Voor de tweede keer in de filmgeschiedenis zitten de jaren nul, of hoe je ze ook wilt noemen, er op. Wie had dat een eeuw geleden voor mogelijk gehouden? Velen beschouwden film als een tijdelijke entertainmentgril en zagen er weinig toekomst in. Hoewel er ook vandaag de dag nog een aantal doemdenkers rondloopt (regisseur Peter Greenaway verklaart de cinema al jaren voor dood), kan men niet ontkennen dat het medium nog altijd springlevend is. Zowel op creatief, technologisch als financieel gebied.
Het is natuurlijk een onmogelijke opgave om uit die honderden films de beste van het decennium te kiezen, maar FilmTotaal heeft toch een poging gewaagd. Hieronder zie je de persoonlijke toptiens van de (meeste) redactieleden. Vanwege het enorme aanbod, de grote verschillen en het relatief beperkt aantal lijstjes, is ervoor gekozen om geen einduitslag te genereren. Als je echter globaal naar de titels kijkt, kun je concluderen dat The Lord of the Rings, Gladiator, Lost in Translation, Requiem for a Dream, Eternal Sunshine of the Spotless Mind, There Will Be Blood en No Country for Old Men de hoogste ogen gooien.
Remko Mewe (hoofdredacteur)
1. Irréversible
De onomkeerbaarheid van het leven, het verblindende effect van woede en wraaklust, de schoonheid van liefde, de mensonterendheid van verkrachting en de vergankelijkheid van geluk, dát is waar Irréversible om draait. De veelbesproken brandblusser- en verkrachtingsscène zijn slechts de middelen om de kijker daarvan te doordringen. Met de omgekeerde vertelstructuur pleit regisseur Noé zichzelf bovendien vrij van de aantijgingen dat het hem enkel om de sensatie te doen zou zijn. Prachtig is de manier hoe de beeldtaal synchroon loopt met de gemoedstoestand van de personages. Tergend langzaam gaat de koortsachtige, gekmakende stijl over in serene tederheid. Ondertussen laten de acteurs een sterk staaltje naturel acteerwerk en improvisatie zien, waarvan het lange continue shot in de metro het beste voorbeeld is. Geen film wist me het afgelopen decennium mentaal én fysiek zo sterk te ontregelen en tegelijkertijd zo veel respect en bewondering af te dwingen. Dit onvergetelijke meesterwerk blijf ik verdedigen tot mijn dood.
2. Dogville
Lars von Trier, de geniaalste regisseur van het decennium, lapt alle filmwetten aan zijn laars en laat zien dat toneel op film nog steeds film is zolang je maar over het juiste talent beschikt. Hij benut alle mogelijkheden die het medium biedt om zonder decor (de set bestaat uit witte strepen op een studiovloer) de verbeelding van de kijker optimaal te prikkelen. Voor de zoveelste keer weet de briljante durfal te verrassen en te ontregelen zonder aan impact in te boeten. Dogville is een scherpe aanklacht tegen de Amerikaanse moraal en een duistere verkenning van het menselijke gedrag. De benauwing van opgelegde normen en waarden, hypocrisie, hebzucht, opoffering en bekrompenheid, het zit er allemaal in.
3. 25th Hour
Spike Lees meesterwerk was een van de eerste films die zich afspeelde in een gehavend New York. Hoewel de film daar niet echt om draait, vangt de film precies de pijn van die tijd. Het is de ideale achtergrond voor het verhaal over crimineel Morty Brogan die beseft dat hij de verkeerde keuzes heeft gemaakt en zijn leven aan een evaluatie onderwerpt vlak voordat hij achter de tralies belandt. Zijn zoektocht naar zingeving, berouw en menselijk contact levert magistrale scènes op. Een scala aan emoties trekt voorbij en dankzij de uitmuntende cast, de prachtige score van Terence Blanchard, het indringende camerawerk van Rodrigo Prieto en de aandachtige montage van Barry Alexander Brown, gaf ik me volledig over aan deze film.
4. Dancer in the Dark
Een tweede notering voor de sardonische Von Trier die ook in 2000 al lak had aan alle regels (waaronder die van zijn eigen Dogme-manifest) en het musicalgenre op zijn kop zette door vrolijkheid volledig uit te bannen. Wat een meesterlijke zet om de excentrieke zangeres Björk de rol van de getormenteerde Selma te laten spelen. Haar ontwapenende uitstraling en ontelbare gezichtsexpressies bleken goud waard (ook letterlijk in de vorm van een Palm). Geen film was dit decennium zo zwaar en aangrijpend. Geen personage onderging zo tragisch haar lot. Zelfs de haters van Björks componeerstijl verlangden hartstochtelijk naar de leedverzachtende muzikale intermezzo's.
5. Garden State
Geen film wist de twintigers van deze eeuw beter te definiëren. Een generatie die zonder al teveel tegenslagen is opgegroeid, maar gebukt gaat onder emotionele afstomping en een gebrek aan affectie. Dat klinkt misschien deprimerend, maar Garden State is niet expliciet in zijn tragiek en zit vol sympathieke zelfspot, geslepen dialogen en komische terzijdes. Bovendien zijn er genoeg lichtpuntjes aan de horizon, waarvan Natalie Portman, het liefste meisje van het decennium, het belangrijkste is.
6. Requiem for a Dream
Geen passage ging mij dit decennium zo door merg en been als de parallelmontage aan het eind van Requiem for a Dream. Het is de apotheose van een oncomfortabele film over drugsverslaving die de boodschap erin ramt door visuele manipulatie en veel herhaling. Het is de verdienste van de toen nog nauwelijks bekende Darren Aronofsky dat je toch nog met de aftakelende personages te doen hebt. Het themanummer (geschreven door Clint Mansell) werd vereeuwigd door het Kronos Quartet en kan door iedereen zo weer worden opgeroepen. Waarschijnlijk het meest memorabele stukje filmmuziek van het decennium. Kippenvel gegarandeerd.
7. Spring, Summer, Fall, Winter... and Spring Again
Hier moet je weinig woorden aan vuil maken. Een magnifieke meditatie over de kringloop van het leven. Geen film wist dit decennium met zo weinig woorden zo veel te zeggen. Prachtige beelden en vredige rust, meer is er niet nodig om de kijker met stomheid te slaan. Perfect in al zijn eenvoud.
8. Caché
In Caché kanaliseert Michael Haneke zijn misantropische gedachtegoed via een verhaal over een welgestelde intellectueel wiens veilige wereldje in gevaar komt. De zelfzuchtige houding die de man vervolgens aanneemt, verraadt de ware aard van de mens. Een akelig confronterende film over angst, privacyinbreuk, schuldgevoel, vooroordelen, schaamte, vergelding, vreemdelingenhaat en de 'werkelijkheid' die door de media en de overheid wordt gecreëerd. Geen film is sterker een kind van dit decennium dan Caché.
9. Crouching Tiger, Hidden Dragon
Het was lastig kiezen tussen Crouching Tiger, Hidden Dragon en Hero, maar uiteindelijk wint de film die het eerst werd uitgebracht. De Aziatische luchtgevechten en de andere wuxia-elementen waren toen nog nieuw voor mij en Crouching Tiger heeft een sterker totaalconcept. Hero is visueel nóg indrukwekkender, maar heeft simpelweg de pech een navolger te zijn en mist wat romantiek. En de cellomuziek van Yo-Yo Ma is natuurlijk niet te evenaren.
10. The Lord of the Rings
Er zijn betere films gemaakt dan de afzonderlijke Lord of the Rings-delen, maar ik kan niet om het feit heen dat de gehele trilogie met afstand het grootste stempel op de jaren nul heeft gedrukt. Geen project was het afgelopen decennium zo baanbrekend en werd zo nauwlettend in de gaten gehouden. Bijna tien jaar lang was men in de ban van Tolkien, hobbits, Gollum en Midden-Aarde. Eerst de voorbereiding, toen de productie, uiteindelijk de films en als toetje nog de talrijke dvd-releases. The Lord of the Rings blies nieuw leven in het fantasygenre, zette een nieuwe standaard op digitaal gebied, stimuleerde het Nieuw-Zeelandse toerisme, hield New Line Cinema en A-Film in leven, leverde ruim drie miljard dollar en handenvol Oscars op, en maakte van Peter Jackson de meest gerespecteerde regisseur van het decennium. Op Clint Eastwood na natuurlijk, want die had op basis van zijn weergaloze decenniumoeuvre (met Million Dollar Baby als de absolute uitblinker) uiteraard ook in deze toptien moeten staan.
Pim Wijers
1. Gladiator
De film die mijn interesse in het medium als zestienjarige puber intensiveerde tot wat het nu is. Gekatalyseerd door Braveheart van vijf jaar eerder blies Gladiator de epische film nieuw leven in en is hierna nooit geëvenaard. Niet door het rampzalige Troy, niet door het middelmatige Kingdom of Heaven en zelfs niet door de indrukwekkende Lord of the Rings-trilogie. Gladiator is fantastisch geschoten, heeft een evenzo goede cast (Crowe, Hounsou, Phoenix, Harris, Reed), volgt een prima tempo voor de lange speelduur en heeft een goede soundtrack bovendien. Daarnaast biedt het verhaal meer dan genoeg ruimte voor actie en exact voldoende romantiek. Deze film is hét voorbeeld van hoe een modern Hollywoodspektakel in elkaar moet steken. Scotts beste. Zelfs beter dan Alien en Blade Runner ja.
2. Fountain, The
Het hoogtepunt uit de toch al indrukwekkende carrière van Aronofsky. Geplaagd door tegenslag werd de film voor de uiteindelijke versie compleet herschreven en met een aanzienlijk minder budget gemaakt. In plaats van het dure duo Pitt en Blanchett kwamen Jackman en Weisz in de hoofdrollen. Vooral die laatste is een fantastische keuze, want Weisz is als actrice doorgaans erg ontwapenend. Ondanks dat het belangrijkste thema (de acceptatie van de dood) nogal kitscherig wordt uitgewerkt, weten de hoofdrolspelers hun emotie zo krachtig naar het grote doek te vertalen dat die mij tot in mijn kern weet te raken. De ongrijpbaarheid van het sterven wordt ineens heel grijpbaar gemaakt. Dat, gecombineerd met de indrukwekkende (micro)fotografie, sterke close-ups en de door elkaar verweven verhaallijnen, maakt deze film tot mijn nummer twee aller tijden. Aronofsky heeft cojones waar veel regisseurs jaloers op moeten zijn.
