Herinner je je nog de film Stuart Little uit 1999? Deze komediefilm is losjes gebaseerd op de gelijknamige roman uit 1945 van E.B. White en werd geregisseerd door Rob Minkoff. In de film is er een scène waarin een kunstwerk te zien is, dat als decoratie werd gebruikt. Wat de makers van de film niet wisten was dat dit kunstwerk eigenlijk veel meer is dan louter decoratie.

Stuart Little vertelt het verhaal van een familie in New York, die op curieuze wijze besluit om een pratende muis te adopteren, de titulaire Stuart, ingesproken door Michael J. Fox. Het is een sprookje, vol familievriendelijke charme en uitspraken zoals: "Ik ben zo blij, ik voel me 10 centimeter groot!" Met andere woorden, het is nauwelijks de plek om een onopgelost mysterie uit de kunstwereld te ontrafelen, maar kunsthistoricus Gergely Barki zou het daar niet mee eens zijn.

Film kijken met dochter
Barki is een onderzoeker bij de nationale galerie van Hongarije in Boedapest en keek in 2009 de film met zijn dochter Lola, toen hij, nog geen 20 minuten later, een bekend schilderij opmerkte. De scène toont een familiebijeenkomst, waar de Littles het nieuwste lid van hun familie voorstellen aan hun uitgebreide familiekring. Mensen hebben cadeaus meegebracht, waaronder een bowlingbal en een fiets.

Ze pakken de cadeaus uit in de woonkamer van de familie, die is versierd met felrood behang en schilderijen, waarvan er één gemaakt is door Róbert Berény, een gevierde Hongaarse avant-gardist. "Ik kon mijn ogen niet geloven toen ik Berény's lang verloren meesterwerk aan de muur achter Hugh Laurie zag hangen. Ik liet Lola bijna van mijn schoot vallen," vertelde Barki. "Een onderzoeker kan zijn werk nooit uit het oog verliezen, zelfs niet als hij thuis kerstfilms kijkt."

Sleeping Lady with Black Vase
Getiteld Sleeping Lady with Black Vase, toont het werk Berény's vrouw die ligt te slapen op een gestoffeerde ondergrond, met een zwarte vaas op een tafel naast haar, hun vormen weergegeven in kubistische vlakken. Het schilderij werd tentoongesteld in het Ernst Museum in Boedapest in 1928, voordat het waarschijnlijk werd verkocht aan een Joodse verzamelaar. In de tumultueuze nasleep van de Tweede Wereldoorlog werd het als verloren beschouwd.


Barki herkende het schilderij onmiddellijk, hoewel hij het alleen kende van vervaagde zwart-witfoto's van de tentoonstelling. Hij stuurde een reeks e-mails naar medewerkers van de filmproducenten, Sony Pictures en Columbia Pictures, en ontving twee jaar later een reactie van een voormalige setontwerper van de film.

Antiekwinkel
Het bleek dat de ontwerper het schilderij voor 500 dollar had gekocht in een antiekwinkel in Pasadena, Californië, omdat ze vond dat de avant-gardistische elegantie perfect paste in de woonkamer van de Littles. Na de opnames van Stuart Little kocht de setontwerper het schilderij van Sony Pictures en hing het in haar eigen huis.


Barki reisde naar Washington, D.C. om de ontwerper te ontmoeten en te verifiëren dat het schilderij authentiek was. De ontwerper verkocht het schilderij later aan een niet nader genoemde kunstverzamelaar, die het in 2014 op een veiling zette. Het bracht meer dan 200.000 dollar op. Door de publiciteit rond de herontdekking wordt het doek nu beschouwd als een van de bekendste Hongaarse schilderijen.

Kijken?
Zelfs Laurie, die Frederick Little speelde in de film, kon zijn verbazing niet onderdrukken. "Kleine pijn om te ontdekken dat de prestaties op de voorgrond de aandacht niet konden vasthouden," tweette hij in 2014, "maar toch, wat een eer..."


Wil je Stuart Little zien, met de befaamde scène waarin het schilderij te zien is? Je kan de film huren en kopen op Pathé Thuis en Prime Video.