overkomen, maar als je eenmaal gewend bent aan dit tempo valt op dat dit de film ontzettend realistisch maakt. Beste voorbeeld is de scène waarin Paul aan zijn vrouw vertelt dat hij verliefd is op een ander; zijn vrouw reageert eerst nog rustig, maar na vijf minuten is van die kalmte niets meer over en is ze volledig de weg kwijt. Pijnlijk om naar te kijken, maar wel geweldig geacteerd door alle betrokkenen. Enige kanttekening is misschien wel dat de kijker zich kan afvragen waarom hij een kaartje moet kopen voor een film die zo ontzettend lijkt op het echte leven, maar goed, dat kan natuurlijk van meer films worden gezegd.
[rating 4]