3. Donnie Darko
Verzin het maar: een film maken over een angstaanjagend konijn uit de toekomst dat een tiener waarschuwt voor het einde der tijden. Debutant Richard Kelly heeft dit bizarre uitgangspunt zo grappig en ongrijpbaar weten te verfilmen dat hij ermee een instant klassieker maakte. Veel ingrediënten dragen daar aan bij: de al veel gepersifleerde setting van de Amerikaanse suburb, diens modelburgers die achter hun voordeur nooit zo perfect zijn als het lijkt, de tot dan toe onbekende Jake Gyllenhaal in de titelrol, een reeks oprecht bizarre personages en een plot waar met moeite een touw aan vast te knopen valt (maar dat maakt eigenlijk niets uit). Een volstrekt unieke film die thema's zo kolderiek behandelt dat een grijns van oor tot oor niet te vermijden valt, zelfs al gaat het over kinderporno.
4. Requiem for a Dream
Requiem for a Dream mag dan een uitgekauwd thema hebben, de uitwerking ervan is op zijn minst subliem. Aronofsky's tweede is beklemmend en weinig hoopgevend. Alle drugsverslaafde personages worden door de regisseur in een bak vol ellende gekieperd, van waaruit geen redding mogelijk is. Hun waanzin, afgewisseld met een sprankje hoop, wordt in de eerste plaats niet uitgebeeld door de acteurs, maar door een originele cinematografie en montage. Ook de muziek draagt herkenbaar bij aan het geestelijk verval. Ten slotte is Ellen Burstyn hier op haar best. Met films als Crouching Tiger, Hidden Dragon en Gladiator als mededingers naar de Academy Awards van dat jaar is het begrijpelijk dat de prijzen verdeeld moesten worden, maar dat zij met lege handen naar huis ging is op zijn minst opmerkelijk.
5. No Country for Old Men
Nadat ze een lange tijd op een dwaalspoor zaten, kwamen de gebroeders Coen plotsklaps met een hoogtepunt uit hun carrière aanzetten. Teruggrijpend naar hun wortels, met name hun filmdebuut Blood Simple, leverden ze met No Country for Old Men een met symboliek doorspekte, hypnotiserende en melancholische thriller af. "You can't stop what's coming", zo luidt de tagline ervan veelomvattend. Javier Bardem, als een van de grappigste slechteriken uit de filmgeschiedenis, personifieert hierin niet alleen het ontembare kwaad, maar ook de toekomst waaraan niet te ontsnappen valt. Dat laatste valt zwaar voor Texaanse gunslinger Tommy Lee Jones, die melancholisch terug blijft blikken naar het verleden (waar de misdaad nog bestrijdbaar was). Het gebrek aan auditieve flair hierin is opmerkelijk. Juist zonder muziek is de film bij vlagen intens spannend. Louter minimaal geluid en goed lichtspel maken van dit kat-en-muisspel een thriller van formaat. Dat, gecombineerd met de voorgaande elementen, maakt van No Country for Old Men één van de beste films uit dit decennium.
6. Sing for Darfur
Een zeer onbekende film die, enkele festivals daargelaten, geen release heeft gehad. Sing for Darfur tracht op basis van non-profit de huidige situatie in Darfur aan te kaarten en doet dit op inventieve wijze. Het is geen dwingend pamflet, maar een luchtige aanklacht tegen menselijke onverschilligheid. We volgen in rap tempo een reeks willekeurige personen in Barcelona op de dag dat daar een benefietconcert voor Darfur wordt gegeven. De vlotte manier van vertellen, het grauwige zwart-wit waarin de film werd geschoten, de interessante personages die de revue passeren, de terugkeer van allerlei kleine details, de manier waarop het thema wordt aangesneden en een magnifieke (!) slotscène: de film klopt op vele fronten.
7. Crank
De beste actiefilm in lange tijd en het hoogtepunt van de hyperkinetische filmhype die na de eeuwwisseling meerdere titels opleverde. Crank heeft echter lak aan alle andere genregenoten en bovendien aan moraal. De film is hectisch, vrouwonvriendelijk, een tikje racistisch maar vooral erg inventief. De plot is een kapstok voor een adrenalinestoot die pas eindigt als de aftiteling begint. Tijd om te ademen is er tot dat punt niet. Dat gevoel wordt versterkt door de originele montage die tegelijkertijd voor een hoop absurde humor zorgt. Veel van de montagetrucjes (zoals split screens die naar elkaar toewerken of flashbacks die in een belachelijk tempo zijn gemonteerd) en andere visuele grappen dragen bij aan alle ongein die bijna letterlijk naar de kijker wordt toegesmeten. De film wordt op de koop toe gedragen door de actieheld van het afgelopen decennium: Jason Statham. Met zijn Britse accent en dialoog die louter uit coole oneliners bestaat, laat hij een onuitwisbare indruk achter.
8. Tekkon Kinkurîto
In het westen blijft anime tot een nichemarkt behoren. Dat is jammer, want films als deze bewijzen eens te meer dat het genre niet alleen is weggelegd voor kinderen en tieners. Meerdere dingen vallen aan Tekkon Kinkurîto op. Allereerst het oogsnoep, dat de visuele synapsen vanaf de eerste scène tot zoetekauw promoveert. De prachtige cameravoering, voor zover hier in een animatiefilm van te spreken valt, voert de kijker over een stadslandschap dat tot in de puntjes is verzorgd. Die visuele compleetheid is een handelsmerk geworden van de productiemaatschappij: Studio 4°C, een naam die bijna synoniem staat aan originaliteit. De overduidelijk getekende personages in hun werk bewegen zich voort door met de computer bewerkte omgevingen, zonder dat het contrast daarvan afleidt van de pracht. Het tweede pluspunt aan Tekkon Kinkurîto is de frisse uitwerking van het Peter Pan-thema. Treasure Town, de stad waar het verhaal zich afspeelt, fungeert als Never Land waarin de kinderlijke protagonisten zich thuis voelen. Een sublieme animatiefilm, zowel inhoudelijk als visueel.
9. Crouching Tiger, Hidden Dragon
Crouching Tiger, Hidden Dragon is een volwassen en veelomvattend sprookje. Waarschijnlijk de eerste keer dat de Chinese wuxiavertelling voor een mondiaal publiek toegankelijk werd gemaakt. Wie niets heeft met wire fu ofwel 'vliegende Chinezen' moet dit vooral links laten liggen. Toch bleek dat het overgrote deel van het publiek zich wel kon laten meevoeren door de tragische strijd van Li Mu Bai. De kracht van Crouching Tiger schuilt in twee dingen, waarvan het verhaal op één staat en de kungfu op twee. Regisseur Ang Lee en zijn team van choreografen, maar ook cinematografen, hebben met de gevechten een ware wuxiahype teweeggebracht. Steeds valt hierin het volgende op: een tragische verhaalvertelling, mooie art direction en natuurlijk goede choreografie. Geen van alle kunnen echter tippen aan dit begin. Kungfu plus emotie.
10. The Life Aquatic with Steve Zissou
Je moet ervan houden. De humor van Wes Anderson. Voor mij is het bijna een win-winsituatie als een regisseur zoals hij Bill Murray cast voor een hoofdrol. En dat bleek ook in de uitwerking. Lekkere cynische, zwarte humor gecombineerd met een volstrekt belachelijk script waarin bijna geen rode draad te vinden is. Wat telt zijn de visuele grapjes, met de uitsnede van het onderzoeksvaartuig als nummer één en de stop-motionsegmenten op nummer twee. Maar ook de Portugese vertaling van David Bowienummers of de elektronische deuntjes zijn immens grappig. Of de dialogen, de karikaturale personages (geen personage is niet grappig), het mooie slot of nogmaals: Bill Murray. Alles werkt in deze 'offbeat' film en daarom is The Life Aquatic voor mij de leukste komedie van dit decennium.
Kaj van Zoelen
1. The Royal Tenenbaums
Wes Andersons eigenzinnige meesterwerk is een perfecte combinatie van vorm en inhoud. De mooie kadrering, de sets, de kostuums, de kleuren, de muziek en het onderkoelde acteren van een grote sterrencast sluiten allemaal aan bij de onderdrukte emoties in het script over een familie die al jaren niet meer heeft kunnen functioneren. Magistraal hoe hij vaak met enkele woorden, een blik, het slimme gebruik van een popliedje of één beeld zo enorm veel kan zeggen en zo veel emotie kan uitdrukken.
2. Spirited Away
Hayao Miyazaki's meesterwerk spreekt nog altijd enorm tot de verbeelding. Een vrolijke, traditioneel geanimeerde avonturenfilm over mensen, goden en allerlei wezens daartussenin. Dat er mensen bestaan die hier niet van kunnen genieten is een wreed ongeluk voor hen. Als een film ooit de kracht had om een griepje te genezen, is het deze wel.
3. Bubba Ho-tep
Een bejaarde Elvis Presley trekt samen met een oude zwarte man die denkt John F. Kennedy te zijn in een Texaans bejaardenhuis ten strijde tegen een Egyptische mummie. Dit geniale concept wordt op hilarische wijze uitgewerkt, maar er is ook ruimte voor echte spanning en een scherp portret van de deprimerende omstandigheden waarin ouderen van dagen verzeild kunnen raken in onze maatschappij die geen ruimte meer voor ze heeft.
4. The Three Burials of Melquiades Estrada
De geest van Peckinpah waart rond in deze film over schuld, boetedoening en verlossing die als neowestern het nog altijd spartelende westerngenre verrijkt. Het einde wordt een beetje raar afgehandeld door Tommy Lee Jones, maar dat hij voor zowel zijn regie als acteerwerk geen grote Amerikaanse prijzen ontving is opmerkelijk.
5. Mulholland Dr.
Na Twin Peaks en de bijbehorende film het beste wat David Lynch ooit gemaakt heeft. Zwanger van sfeer, dit verhaal over Hollywood, identiteit en gebroken dromen waarin Naomi Watts een masterclass acteren geeft. Dat je de film, zeker een eerste keer, niet helemaal begrijpt nadat Lynch je tijdens de laatste akte in het diepe van zijn droomlogica stort, is helemaal niet erg.
6. 4 Maanden, 3 Weken & 2 Dagen
Op het eerste oog een abortusdrama, maar eigenlijk eerder een film over man-vrouwverhoudingen in een onderdrukkende maatschappij en een hartverscheurende film over hoe ver je voor vriendschap kan gaan. Het ijzersterke camerawerk wekt spanning op en ondersteunt de drukkende sfeer, die thematisch heel toepasselijk is.
7. Brick
De neo-noir kende de afgelopen tien jaar veel matige incarnaties die weinig toevoegden aan het (sub)genre. Rian Johnson liet met zijn originele debuut zien dat er toch nog leven in zit: door alle bekende genre-elementen naar de moderne middelbare school te verplaatsen creëerde hij een unieke, fatalistische wereld en een zeer bijzondere film.
