Filmtotaal Recensie
Regie: Marte Visser | Cast: Jan Sierhuis | Speelduur: 81 minuten | Jaar: 2017
Op het eerste gezicht lijkt de titel Jan Sierhuis, Zelfportret een contradictie. Schilder Jan Sierhuis is namelijk het onderwerp van deze documentaire, maar heeft hem niet zelf gemaakt. Dat werk is gedaan door Marte Visser, die vele uren in zijn nabijheid doorbracht. Tijdens dit proces liet Sierhuis zich gewoon filmen, zonder enige invloed te hebben op hoe hij in beeld werd gebracht of de wijze waarop het vele beeldmateriaal later zou worden bewerkt. Het eindresultaat kun je aldus een portret noemen, maar geen zelfportret. Toch is de titel niet geheel onverdiend. Dat heeft alles te maken met de wijze waarop de documentaire is gemonteerd.
Grof gesteld zijn er drie methoden om een afgenomen interview uit te werken tot een leesbaar artikel. De eerste (en meest voorkomende) hanteert de vraag-antwoordstructuur: de vraag van de interviewer (meestal dikgedrukt) wordt gevolgd door het antwoord van de geïnterviewde. Bij de tweede methode vertelt de schrijver in het stuk over de geïnterviewde en illustreert dat verhaal met diens uitspraken. Tot slot is er het lange citaat: de antwoorden van de geïnterviewde worden zodanig achter elkaar geplaatst dat het oogt als een lange uitspraak waarin een goed te volgen verhaal wordt verteld. Dat deze laatste variant zo zeldzaam is, komt waarschijnlijk door de onzichtbaarheid van de interviewer. Waar hij zich in de eerste variant nog laat zien in de vragen en in de tweede middels de beschrijvingen, dient hij zich bij de laatste methode volledig weg te cijferen en enkel te werken met de uitspraken van de geïnterviewde.
