Wat gebeurde er precies? Nadat hij in de verre toekomst crasht op de apenplaneet genaamd Ashlar, zoekt astronaut Leo Davidson (Mark Wahlberg) een weg terug naar huis. Onderdrukt door de tirannie van de brute General Thade (Tim Roth) weet hij uiteindelijk te ontsnappen en via een elektromagnetische storm naar zijn eigen tijd terug te keren, om aldaar te ontdekken dat deze nu ook wordt beheerst door apen.
Planeet aarde
De twist uit het origineel onthulde dat de titulaire planeet altijd al de aarde was. Burtons versie speelt zich af op een onbekende planeet, maar waar apen wel gewoon Engels spreken en er aardachtige omstandigheden zijn. Als Leo terugkeert naar de aarde, is deze dus op de één of andere manier overgenomen.
Tijdreizen
De tijdlijn gooit dit echter een beetje door de war, want heeft Leo nou tijdgereisd of niet? Het antwoord is 'ja'. Hij maakt in 5021 een noodlanding op Ashlar en keert terug naar 2029, maar de twist maakt het dubbelzinnig.
Blijkbaar is General Thade Leo gevolgd door de storm en veroverde zo, lang voor diens aankomst, de aarde. In de climax blijkt dat het 'Lincoln Memorial'-standbeeld een gedenkteken aan hem is. De inscriptie achter op de muur legt uit dat hij de aarde ooit van mensen heeft gered, wat erop duidt dat Leo een soort alternatieve tijdlijn is binnengevlogen.
Geen open mond
Dit gruwelijke einde was ongetwijfeld bedoeld als stof tot nadenken, maar voor veel mensen ontbrak het aan de juiste context en was het daardoor niets meer dan een verbijsterend shot. Waarschijnlijk wilden de makers zeggen dat Leo's minachting voor zijn bevelen de plot bespoedigen en door de samenleving van Ashlar vervolgens toegang te verlenen tot geavanceerde technologie, verdoemt hij schijnbaar ook zijn eigen thuis.
Fans vonden het een slappe poging om het legendarische einde uit 1968 na te bootsen met eenzelfde soort schok als met het Vrijheidsbeeld en voor hen voegde de remake niets betekenisvols toe aan het bestaande verhaal of de onderliggende thema's. In plaats daarvan kwam het over als een zinloze herhaling met een aantal onnodige veranderingen.
Succesvolle reboot
Tegenwoordig is Burtons Planet of the Apes de geschiedenis ingegaan als een voorbeeld van hoe je een remake NIET moet uitvoeren. Het duurde maar liefst tien jaar voordat men zich weer aan een 'Apes'-film durfde te wagen en met Rise of the Planet of the Apes (2011) werd er een zeer geliefde trilogie gestart die in 2017 eindigde met War for the Planet of the Apes en dit jaar wordt voortgezet met Kingdom of the Planet of the Apes.