8. No Country For Old Men
Bob Dylans 'The Times They Are A-Changin', maar dan anders. Een briljante weergave van hoe in onze tijd van terreur en angst het kwaad haast niet meer af te stoppen is en de traditionele autoriteiten daar machteloos tegen zijn. De vorm waarin het beste filmmakersduo dit goot is adembenemend mooi en spannend en betekende voor hen een terugkeer naar hun topvorm.
9. There Will Be Blood
Daniel Day-Lewis kwam uit pensioen voor dé rol van zijn carrière als Daniel Plainview, oliemagnaat en mensenhater. De film speelt begin twintigste eeuw maar voorzag ook onze huidige economische crisis en vooral het gedrag en de visie die de aanzet gaven. Een sterkere aanklacht tegen het moderne gospel van het kapitalisme dat nog altijd onze maatschappij overheerst, is er niet gemaakt dit decennium.
10. Hero
Ondanks de interessante filosofische inslag is de boodschap nogal twijfelachtig, omdat deze al dan niet het communistische regime van China legitimeert. Maar de plaatjes, die zijn zo wonderschoon. Van de aankleding, de beeldcomposities, de locaties tot de gevechtschoreografie: alles staat in dienst van het scheppen van de mooist mogelijke beelden en de makers slaagden met vlag en wimpel in deze opzet.
Evert de Vries
1. The Lord of the Rings
Als we één film moeten noemen die tekenend is geweest voor dit decennium moet dat The Lord of the Rings zijn. Epischer hebben we sindsdien niet meer gezien en completer eigenlijk ook niet. Zowel het verhaal als de techniek komen van de bovenste plank. Nog steeds heb ik er geen moeite mee de zit van tien uur zonder pauze vol te houden. In gezelschap van The Lord of the Rings blijft het kort.
2. Gladiator
De eerste keer dat ik Gladiator zag kan ik me nog precies voor de geest halen. De vijfde keer niet meer, maar ook toen zal ik er ongetwijfeld van gesmuld hebben. De nieuwe standaard die Gladiator legde voor het zwaarden- en mannen-met-rokjesgenre is sindsdien nooit meer geëvenaard.
3. 21 Grams
Alejandro González Iñárritu heeft een zeer groot stempel op het afgelopen decennium gedrukt. Zijn stijl, die in al zijn films zo duidelijk herkenbaar is, leverde tot nu toe in 21 Grams het beste resultaat op. De door elkaar gehusselde tijdslijn voelt nergens als een trucje maar maakt de filmervaring echt rijker. De thema's die de film aansnijdt (dood, leven, schuld, vergeving) zijn stuk voor stuk de moeite en worden gedragen door drie van de grootste acteurs van dit moment. Vaak herkijken en lang napraten is een must!
4. In Bruges
Onterecht veel te vaak vergeleken met Guy Ritchie, en daarom onterecht veel te vaak afgedaan als saai. In Bruges is een briljante zwarte komedie waarin alles tegen volmaakt aanschuurt. Belangrijke vragen over dood, schuld en opoffering gaan hand in hand met racistische grappen over lilliputters en Amerikanen, en zelfs de kleinste bijrollen zijn intrigerende ronde personages met vele malen meer inhoud dan (excuses voor de vergelijking) een willekeurig personage van Guy Ritchie.
5. (500) Days of Summer
Films kunnen op het eerste gezicht indruk maken, maar kwaliteit zie je in het feit dat een film beter wordt bij het herkijken. Dat ik (500) Days of Summer al drie keer heb gezien in korte tijd en hem zo weer op kan zetten zegt genoeg: deze wordt alleen maar beter.
6. Le Fabuleux Destin d'Amélie Poulain
Hoe slecht en ongelukkig je je ook voelt, Amélie maakt altijd alles goed. Een zeldzaam talent dat bij mij nog nooit heeft gefaald. Dé feelgoodfilm van de afgelopen tien jaar.
7. Adam's Apples
Een priester, een neonazi, een terrorist, een pedofiel en een missie: bak een appeltaart. Er zijn dit decennium veel bizarre uitgangspunten voorbij gekomen, maar maar weinig zullen zo goed en geloofwaardig zijn uitgewerkt als Adam's Apples. Een moderne vertelling van het bijbelboek Job.
8. Eternal Sunshine of the Spotless Mind
Is het nu een heel positief of negatief einde? Lang doorpraten naderhand geeft hier misschien geen antwoord op, maar maakt de film wel stukken beter. Heerlijk als films niet dienen om onze gedachten tijdelijk uit te kunnen schakelen, maar om ons juist uit te dagen door te denken. Tot op heden veruit de beste Kaufman.
9. Ratatouille
Het moet maar eens afgelopen zijn met het neerbuigend naar animatie kijken. De afgelopen tien jaar is het genre volwassen geworden en doen vooral de films van Pixar vrijwel altijd mee aan de top. Deze negende plek was een moeilijke keus tussen Ratatouille, Finding Nemo en Up, maar uiteindelijk heeft de trek die ik bij het terugdenken aan Ratatouille direct al weer krijg de doorslag gegeven. Een verrukkelijke film!
10. Memento
Na tien jaar nog steeds veruit de beste van Christopher Nolan, en dat zegt heel veel als je pareltjes als Insomnia, The Prestige en de twee beste Batman-films op je cv hebt staan. De briljante vertelstructuur wordt subliem toegepast en doet het einde inslaan als een bom.
Arman Avsaroglu
1. Million Dollar Baby
Als er een iemand is die op filmgebied zijn stempel op het afgelopen decennium heeft gedrukt, was het Clint Eastwood wel. Na het matige Blood Work begon zijn creatieve wederopstanding die onder andere leidde tot Mystic River en het prachtige tweeluik rondom Iwo Jima. Hoogtepunt was echter Million Dollar Baby, een film die raakt aan perfectie. Eastwood vertelt het verhaal van Frankie Dunn en Maggie Fitzgerald zonder opsmuk, rechttoe rechtaan, waardoor het veelbesproken einde als een mokerslag aankomt. Prachtig geschreven door Paul Haggis, was Million Dollar Baby niet alleen de ontroerendste film van het afgelopen decennium, maar in mijn ogen ook de beste.
2. Le Fabuleux Destin d'Amélie Poulain
Geen enkele film speelde zo'n grote rol in het aanwakkeren van mijn filmliefde als Amélie. Het prachtige sprookje van Jean-Pierre Jeunet deed mij pas echt beseffen hoe sterk de kracht van film kan zijn en alleen daarom al staat hij zo hoog op mijn lijstje. Maar de kleurrijke omgeving, de zeer toepasselijke muziek van Yann Tiersen en de bambi-ogen van Audrey Tautou spelen hierbij natuurlijk ook een belangrijke rol.
3. Das Leben der Anderen
Das Leben der Anderen straalde een klasse uit die weinig andere films in dit decennium konden evenaren. Je kon aan de film afzien dat over elk detail tot in de puntjes was nagedacht. Zelfs de bewegingen van de acteurs klopten precies. Geholpen door een briljante prestatie van Ulrich Muhe in de hoofdrol, trof dit debuut van de Duitser Florian Henckel von Donnersmark precies de juiste toon en werd het, meer dan een aanklacht tegen de Stasi, een pleidooi voor menselijkheid.
4. Up
Mooier dan Up zie je ze niet vaak. Het eerste kwartier is een hartverscheurende samenvatting van het leven van Carl Frederickson en zijn vrouw Ellie, die hun grote droom nooit konden verwezenlijken. Was dit al genoeg stof voor een meesterlijke film, in het uur dat volgt schippert Up van een spannende avonturenfilm tot een hilarische komedie en weer terug naar ontroerend drama. Het is een film waaraan alles klopt en daarmee de beste film die Pixar tot op heden afleverde. En dat wil wat zeggen. Speciale vermelding nog voor de briljante muziek van Michael Giacchino.
5. Lost in Translation
Twee eenzame mensen in Tokio. Meer is er niet nodig om een meesterwerk als Lost in Translation af te leveren. Met een minimale narratieve structuur weten regisseur Sofia Coppola en de geweldige Bill Murray en Scarlett Johansson een ontroerend portret neer te zetten van de vervreemding en eenzaamheid waar iedereen wel eens mee te maken heeft gehad. De film heeft ook een van de mooiste slotscènes aller tijden.
6. The Lord of the Rings
De ultieme blockbuster van de jaren '00. Peter Jackson kreeg het geld en de ruimte om het onverfilmbaar geachte The Lord of the Rings te realiseren en deed dat op meesterlijke wijze. Groot, groter, grootst luidde het devies en dat leverde drie epische films op die het afgelopen decennium uitstekend karakteriseren.
7. Requiem for a Dream
Requiem for a Dream is een film die ik nooit meer wil zien. Toch staat hij in mijn toptienlijstje, om de doodeenvoudige redenen dat geen enkele film zo'n ingrijpend effect op mij had als dit meesterwerk van Darren Aranofsky. Na het kijken van deze film, met nadruk het laatste half uur waarin er een perfecte symbiose van beeld en geluid plaatsvindt, ben je kapot. Als een film dat effect kan hebben, past daar alleen maar gepaste bewondering bij.
8. Caché
Michael Haneke maakte in 2005 het zeldzaam indringende Caché, een meesterlijke film die zijn geheimen na tientallen keren kijken nog steeds niet prijsgeeft. Het is een film over schuld, boete en de maatschappij waarin we leven. Haneke spreekt de kijker rechtstreeks aan op zijn verantwoordelijkheid en dat levert een uiterst ongemakkelijke film op die nog lang blijft ronddwalen.
9. La Graine et le Mulet
Het is een wat persoonlijk trekje dat ik gek ben op zogenaamde 'migrantenfilms'. Gegen die Wand en Auf der Anderen Seite van Fatih Akin hadden dan ook zomaar in deze lijst kunnen staan, maar die moesten het uiteindelijk toch afleggen tegen La Graine et le Mulet van Abdel Kechiche. Tweeënhalf uur zinderende cinema over het reilen en zeilen van een Algerijnse familie in Zuid-Frankrijk, vol tientallen minuten durende scènes rond de eettafel. Het is moeilijk te beschrijven wat er zo goed is aan La Graine et le Mulet anders dan dat het een pure, zintuiglijke cinema is.
10. Hable con Ella
Dat Pedro Almodovar zo'n strakke, subtiele film kon maken hadden weinigen een tijdje terug kunnen denken. Hable con Ella was een film vol verlangen, eenzaamheid en allesverzengende liefde. Een prachtige film over twee mannen en de vrouwen van wie ze houden. Het is de typische Almodovarstijl, die het mooist tot uiting komt in een briljant zwart-wit intermezzo, die van het al mooie verhaal een echt bijzonder kunstwerk maakt.
