Vanaf deze week draait Alles Stroomt, de winnaar van de publieksprijs op het afgelopen Nederlands filmfestival en het speelfilmdebuut van regisseur Danyael Sugawara, in de Nederlandse bioscopen. De film draait om de complexe relatie tussen Aleid (Anneke Blok) en haar zoon Damiaan (Wieger Windhorst) die moeten zien om te gaan met de veranderingen in hun beider levens. Damiaan gaat na zijn eindexamen al snel op kamers wonen en Aleid begint een relatie met een binnenvaartschipper, waardoor de twee, die zielsveel van elkaar houden, steeds verder van elkaar afdrijven. De film werd op het Nederlands Filmfestival omarmd door het publiek, maar moest het verrassend genoeg zonder nominaties voor de Gouden Kalveren doen. Wij spraken met regisseur Danyael Sugawara op de ochtend nadat dit bekend werd gemaakt.

Gisteren zijn de nominaties voor de Gouden Kalveren bekend gemaakt en Alles Stroomt heeft er nul gekregen. Dat moet pijn doen.

Ja, het was absoluut een grote teleurstelling, omdat we allemaal erg trots zijn op deze film. Het is makkelijker te accepteren als je niet helemaal tevreden bent over je film, maar bij Alles Stroomt hadden we echt het gevoel dat we iets bijzonders hadden gemaakt, en dan is het een bittere pil als dat niet door de jury gewaardeerd wordt. Deze jury heeft gekozen voor de extreme arthousefilms, zoals Nothing Personal of Kan Door Huid Heen. Dat zijn heel erg artistieke films en Alles Stroomt is dat niet. Wij wilden een klein, menselijk drama maken en ik denk dat de jury dat niet bijzonder genoeg vond. Maar de waardering die we van het publiek krijgen maakt in dat opzicht veel goed.

Ik kreeg het gevoel dat Alles Stroomt echt een project van twee mensen was, van u en van scenariste Marieke van der Pol. Klopt dat?

Absoluut. In het kader van het project De Oversteek, waarbij jonge filmmakers de kans krijgen een speelfilm te maken, vroeg mijn oud-docent aan de filmacademie met wie ik graag zou willen samenwerken en ik zei Marieke. Toen hebben we afgesproken in De Balie in Amsterdam en zijn we daar gaan brainstormen over welk verhaal we wilden vertellen. Ik wilde graag een film maken over de relatie met mijn moeder en Marieke vond dat gelijk een goed plan, en had zelf ook ervaring met een dochter die het huis uit ging. We voelden dus een zekere gemeenschappelijke eenheid om deze film te maken.

Alles Stroomt is een film die zich volledig concentreert op de relatie tussen de twee personages, waarbij er weinig spectaculairs gebeurt. Bent u ooit in de verleiding gekomen om meer drama in de film te introduceren?

Nee, het was altijd onze bedoeling om een klein, intiem drama te maken over deze twee mensen. Natuurlijk is dat moeilijk, omdat je vaak grote, dramatische gebeurtenissen in je film moet introduceren om het voor het publiek spannend te houden, maar dat wilde ik vermijden. Er gaat niemand dood, er is niemand ziek, Alles Stroomt is gewoon een film over een moeder die haar zoon mist en andersom. Ik denk dat de film ook bewijst dat je met zo’n klein verhaal toch een mooie film kan maken. Daar zijn we heel trots op.

U hebt in Nederland het hele traject doorlopen, van filmacademie naar One Night Stand en dan nu een eerste speelfilm. U kunt dus goed beoordelen hoe het is geregeld in de Nederlandse filmwereld. Hebben we op dit moment een goed systeem?

Ja en nee. Ja, omdat ik het geweldig vind dat er zoiets bestaat als een One Night Stand-project dat beginnende filmmakers in staat stelt om een brug te slaan tussen het maken van korte films en een lange speelfilm en nee, omdat ik merk dat er door de selectiecommissie te veel wordt gekeken naar reputatie. Filmmakers met een achtergrond op de Filmacademie worden al snel voorgetrokken, waardoor mensen met minder ervaring zelden de kans krijgen te laten zien wat zij kunnen. Het zou goed zijn als er in de Nederlandse filmwereld wat minder naar reputatie wordt gekeken en meer naar echt talent.

Hoe staat de Nederlandse cinema er volgens u voor op dit moment?

Er is de laatste jaren een ontwikkeling gaande die de Nederlandse film in steeds grotere mate in twee groepen verdeelt. De commerciële film, die zo veel mogelijk mensen naar de bioscoop moet zien te trekken, aan het ene uiterste en de artistieke film aan het andere. Die laatste groep films begint de laatste tijd naar mijn mening steeds meer gelijkenissen met literatuur te vertonen. Voor mij moet het de belangrijkste functie van film zijn om mensen te raken. Je ziet eerst een beeld, dat speelt vervolgens primair op je gevoel en pas dan ga je over dat beeld nadenken. Literatuur werkt exact tegenovergesteld. Dat werkt eerst op je verstand en pas dan, als je de woorden omzet in beelden, bestaat de mogelijkheid dat je erdoor geraakt wordt. Bij de hedendaagse, extreem artistieke films, vooral in Nederland, merk je echter dat die primair op het verstand spelen, en pas dan op de emotie. Dat vind ik lastig, omdat ik niet kan meeleven met de personages en dus ook niet geraakt wordt door de film. Het lijkt dan ook vaak alsof er een glasplaat is tussen de kijker en het doek. Soms heb ik het gevoel dat ik naar een aquarium zit te kijken met exotische wezens en niet naar mensen. Het is jammer dat sommige films steeds meer over ideeën gaan en steeds minder over echte mensen.

Lees ook de recensie van Alles Stroomt.