Danny van den Brink
1. Lost in Translation
Melancholie in Japan met Bill Murray in topvorm die whisky drinkt en een lotgenoot vindt in de vorm van Scarlett Johansson. "For relaxing times make it Suntory time".
2. Spring, Summer, Fall, Winter... and Spring
Als er een enkele film bewijst dat er een meditatieve werking van film uit kan gaan dan is het deze wel. De gebruikelijke momenten van bruut geweld of onsmakelijkheden laat Ki-Duk in deze film achterwege waardoor er een serene oase van rust en schoonheid ontstaat.
3. There Will Be Blood
Prachtige cinematografie in combinatie met een van de beste muziekscores van het afgelopen decennium zijn een lust voor het oog en oor. Daniel Day-Lewis maakt het geheel onuitwisbaar met zijn vertolking van de op macht beluste Daniel Plainview. Paul Dano complementeert het geheel als fanatieke pastoor.
4. Wall-E
Technisch gezien is Wall-E een waar meesterwerk. Pixar haalt het onderste uit de kan door een schitterende postapocalyptische wereld te creëren, waar vervolgens een maatschappelijke boodschap aan wordt toegevoegd, die voor de verandering eens niet vervelend opgedrongen wordt. Maar eigenlijk wordt de gehele film gedragen door het robotje Wall-E zelf, die als levenloos metalen object de kracht heeft om harten te doen smelten.
5. Der Untergang
Zelden heeft een acteur zich zo in een rol verankerd als Bruno Ganz. Dit is de graadmeter waar iedere acteur die Hitler sinds 2004 vertolkt mee vergeleken wordt.
6. Spirited Away
Studio Ghibli zorgt al jaren voor fantasievolle animatiefilms en kan beschouwd worden als de Japanse tegenhanger van Pixar. In tegenstelling tot Pixar werken ze bij de Japanse Studio's echter liever niet met computers. Dit zorgt ervoor dat de animaties een erg liefdevol karakter krijgen. In combinatie met de betoverende wereld die in Spirited Away geschapen is culmineert dat in een van de mooiste sprookjes van het laatste decennium.
7. Bin-Jip
Zoals bij meer van zijn films kan Ki-duks Bin-Jip als een allegorisch werk beschouwd worden. Diverse interpretaties over het boeddhisme of natuur versus urbanisatie zijn mogelijk. Maar buiten dat kan er ook gewoon naar gekeken worden zonder al te veel nadenken. Het is een film van weinig woorden, maar met net zoveel betekenis als je er zelf aan wilt geven.
8. Let the Right One In
Hoewel de vampier in deze film wel degelijk voor het nodige bloedvergieten zorgt, is Let the Right One In eigenlijk een tragische film over buitenbeentjes. Geen elegante bleke mannen hier, maar een vriendschap tussen een gepest jongetje en een vampiermeisje dat voor altijd in het lichaam van een klein meisje zal blijven zitten. Geen spektakel ook, maar een poëtische setting in een pittoresk Zweeds dorpje, wat zich uitstekend leent voor dit verhaal. Laat Lindqvists verfilming van zijn andere boek, Handling the Undead, maar komen.
9. Eternal Sunshine of the Spotless Mind
De zoektocht naar de essentie van een relatie zijn prachtig weergegeven in deze film waarin gekkebekkentrekker Jim Carrey weer eens laat zien dat hij ook overtuigend acteren kan. Een frisse mix van melancholie, romantiek en drama.
10. Moon
Sam Rockwell laat steeds meer zien wat hij waard is in deze sfeervolle en subtiele scifi. Prachtige shots van het maanlandschap met bezwerende muziek in combinatie met een fris plot en erg sterk spel van Rockwell maakt dat Moon een van de grootste verrassingen van het decennium is geworden.
John Baak
1. Lost in Translation
Prachtig verhaal, magistrale setting en fenomenale acteerprestaties van Murray en Johansson. De chemie tussen hen werkt fantastisch en spat van het scherm in een film die minder makkelijk is dan het plot doet vermoeden.
2. Sin City
Weergaloze verfilming die grote eer doet aan de comics. Met een schitterende cinematografie, memorabele personages en een spijkerhard plot, kan ik niets dan lof uiten over het meesterwerk van Robert Rodriguez.
3. The Diving Bell and the Butterfly
Hartverscheurend drama dat de kijker in het diepst van zijn ziel raakt. De prachtige cinematografie plaatst je in het hoofd van de verlamde Jean-Dominique Bauby en laat je na twee uur weer los om nog een goed kwartier in ontzag naar het scherm te staren.
4. The Dark Knight
Christopher Nolan zette met zijn batfilm de toon voor toekomstige superheldenfilms, alsook voor andersoortige actiefilms. Uitstekend gebalanceerd, geen seconde saai en een perfect geselecteerde cast. De perfectie nabij.
5. Eternal Sunshine of the Spotless Mind
'Mindblowing' op z'n minst, de prachtige eerste stappen van Carrey in de wereld van de dramafilm. Op alle vlakken overtuigt deze ode aan de herinnering, die je ook na de eindcredits niet loslaat.
6. Gladiator
Ridley Scott toont eens te meer waarom hij tot de grootmeesters der film gerekend mag worden. Van de indrukwekkende cinematografie tot de prachtige muziek, Gladiator greep me als geen andere film aan het begin van het decennium.
7. Avatar
Voor mij de beste film van 2009 en daarmee ook één van de beste films van de afgelopen tien jaar. Zette The Dark Knight het jaar ervoor nog de nieuwe standaard wat betreft verhaal, cinematografie en geluid, met Avatar creëert Cameron een nieuwe manier van film kijken, alsook een fantastische filmervaring die nog lang nagalmt.
8. Bourne-trilogie
Matt Damon speelt op zeer sterke wijze de gebroken Jason Bourne die in hoog tempo door deze intelligente trilogie raast. Met Paul Greengrass aan het roer overtrof het tweede deel het eerste en werd The Bourne Ultimatum één van de beste actiefilms aller tijden. James Bond eat your heart out!
9. No Country for Old Men
Dat de gebroeders Coen films konden maken, wisten we al langer, maar met No Country for Old Men overtroffen ze ieders verwachtingen en creëerden een badguy die velen nog lang in hun dromen heeft achtervolgd. Briljant!
10. Wall-E
Met een minimale woordenschat wist de robot Wall-E mij (en vele anderen) te charmeren. Alles aan deze film straalt kwaliteit uit en de mensen van Pixar kunnen niet genoeg lof krijgen voor de fantastische personages en prachtige beelden die Wall-E rijk is.
Frank Stol
1. The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford
Schitterend westerndrama over één van de grootste outlaws ooit. De psychologische verhouding tussen de twee personages uit de titel wordt tot in de puntjes uitgewerkt. Brad Pitt speelt zijn mooiste rol in jaren. Casey Affleck is fenomenaal als Robert Ford. Een moderne klassieker.
2. The Lord of the Rings
Frodo's reis naar Mount Doom is groots en meeslepend. Een magisch verhaal dat je keer op keer wilt beleven. De films werden overladen met Oscars. Volkomen terecht naar mijn mening.
3. Dancer in the Dark
Lars von Trier schopt flink tegen de wetten van de musicalfilm. Dancer in the Dark is een zwaarmoedige film, waarbij ik moeite had om het droog te houden.
4. There Will be Blood
Zijn er grenzen aan hebzucht? Daniel Day-Lewis bewijst als zelfzuchtige oliebaron wederom een fenomenaal acteur te zijn.
5. Memento
Een intelligent geconstrueerd verhaal dat dankbaar gebruik maakt van zijn omgekeerde verteltrant. Het spel dat hier met de kijker wordt gespeeld was zelden zo uitdagend. Een film die meerdere kijkbeurten vereist om in zijn geheel geabsorbeerd te kunnen worden.
6. The Fall
Wonderschone beelden in deze ode aan de verbeeldingskracht.
7. Gladiator
"Maximus! Maximus! Maximus!" Is meer uitleg nodig?
8. The Pianist
Aangrijpende film die de verschrikkingen van de oorlog toont. Adrien Brody speelt op ingetogen wijze het titelpersonage.
9. Amores Perros
Een botsing verandert het leven van een stel mensen voorgoed. De afzonderlijke verhalen zijn als puzzelstukjes die uiteindelijk precies in elkaar vallen.
10. Irréversible
Gedane zaken nemen geen keer. Irréversible toont ons de onomkeerbaarheid van een wreed lot. Het bijzondere camerawerk doet de film boven zichzelf uitstijgen en vermijdt daarmee het exploitatiestempel.
Joris Brieffies
1. The Lord of the Rings
Als geheel zou ik deze drie films op willen nemen in de toptien van het afgelopen decennium. Fantastische kijkervaring. Groots en meeslepend drama, precies zoals het een avonturenfilm betaamt.
2. Pan's Labyrinth
Uitzonderlijk visueel sprookje. Daarbij is Del Toro mogelijk een van de grootste talenten die we het afgelopen decennium hebben leren kennen.
3. Cidade de Deus
Prachtig en indringend portret van het leven in de Braziliaanse sloppenwijken. Intens, gewelddadig, brutaal en zeer fraai in beeld gebracht.
4. Donnie Darko
Originele en visueel uitmuntende film. In een prachtige mix van genres maken we kennis met een getroebleerde tiener en zijn demonische konijn. Ambitieus maar echt ontzettend geslaagd debuut.
5. Let the Right One In
Schitterend visueel sprookje. Zoals recensent Kaj van Zoelen al aangaf vermengt regisseur Alfredson "op succesvolle wijze de gevoelige Zweedse kinderfilm en tienerdrama met zeer volwassen vampierhorror". Erg indrukwekkend, meeslepend en zeer mooi.
6. The Bourne Supremacy & Ultimatum
De twee afleveringen van Paul Greengrass uit de Bourne-reeks kennen een uitzonderlijk hoogniveau. Ongekend spannend, uitstekend geacteerd, zeer fraai in beeld gebracht en flitsend gemonteerd.
7. Into the Wild
Prachtig en meeslepend, maar ook naïef en bij tijden irritant. Jeugdige overmoed werd echter maar zelden zo mooi in beeld gebracht.
8. Lost in Translation
Heerlijke film met een fantastische cast. Het verhaal, de muziek, de cinematografie, alles lijkt te kloppen.
9. Being John Malkovich
Vervreemdend, humoristisch, maar bovenal ongekend origineel. Zowel de regie van Spike Jonze, als het scenario van Kaufman zijn van een zeer hoog niveau.
10. Moulin Rouge!
Prachtige kijkervaring. Het verhaal is misschien wat mager, maar de manier waarop het in beeld is gebracht is een ode aan de cinema.
Het is natuurlijk een onmogelijke opgave om uit die honderden films de beste van het decennium te kiezen, maar FilmTotaal heeft toch een poging gewaagd. Hieronder zie je de persoonlijke toptiens van de (meeste) redactieleden. Vanwege het enorme aanbod, de grote verschillen en het relatief beperkt aantal lijstjes, is ervoor gekozen om geen einduitslag te genereren. Als je echter globaal naar de titels kijkt, kun je concluderen dat The Lord of the Rings, Gladiator, Lost in Translation, Requiem for a Dream, Eternal Sunshine of the Spotless Mind, There Will Be Blood en No Country for Old Men de hoogste ogen gooien.
Remko Mewe (hoofdredacteur)
1. Irréversible
De onomkeerbaarheid van het leven, het verblindende effect van woede en wraaklust, de schoonheid van liefde, de mensonterendheid van verkrachting en de vergankelijkheid van geluk, dát is waar Irréversible om draait. De veelbesproken brandblusser- en verkrachtingsscène zijn slechts de middelen om de kijker daarvan te doordringen. Met de omgekeerde vertelstructuur pleit regisseur Noé zichzelf bovendien vrij van de aantijgingen dat het hem enkel om de sensatie te doen zou zijn. Prachtig is de manier hoe de beeldtaal synchroon loopt met de gemoedstoestand van de personages. Tergend langzaam gaat de koortsachtige, gekmakende stijl over in serene tederheid. Ondertussen laten de acteurs een sterk staaltje naturel acteerwerk en improvisatie zien, waarvan het lange continue shot in de metro het beste voorbeeld is. Geen film wist me het afgelopen decennium mentaal én fysiek zo sterk te ontregelen en tegelijkertijd zo veel respect en bewondering af te dwingen. Dit onvergetelijke meesterwerk blijf ik verdedigen tot mijn dood.
2. Dogville
Lars von Trier, de geniaalste regisseur van het decennium, lapt alle filmwetten aan zijn laars en laat zien dat toneel op film nog steeds film is zolang je maar over het juiste talent beschikt. Hij benut alle mogelijkheden die het medium biedt om zonder decor (de set bestaat uit witte strepen op een studiovloer) de verbeelding van de kijker optimaal te prikkelen. Voor de zoveelste keer weet de briljante durfal te verrassen en te ontregelen zonder aan impact in te boeten. Dogville is een scherpe aanklacht tegen de Amerikaanse moraal en een duistere verkenning van het menselijke gedrag. De benauwing van opgelegde normen en waarden, hypocrisie, hebzucht, opoffering en bekrompenheid, het zit er allemaal in.
3. 25th Hour
Spike Lees meesterwerk was een van de eerste films die zich afspeelde in een gehavend New York. Hoewel de film daar niet echt om draait, vangt de film precies de pijn van die tijd. Het is de ideale achtergrond voor het verhaal over crimineel Morty Brogan die beseft dat hij de verkeerde keuzes heeft gemaakt en zijn leven aan een evaluatie onderwerpt vlak voordat hij achter de tralies belandt. Zijn zoektocht naar zingeving, berouw en menselijk contact levert magistrale scènes op. Een scala aan emoties trekt voorbij en dankzij de uitmuntende cast, de prachtige score van Terence Blanchard, het indringende camerawerk van Rodrigo Prieto en de aandachtige montage van Barry Alexander Brown, gaf ik me volledig over aan deze film.
4. Dancer in the Dark
Een tweede notering voor de sardonische Von Trier die ook in 2000 al lak had aan alle regels (waaronder die van zijn eigen Dogme-manifest) en het musicalgenre op zijn kop zette door vrolijkheid volledig uit te bannen. Wat een meesterlijke zet om de excentrieke zangeres Björk de rol van de getormenteerde Selma te laten spelen. Haar ontwapenende uitstraling en ontelbare gezichtsexpressies bleken goud waard (ook letterlijk in de vorm van een Palm). Geen film was dit decennium zo zwaar en aangrijpend. Geen personage onderging zo tragisch haar lot. Zelfs de haters van Björks componeerstijl verlangden hartstochtelijk naar de leedverzachtende muzikale intermezzo's.
5. Garden State
Geen film wist de twintigers van deze eeuw beter te definiëren. Een generatie die zonder al teveel tegenslagen is opgegroeid, maar gebukt gaat onder emotionele afstomping en een gebrek aan affectie. Dat klinkt misschien deprimerend, maar Garden State is niet expliciet in zijn tragiek en zit vol sympathieke zelfspot, geslepen dialogen en komische terzijdes. Bovendien zijn er genoeg lichtpuntjes aan de horizon, waarvan Natalie Portman, het liefste meisje van het decennium, het belangrijkste is.
6. Requiem for a Dream
Geen passage ging mij dit decennium zo door merg en been als de parallelmontage aan het eind van Requiem for a Dream. Het is de apotheose van een oncomfortabele film over drugsverslaving die de boodschap erin ramt door visuele manipulatie en veel herhaling. Het is de verdienste van de toen nog nauwelijks bekende Darren Aronofsky dat je toch nog met de aftakelende personages te doen hebt. Het themanummer (geschreven door Clint Mansell) werd vereeuwigd door het Kronos Quartet en kan door iedereen zo weer worden opgeroepen. Waarschijnlijk het meest memorabele stukje filmmuziek van het decennium. Kippenvel gegarandeerd.
7. Spring, Summer, Fall, Winter... and Spring Again
Hier moet je weinig woorden aan vuil maken. Een magnifieke meditatie over de kringloop van het leven. Geen film wist dit decennium met zo weinig woorden zo veel te zeggen. Prachtige beelden en vredige rust, meer is er niet nodig om de kijker met stomheid te slaan. Perfect in al zijn eenvoud.
8. Caché
In Caché kanaliseert Michael Haneke zijn misantropische gedachtegoed via een verhaal over een welgestelde intellectueel wiens veilige wereldje in gevaar komt. De zelfzuchtige houding die de man vervolgens aanneemt, verraadt de ware aard van de mens. Een akelig confronterende film over angst, privacyinbreuk, schuldgevoel, vooroordelen, schaamte, vergelding, vreemdelingenhaat en de 'werkelijkheid' die door de media en de overheid wordt gecreëerd. Geen film is sterker een kind van dit decennium dan Caché.
9. Crouching Tiger, Hidden Dragon
Het was lastig kiezen tussen Crouching Tiger, Hidden Dragon en Hero, maar uiteindelijk wint de film die het eerst werd uitgebracht. De Aziatische luchtgevechten en de andere wuxia-elementen waren toen nog nieuw voor mij en Crouching Tiger heeft een sterker totaalconcept. Hero is visueel nóg indrukwekkender, maar heeft simpelweg de pech een navolger te zijn en mist wat romantiek. En de cellomuziek van Yo-Yo Ma is natuurlijk niet te evenaren.
10. The Lord of the Rings
Er zijn betere films gemaakt dan de afzonderlijke Lord of the Rings-delen, maar ik kan niet om het feit heen dat de gehele trilogie met afstand het grootste stempel op de jaren nul heeft gedrukt. Geen project was het afgelopen decennium zo baanbrekend en werd zo nauwlettend in de gaten gehouden. Bijna tien jaar lang was men in de ban van Tolkien, hobbits, Gollum en Midden-Aarde. Eerst de voorbereiding, toen de productie, uiteindelijk de films en als toetje nog de talrijke dvd-releases. The Lord of the Rings blies nieuw leven in het fantasygenre, zette een nieuwe standaard op digitaal gebied, stimuleerde het Nieuw-Zeelandse toerisme, hield New Line Cinema en A-Film in leven, leverde ruim drie miljard dollar en handenvol Oscars op, en maakte van Peter Jackson de meest gerespecteerde regisseur van het decennium. Op Clint Eastwood na natuurlijk, want die had op basis van zijn weergaloze decenniumoeuvre (met Million Dollar Baby als de absolute uitblinker) uiteraard ook in deze toptien moeten staan.
Pim Wijers
1. Gladiator
De film die mijn interesse in het medium als zestienjarige puber intensiveerde tot wat het nu is. Gekatalyseerd door Braveheart van vijf jaar eerder blies Gladiator de epische film nieuw leven in en is hierna nooit geëvenaard. Niet door het rampzalige Troy, niet door het middelmatige Kingdom of Heaven en zelfs niet door de indrukwekkende Lord of the Rings-trilogie. Gladiator is fantastisch geschoten, heeft een evenzo goede cast (Crowe, Hounsou, Phoenix, Harris, Reed), volgt een prima tempo voor de lange speelduur en heeft een goede soundtrack bovendien. Daarnaast biedt het verhaal meer dan genoeg ruimte voor actie en exact voldoende romantiek. Deze film is hét voorbeeld van hoe een modern Hollywoodspektakel in elkaar moet steken. Scotts beste. Zelfs beter dan Alien en Blade Runner ja.
2. Fountain, The
Het hoogtepunt uit de toch al indrukwekkende carrière van Aronofsky. Geplaagd door tegenslag werd de film voor de uiteindelijke versie compleet herschreven en met een aanzienlijk minder budget gemaakt. In plaats van het dure duo Pitt en Blanchett kwamen Jackman en Weisz in de hoofdrollen. Vooral die laatste is een fantastische keuze, want Weisz is als actrice doorgaans erg ontwapenend. Ondanks dat het belangrijkste thema (de acceptatie van de dood) nogal kitscherig wordt uitgewerkt, weten de hoofdrolspelers hun emotie zo krachtig naar het grote doek te vertalen dat die mij tot in mijn kern weet te raken. De ongrijpbaarheid van het sterven wordt ineens heel grijpbaar gemaakt. Dat, gecombineerd met de indrukwekkende (micro)fotografie, sterke close-ups en de door elkaar verweven verhaallijnen, maakt deze film tot mijn nummer twee aller tijden. Aronofsky heeft cojones waar veel regisseurs jaloers op moeten zijn.
3. Donnie Darko
Verzin het maar: een film maken over een angstaanjagend konijn uit de toekomst dat een tiener waarschuwt voor het einde der tijden. Debutant Richard Kelly heeft dit bizarre uitgangspunt zo grappig en ongrijpbaar weten te verfilmen dat hij ermee een instant klassieker maakte. Veel ingrediënten dragen daar aan bij: de al veel gepersifleerde setting van de Amerikaanse suburb, diens modelburgers die achter hun voordeur nooit zo perfect zijn als het lijkt, de tot dan toe onbekende Jake Gyllenhaal in de titelrol, een reeks oprecht bizarre personages en een plot waar met moeite een touw aan vast te knopen valt (maar dat maakt eigenlijk niets uit). Een volstrekt unieke film die thema's zo kolderiek behandelt dat een grijns van oor tot oor niet te vermijden valt, zelfs al gaat het over kinderporno.
4. Requiem for a Dream
Requiem for a Dream mag dan een uitgekauwd thema hebben, de uitwerking ervan is op zijn minst subliem. Aronofsky's tweede is beklemmend en weinig hoopgevend. Alle drugsverslaafde personages worden door de regisseur in een bak vol ellende gekieperd, van waaruit geen redding mogelijk is. Hun waanzin, afgewisseld met een sprankje hoop, wordt in de eerste plaats niet uitgebeeld door de acteurs, maar door een originele cinematografie en montage. Ook de muziek draagt herkenbaar bij aan het geestelijk verval. Ten slotte is Ellen Burstyn hier op haar best. Met films als Crouching Tiger, Hidden Dragon en Gladiator als mededingers naar de Academy Awards van dat jaar is het begrijpelijk dat de prijzen verdeeld moesten worden, maar dat zij met lege handen naar huis ging is op zijn minst opmerkelijk.
5. No Country for Old Men
Nadat ze een lange tijd op een dwaalspoor zaten, kwamen de gebroeders Coen plotsklaps met een hoogtepunt uit hun carrière aanzetten. Teruggrijpend naar hun wortels, met name hun filmdebuut Blood Simple, leverden ze met No Country for Old Men een met symboliek doorspekte, hypnotiserende en melancholische thriller af. "You can't stop what's coming", zo luidt de tagline ervan veelomvattend. Javier Bardem, als een van de grappigste slechteriken uit de filmgeschiedenis, personifieert hierin niet alleen het ontembare kwaad, maar ook de toekomst waaraan niet te ontsnappen valt. Dat laatste valt zwaar voor Texaanse gunslinger Tommy Lee Jones, die melancholisch terug blijft blikken naar het verleden (waar de misdaad nog bestrijdbaar was). Het gebrek aan auditieve flair hierin is opmerkelijk. Juist zonder muziek is de film bij vlagen intens spannend. Louter minimaal geluid en goed lichtspel maken van dit kat-en-muisspel een thriller van formaat. Dat, gecombineerd met de voorgaande elementen, maakt van No Country for Old Men één van de beste films uit dit decennium.
6. Sing for Darfur
Een zeer onbekende film die, enkele festivals daargelaten, geen release heeft gehad. Sing for Darfur tracht op basis van non-profit de huidige situatie in Darfur aan te kaarten en doet dit op inventieve wijze. Het is geen dwingend pamflet, maar een luchtige aanklacht tegen menselijke onverschilligheid. We volgen in rap tempo een reeks willekeurige personen in Barcelona op de dag dat daar een benefietconcert voor Darfur wordt gegeven. De vlotte manier van vertellen, het grauwige zwart-wit waarin de film werd geschoten, de interessante personages die de revue passeren, de terugkeer van allerlei kleine details, de manier waarop het thema wordt aangesneden en een magnifieke (!) slotscène: de film klopt op vele fronten.
7. Crank
De beste actiefilm in lange tijd en het hoogtepunt van de hyperkinetische filmhype die na de eeuwwisseling meerdere titels opleverde. Crank heeft echter lak aan alle andere genregenoten en bovendien aan moraal. De film is hectisch, vrouwonvriendelijk, een tikje racistisch maar vooral erg inventief. De plot is een kapstok voor een adrenalinestoot die pas eindigt als de aftiteling begint. Tijd om te ademen is er tot dat punt niet. Dat gevoel wordt versterkt door de originele montage die tegelijkertijd voor een hoop absurde humor zorgt. Veel van de montagetrucjes (zoals split screens die naar elkaar toewerken of flashbacks die in een belachelijk tempo zijn gemonteerd) en andere visuele grappen dragen bij aan alle ongein die bijna letterlijk naar de kijker wordt toegesmeten. De film wordt op de koop toe gedragen door de actieheld van het afgelopen decennium: Jason Statham. Met zijn Britse accent en dialoog die louter uit coole oneliners bestaat, laat hij een onuitwisbare indruk achter.
8. Tekkon Kinkurîto
In het westen blijft anime tot een nichemarkt behoren. Dat is jammer, want films als deze bewijzen eens te meer dat het genre niet alleen is weggelegd voor kinderen en tieners. Meerdere dingen vallen aan Tekkon Kinkurîto op. Allereerst het oogsnoep, dat de visuele synapsen vanaf de eerste scène tot zoetekauw promoveert. De prachtige cameravoering, voor zover hier in een animatiefilm van te spreken valt, voert de kijker over een stadslandschap dat tot in de puntjes is verzorgd. Die visuele compleetheid is een handelsmerk geworden van de productiemaatschappij: Studio 4°C, een naam die bijna synoniem staat aan originaliteit. De overduidelijk getekende personages in hun werk bewegen zich voort door met de computer bewerkte omgevingen, zonder dat het contrast daarvan afleidt van de pracht. Het tweede pluspunt aan Tekkon Kinkurîto is de frisse uitwerking van het Peter Pan-thema. Treasure Town, de stad waar het verhaal zich afspeelt, fungeert als Never Land waarin de kinderlijke protagonisten zich thuis voelen. Een sublieme animatiefilm, zowel inhoudelijk als visueel.
9. Crouching Tiger, Hidden Dragon
Crouching Tiger, Hidden Dragon is een volwassen en veelomvattend sprookje. Waarschijnlijk de eerste keer dat de Chinese wuxiavertelling voor een mondiaal publiek toegankelijk werd gemaakt. Wie niets heeft met wire fu ofwel 'vliegende Chinezen' moet dit vooral links laten liggen. Toch bleek dat het overgrote deel van het publiek zich wel kon laten meevoeren door de tragische strijd van Li Mu Bai. De kracht van Crouching Tiger schuilt in twee dingen, waarvan het verhaal op één staat en de kungfu op twee. Regisseur Ang Lee en zijn team van choreografen, maar ook cinematografen, hebben met de gevechten een ware wuxiahype teweeggebracht. Steeds valt hierin het volgende op: een tragische verhaalvertelling, mooie art direction en natuurlijk goede choreografie. Geen van alle kunnen echter tippen aan dit begin. Kungfu plus emotie.
10. The Life Aquatic with Steve Zissou
Je moet ervan houden. De humor van Wes Anderson. Voor mij is het bijna een win-winsituatie als een regisseur zoals hij Bill Murray cast voor een hoofdrol. En dat bleek ook in de uitwerking. Lekkere cynische, zwarte humor gecombineerd met een volstrekt belachelijk script waarin bijna geen rode draad te vinden is. Wat telt zijn de visuele grapjes, met de uitsnede van het onderzoeksvaartuig als nummer één en de stop-motionsegmenten op nummer twee. Maar ook de Portugese vertaling van David Bowienummers of de elektronische deuntjes zijn immens grappig. Of de dialogen, de karikaturale personages (geen personage is niet grappig), het mooie slot of nogmaals: Bill Murray. Alles werkt in deze 'offbeat' film en daarom is The Life Aquatic voor mij de leukste komedie van dit decennium.
Kaj van Zoelen
1. The Royal Tenenbaums
Wes Andersons eigenzinnige meesterwerk is een perfecte combinatie van vorm en inhoud. De mooie kadrering, de sets, de kostuums, de kleuren, de muziek en het onderkoelde acteren van een grote sterrencast sluiten allemaal aan bij de onderdrukte emoties in het script over een familie die al jaren niet meer heeft kunnen functioneren. Magistraal hoe hij vaak met enkele woorden, een blik, het slimme gebruik van een popliedje of één beeld zo enorm veel kan zeggen en zo veel emotie kan uitdrukken.
2. Spirited Away
Hayao Miyazaki's meesterwerk spreekt nog altijd enorm tot de verbeelding. Een vrolijke, traditioneel geanimeerde avonturenfilm over mensen, goden en allerlei wezens daartussenin. Dat er mensen bestaan die hier niet van kunnen genieten is een wreed ongeluk voor hen. Als een film ooit de kracht had om een griepje te genezen, is het deze wel.
3. Bubba Ho-tep
Een bejaarde Elvis Presley trekt samen met een oude zwarte man die denkt John F. Kennedy te zijn in een Texaans bejaardenhuis ten strijde tegen een Egyptische mummie. Dit geniale concept wordt op hilarische wijze uitgewerkt, maar er is ook ruimte voor echte spanning en een scherp portret van de deprimerende omstandigheden waarin ouderen van dagen verzeild kunnen raken in onze maatschappij die geen ruimte meer voor ze heeft.
4. The Three Burials of Melquiades Estrada
De geest van Peckinpah waart rond in deze film over schuld, boetedoening en verlossing die als neowestern het nog altijd spartelende westerngenre verrijkt. Het einde wordt een beetje raar afgehandeld door Tommy Lee Jones, maar dat hij voor zowel zijn regie als acteerwerk geen grote Amerikaanse prijzen ontving is opmerkelijk.
5. Mulholland Dr.
Na Twin Peaks en de bijbehorende film het beste wat David Lynch ooit gemaakt heeft. Zwanger van sfeer, dit verhaal over Hollywood, identiteit en gebroken dromen waarin Naomi Watts een masterclass acteren geeft. Dat je de film, zeker een eerste keer, niet helemaal begrijpt nadat Lynch je tijdens de laatste akte in het diepe van zijn droomlogica stort, is helemaal niet erg.
6. 4 Maanden, 3 Weken & 2 Dagen
Op het eerste oog een abortusdrama, maar eigenlijk eerder een film over man-vrouwverhoudingen in een onderdrukkende maatschappij en een hartverscheurende film over hoe ver je voor vriendschap kan gaan. Het ijzersterke camerawerk wekt spanning op en ondersteunt de drukkende sfeer, die thematisch heel toepasselijk is.
7. Brick
De neo-noir kende de afgelopen tien jaar veel matige incarnaties die weinig toevoegden aan het (sub)genre. Rian Johnson liet met zijn originele debuut zien dat er toch nog leven in zit: door alle bekende genre-elementen naar de moderne middelbare school te verplaatsen creëerde hij een unieke, fatalistische wereld en een zeer bijzondere film.
8. No Country For Old Men
Bob Dylans 'The Times They Are A-Changin', maar dan anders. Een briljante weergave van hoe in onze tijd van terreur en angst het kwaad haast niet meer af te stoppen is en de traditionele autoriteiten daar machteloos tegen zijn. De vorm waarin het beste filmmakersduo dit goot is adembenemend mooi en spannend en betekende voor hen een terugkeer naar hun topvorm.
9. There Will Be Blood
Daniel Day-Lewis kwam uit pensioen voor dé rol van zijn carrière als Daniel Plainview, oliemagnaat en mensenhater. De film speelt begin twintigste eeuw maar voorzag ook onze huidige economische crisis en vooral het gedrag en de visie die de aanzet gaven. Een sterkere aanklacht tegen het moderne gospel van het kapitalisme dat nog altijd onze maatschappij overheerst, is er niet gemaakt dit decennium.
10. Hero
Ondanks de interessante filosofische inslag is de boodschap nogal twijfelachtig, omdat deze al dan niet het communistische regime van China legitimeert. Maar de plaatjes, die zijn zo wonderschoon. Van de aankleding, de beeldcomposities, de locaties tot de gevechtschoreografie: alles staat in dienst van het scheppen van de mooist mogelijke beelden en de makers slaagden met vlag en wimpel in deze opzet.
Evert de Vries
1. The Lord of the Rings
Als we één film moeten noemen die tekenend is geweest voor dit decennium moet dat The Lord of the Rings zijn. Epischer hebben we sindsdien niet meer gezien en completer eigenlijk ook niet. Zowel het verhaal als de techniek komen van de bovenste plank. Nog steeds heb ik er geen moeite mee de zit van tien uur zonder pauze vol te houden. In gezelschap van The Lord of the Rings blijft het kort.
2. Gladiator
De eerste keer dat ik Gladiator zag kan ik me nog precies voor de geest halen. De vijfde keer niet meer, maar ook toen zal ik er ongetwijfeld van gesmuld hebben. De nieuwe standaard die Gladiator legde voor het zwaarden- en mannen-met-rokjesgenre is sindsdien nooit meer geëvenaard.
3. 21 Grams
Alejandro González Iñárritu heeft een zeer groot stempel op het afgelopen decennium gedrukt. Zijn stijl, die in al zijn films zo duidelijk herkenbaar is, leverde tot nu toe in 21 Grams het beste resultaat op. De door elkaar gehusselde tijdslijn voelt nergens als een trucje maar maakt de filmervaring echt rijker. De thema's die de film aansnijdt (dood, leven, schuld, vergeving) zijn stuk voor stuk de moeite en worden gedragen door drie van de grootste acteurs van dit moment. Vaak herkijken en lang napraten is een must!
4. In Bruges
Onterecht veel te vaak vergeleken met Guy Ritchie, en daarom onterecht veel te vaak afgedaan als saai. In Bruges is een briljante zwarte komedie waarin alles tegen volmaakt aanschuurt. Belangrijke vragen over dood, schuld en opoffering gaan hand in hand met racistische grappen over lilliputters en Amerikanen, en zelfs de kleinste bijrollen zijn intrigerende ronde personages met vele malen meer inhoud dan (excuses voor de vergelijking) een willekeurig personage van Guy Ritchie.
5. (500) Days of Summer
Films kunnen op het eerste gezicht indruk maken, maar kwaliteit zie je in het feit dat een film beter wordt bij het herkijken. Dat ik (500) Days of Summer al drie keer heb gezien in korte tijd en hem zo weer op kan zetten zegt genoeg: deze wordt alleen maar beter.
6. Le Fabuleux Destin d'Amélie Poulain
Hoe slecht en ongelukkig je je ook voelt, Amélie maakt altijd alles goed. Een zeldzaam talent dat bij mij nog nooit heeft gefaald. Dé feelgoodfilm van de afgelopen tien jaar.
7. Adam's Apples
Een priester, een neonazi, een terrorist, een pedofiel en een missie: bak een appeltaart. Er zijn dit decennium veel bizarre uitgangspunten voorbij gekomen, maar maar weinig zullen zo goed en geloofwaardig zijn uitgewerkt als Adam's Apples. Een moderne vertelling van het bijbelboek Job.
8. Eternal Sunshine of the Spotless Mind
Is het nu een heel positief of negatief einde? Lang doorpraten naderhand geeft hier misschien geen antwoord op, maar maakt de film wel stukken beter. Heerlijk als films niet dienen om onze gedachten tijdelijk uit te kunnen schakelen, maar om ons juist uit te dagen door te denken. Tot op heden veruit de beste Kaufman.
9. Ratatouille
Het moet maar eens afgelopen zijn met het neerbuigend naar animatie kijken. De afgelopen tien jaar is het genre volwassen geworden en doen vooral de films van Pixar vrijwel altijd mee aan de top. Deze negende plek was een moeilijke keus tussen Ratatouille, Finding Nemo en Up, maar uiteindelijk heeft de trek die ik bij het terugdenken aan Ratatouille direct al weer krijg de doorslag gegeven. Een verrukkelijke film!
10. Memento
Na tien jaar nog steeds veruit de beste van Christopher Nolan, en dat zegt heel veel als je pareltjes als Insomnia, The Prestige en de twee beste Batman-films op je cv hebt staan. De briljante vertelstructuur wordt subliem toegepast en doet het einde inslaan als een bom.
Arman Avsaroglu
1. Million Dollar Baby
Als er een iemand is die op filmgebied zijn stempel op het afgelopen decennium heeft gedrukt, was het Clint Eastwood wel. Na het matige Blood Work begon zijn creatieve wederopstanding die onder andere leidde tot Mystic River en het prachtige tweeluik rondom Iwo Jima. Hoogtepunt was echter Million Dollar Baby, een film die raakt aan perfectie. Eastwood vertelt het verhaal van Frankie Dunn en Maggie Fitzgerald zonder opsmuk, rechttoe rechtaan, waardoor het veelbesproken einde als een mokerslag aankomt. Prachtig geschreven door Paul Haggis, was Million Dollar Baby niet alleen de ontroerendste film van het afgelopen decennium, maar in mijn ogen ook de beste.
2. Le Fabuleux Destin d'Amélie Poulain
Geen enkele film speelde zo'n grote rol in het aanwakkeren van mijn filmliefde als Amélie. Het prachtige sprookje van Jean-Pierre Jeunet deed mij pas echt beseffen hoe sterk de kracht van film kan zijn en alleen daarom al staat hij zo hoog op mijn lijstje. Maar de kleurrijke omgeving, de zeer toepasselijke muziek van Yann Tiersen en de bambi-ogen van Audrey Tautou spelen hierbij natuurlijk ook een belangrijke rol.
3. Das Leben der Anderen
Das Leben der Anderen straalde een klasse uit die weinig andere films in dit decennium konden evenaren. Je kon aan de film afzien dat over elk detail tot in de puntjes was nagedacht. Zelfs de bewegingen van de acteurs klopten precies. Geholpen door een briljante prestatie van Ulrich Muhe in de hoofdrol, trof dit debuut van de Duitser Florian Henckel von Donnersmark precies de juiste toon en werd het, meer dan een aanklacht tegen de Stasi, een pleidooi voor menselijkheid.
4. Up
Mooier dan Up zie je ze niet vaak. Het eerste kwartier is een hartverscheurende samenvatting van het leven van Carl Frederickson en zijn vrouw Ellie, die hun grote droom nooit konden verwezenlijken. Was dit al genoeg stof voor een meesterlijke film, in het uur dat volgt schippert Up van een spannende avonturenfilm tot een hilarische komedie en weer terug naar ontroerend drama. Het is een film waaraan alles klopt en daarmee de beste film die Pixar tot op heden afleverde. En dat wil wat zeggen. Speciale vermelding nog voor de briljante muziek van Michael Giacchino.
5. Lost in Translation
Twee eenzame mensen in Tokio. Meer is er niet nodig om een meesterwerk als Lost in Translation af te leveren. Met een minimale narratieve structuur weten regisseur Sofia Coppola en de geweldige Bill Murray en Scarlett Johansson een ontroerend portret neer te zetten van de vervreemding en eenzaamheid waar iedereen wel eens mee te maken heeft gehad. De film heeft ook een van de mooiste slotscènes aller tijden.
6. The Lord of the Rings
De ultieme blockbuster van de jaren '00. Peter Jackson kreeg het geld en de ruimte om het onverfilmbaar geachte The Lord of the Rings te realiseren en deed dat op meesterlijke wijze. Groot, groter, grootst luidde het devies en dat leverde drie epische films op die het afgelopen decennium uitstekend karakteriseren.
7. Requiem for a Dream
Requiem for a Dream is een film die ik nooit meer wil zien. Toch staat hij in mijn toptienlijstje, om de doodeenvoudige redenen dat geen enkele film zo'n ingrijpend effect op mij had als dit meesterwerk van Darren Aranofsky. Na het kijken van deze film, met nadruk het laatste half uur waarin er een perfecte symbiose van beeld en geluid plaatsvindt, ben je kapot. Als een film dat effect kan hebben, past daar alleen maar gepaste bewondering bij.
8. Caché
Michael Haneke maakte in 2005 het zeldzaam indringende Caché, een meesterlijke film die zijn geheimen na tientallen keren kijken nog steeds niet prijsgeeft. Het is een film over schuld, boete en de maatschappij waarin we leven. Haneke spreekt de kijker rechtstreeks aan op zijn verantwoordelijkheid en dat levert een uiterst ongemakkelijke film op die nog lang blijft ronddwalen.
9. La Graine et le Mulet
Het is een wat persoonlijk trekje dat ik gek ben op zogenaamde 'migrantenfilms'. Gegen die Wand en Auf der Anderen Seite van Fatih Akin hadden dan ook zomaar in deze lijst kunnen staan, maar die moesten het uiteindelijk toch afleggen tegen La Graine et le Mulet van Abdel Kechiche. Tweeënhalf uur zinderende cinema over het reilen en zeilen van een Algerijnse familie in Zuid-Frankrijk, vol tientallen minuten durende scènes rond de eettafel. Het is moeilijk te beschrijven wat er zo goed is aan La Graine et le Mulet anders dan dat het een pure, zintuiglijke cinema is.
10. Hable con Ella
Dat Pedro Almodovar zo'n strakke, subtiele film kon maken hadden weinigen een tijdje terug kunnen denken. Hable con Ella was een film vol verlangen, eenzaamheid en allesverzengende liefde. Een prachtige film over twee mannen en de vrouwen van wie ze houden. Het is de typische Almodovarstijl, die het mooist tot uiting komt in een briljant zwart-wit intermezzo, die van het al mooie verhaal een echt bijzonder kunstwerk maakt.
Danny van den Brink
1. Lost in Translation
Melancholie in Japan met Bill Murray in topvorm die whisky drinkt en een lotgenoot vindt in de vorm van Scarlett Johansson. "For relaxing times make it Suntory time".
2. Spring, Summer, Fall, Winter... and Spring
Als er een enkele film bewijst dat er een meditatieve werking van film uit kan gaan dan is het deze wel. De gebruikelijke momenten van bruut geweld of onsmakelijkheden laat Ki-Duk in deze film achterwege waardoor er een serene oase van rust en schoonheid ontstaat.
3. There Will Be Blood
Prachtige cinematografie in combinatie met een van de beste muziekscores van het afgelopen decennium zijn een lust voor het oog en oor. Daniel Day-Lewis maakt het geheel onuitwisbaar met zijn vertolking van de op macht beluste Daniel Plainview. Paul Dano complementeert het geheel als fanatieke pastoor.
4. Wall-E
Technisch gezien is Wall-E een waar meesterwerk. Pixar haalt het onderste uit de kan door een schitterende postapocalyptische wereld te creëren, waar vervolgens een maatschappelijke boodschap aan wordt toegevoegd, die voor de verandering eens niet vervelend opgedrongen wordt. Maar eigenlijk wordt de gehele film gedragen door het robotje Wall-E zelf, die als levenloos metalen object de kracht heeft om harten te doen smelten.
5. Der Untergang
Zelden heeft een acteur zich zo in een rol verankerd als Bruno Ganz. Dit is de graadmeter waar iedere acteur die Hitler sinds 2004 vertolkt mee vergeleken wordt.
6. Spirited Away
Studio Ghibli zorgt al jaren voor fantasievolle animatiefilms en kan beschouwd worden als de Japanse tegenhanger van Pixar. In tegenstelling tot Pixar werken ze bij de Japanse Studio's echter liever niet met computers. Dit zorgt ervoor dat de animaties een erg liefdevol karakter krijgen. In combinatie met de betoverende wereld die in Spirited Away geschapen is culmineert dat in een van de mooiste sprookjes van het laatste decennium.
7. Bin-Jip
Zoals bij meer van zijn films kan Ki-duks Bin-Jip als een allegorisch werk beschouwd worden. Diverse interpretaties over het boeddhisme of natuur versus urbanisatie zijn mogelijk. Maar buiten dat kan er ook gewoon naar gekeken worden zonder al te veel nadenken. Het is een film van weinig woorden, maar met net zoveel betekenis als je er zelf aan wilt geven.
8. Let the Right One In
Hoewel de vampier in deze film wel degelijk voor het nodige bloedvergieten zorgt, is Let the Right One In eigenlijk een tragische film over buitenbeentjes. Geen elegante bleke mannen hier, maar een vriendschap tussen een gepest jongetje en een vampiermeisje dat voor altijd in het lichaam van een klein meisje zal blijven zitten. Geen spektakel ook, maar een poëtische setting in een pittoresk Zweeds dorpje, wat zich uitstekend leent voor dit verhaal. Laat Lindqvists verfilming van zijn andere boek, Handling the Undead, maar komen.
9. Eternal Sunshine of the Spotless Mind
De zoektocht naar de essentie van een relatie zijn prachtig weergegeven in deze film waarin gekkebekkentrekker Jim Carrey weer eens laat zien dat hij ook overtuigend acteren kan. Een frisse mix van melancholie, romantiek en drama.
10. Moon
Sam Rockwell laat steeds meer zien wat hij waard is in deze sfeervolle en subtiele scifi. Prachtige shots van het maanlandschap met bezwerende muziek in combinatie met een fris plot en erg sterk spel van Rockwell maakt dat Moon een van de grootste verrassingen van het decennium is geworden.
John Baak
1. Lost in Translation
Prachtig verhaal, magistrale setting en fenomenale acteerprestaties van Murray en Johansson. De chemie tussen hen werkt fantastisch en spat van het scherm in een film die minder makkelijk is dan het plot doet vermoeden.
2. Sin City
Weergaloze verfilming die grote eer doet aan de comics. Met een schitterende cinematografie, memorabele personages en een spijkerhard plot, kan ik niets dan lof uiten over het meesterwerk van Robert Rodriguez.
3. The Diving Bell and the Butterfly
Hartverscheurend drama dat de kijker in het diepst van zijn ziel raakt. De prachtige cinematografie plaatst je in het hoofd van de verlamde Jean-Dominique Bauby en laat je na twee uur weer los om nog een goed kwartier in ontzag naar het scherm te staren.
4. The Dark Knight
Christopher Nolan zette met zijn batfilm de toon voor toekomstige superheldenfilms, alsook voor andersoortige actiefilms. Uitstekend gebalanceerd, geen seconde saai en een perfect geselecteerde cast. De perfectie nabij.
5. Eternal Sunshine of the Spotless Mind
'Mindblowing' op z'n minst, de prachtige eerste stappen van Carrey in de wereld van de dramafilm. Op alle vlakken overtuigt deze ode aan de herinnering, die je ook na de eindcredits niet loslaat.
6. Gladiator
Ridley Scott toont eens te meer waarom hij tot de grootmeesters der film gerekend mag worden. Van de indrukwekkende cinematografie tot de prachtige muziek, Gladiator greep me als geen andere film aan het begin van het decennium.
7. Avatar
Voor mij de beste film van 2009 en daarmee ook één van de beste films van de afgelopen tien jaar. Zette The Dark Knight het jaar ervoor nog de nieuwe standaard wat betreft verhaal, cinematografie en geluid, met Avatar creëert Cameron een nieuwe manier van film kijken, alsook een fantastische filmervaring die nog lang nagalmt.
8. Bourne-trilogie
Matt Damon speelt op zeer sterke wijze de gebroken Jason Bourne die in hoog tempo door deze intelligente trilogie raast. Met Paul Greengrass aan het roer overtrof het tweede deel het eerste en werd The Bourne Ultimatum één van de beste actiefilms aller tijden. James Bond eat your heart out!
9. No Country for Old Men
Dat de gebroeders Coen films konden maken, wisten we al langer, maar met No Country for Old Men overtroffen ze ieders verwachtingen en creëerden een badguy die velen nog lang in hun dromen heeft achtervolgd. Briljant!
10. Wall-E
Met een minimale woordenschat wist de robot Wall-E mij (en vele anderen) te charmeren. Alles aan deze film straalt kwaliteit uit en de mensen van Pixar kunnen niet genoeg lof krijgen voor de fantastische personages en prachtige beelden die Wall-E rijk is.
Frank Stol
1. The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford
Schitterend westerndrama over één van de grootste outlaws ooit. De psychologische verhouding tussen de twee personages uit de titel wordt tot in de puntjes uitgewerkt. Brad Pitt speelt zijn mooiste rol in jaren. Casey Affleck is fenomenaal als Robert Ford. Een moderne klassieker.
2. The Lord of the Rings
Frodo's reis naar Mount Doom is groots en meeslepend. Een magisch verhaal dat je keer op keer wilt beleven. De films werden overladen met Oscars. Volkomen terecht naar mijn mening.
3. Dancer in the Dark
Lars von Trier schopt flink tegen de wetten van de musicalfilm. Dancer in the Dark is een zwaarmoedige film, waarbij ik moeite had om het droog te houden.
4. There Will be Blood
Zijn er grenzen aan hebzucht? Daniel Day-Lewis bewijst als zelfzuchtige oliebaron wederom een fenomenaal acteur te zijn.
5. Memento
Een intelligent geconstrueerd verhaal dat dankbaar gebruik maakt van zijn omgekeerde verteltrant. Het spel dat hier met de kijker wordt gespeeld was zelden zo uitdagend. Een film die meerdere kijkbeurten vereist om in zijn geheel geabsorbeerd te kunnen worden.
6. The Fall
Wonderschone beelden in deze ode aan de verbeeldingskracht.
7. Gladiator
"Maximus! Maximus! Maximus!" Is meer uitleg nodig?
8. The Pianist
Aangrijpende film die de verschrikkingen van de oorlog toont. Adrien Brody speelt op ingetogen wijze het titelpersonage.
9. Amores Perros
Een botsing verandert het leven van een stel mensen voorgoed. De afzonderlijke verhalen zijn als puzzelstukjes die uiteindelijk precies in elkaar vallen.
10. Irréversible
Gedane zaken nemen geen keer. Irréversible toont ons de onomkeerbaarheid van een wreed lot. Het bijzondere camerawerk doet de film boven zichzelf uitstijgen en vermijdt daarmee het exploitatiestempel.
Joris Brieffies
1. The Lord of the Rings
Als geheel zou ik deze drie films op willen nemen in de toptien van het afgelopen decennium. Fantastische kijkervaring. Groots en meeslepend drama, precies zoals het een avonturenfilm betaamt.
2. Pan's Labyrinth
Uitzonderlijk visueel sprookje. Daarbij is Del Toro mogelijk een van de grootste talenten die we het afgelopen decennium hebben leren kennen.
3. Cidade de Deus
Prachtig en indringend portret van het leven in de Braziliaanse sloppenwijken. Intens, gewelddadig, brutaal en zeer fraai in beeld gebracht.
4. Donnie Darko
Originele en visueel uitmuntende film. In een prachtige mix van genres maken we kennis met een getroebleerde tiener en zijn demonische konijn. Ambitieus maar echt ontzettend geslaagd debuut.
5. Let the Right One In
Schitterend visueel sprookje. Zoals recensent Kaj van Zoelen al aangaf vermengt regisseur Alfredson "op succesvolle wijze de gevoelige Zweedse kinderfilm en tienerdrama met zeer volwassen vampierhorror". Erg indrukwekkend, meeslepend en zeer mooi.
6. The Bourne Supremacy & Ultimatum
De twee afleveringen van Paul Greengrass uit de Bourne-reeks kennen een uitzonderlijk hoogniveau. Ongekend spannend, uitstekend geacteerd, zeer fraai in beeld gebracht en flitsend gemonteerd.
7. Into the Wild
Prachtig en meeslepend, maar ook naïef en bij tijden irritant. Jeugdige overmoed werd echter maar zelden zo mooi in beeld gebracht.
8. Lost in Translation
Heerlijke film met een fantastische cast. Het verhaal, de muziek, de cinematografie, alles lijkt te kloppen.
9. Being John Malkovich
Vervreemdend, humoristisch, maar bovenal ongekend origineel. Zowel de regie van Spike Jonze, als het scenario van Kaufman zijn van een zeer hoog niveau.
10. Moulin Rouge!
Prachtige kijkervaring. Het verhaal is misschien wat mager, maar de manier waarop het in beeld is gebracht is een ode aan de cinema.
