Filmtotaal Recensie
Regie: Kirill Serebrennikov | Cast: Petr Skvortsov (Venya), Victoria Isakova (Elena), Yuliya Aug (Venya's moeder), Aleksandr Gorchilin (Grisha), e.a. | Speelduur: 110 minuten | Jaar: 2016
Het is fijn om te weten dat in de Russische cinema nog kritische geluiden klinken. Ook al duiken die hoofdzakelijk op in 's lands arthousefilms die het nationale publiek niet op grote schaal zullen bereiken, buiten de grenzen kunnen ze doorgaans rekenen op een warm onthaal. Leviathan, Andrei Zvyagintsevs aanklacht tegen de corruptie in de bestuurlijke macht, ging er twee jaar geleden bijna met een Oscar vandoor. Het valt te bezien of Kirill Serebrennikovs The Student, gebaseerd op een door hemzelf geproduceerd theaterstuk, het even ver zal schoppen, maar hij vormt een eveneens energiek pleidooi tegen die andere grote pijler van de Russische samenleving: het geloof. Want onder het presidentschap van Poetin zijn de politiek en de Russisch-Orthodoxe Kerk nader tot elkaar gegroeid, tot weinig jubel van de ruimdenkende Rus.
De student uit de titel is Venya, voorheen een onopvallende, alledaagse middelbare scholier, een buitenbeentje onder zijn klasgenoten. Nu heeft hij het christelijk geloof omarmd, waarop hij zich direct van zijn meest fanatieke kant laat zien als religieus adept. Venya slaat iedereen met het ene na het andere Bijbelcitaat om de oren, als kritiek op alles wat in strijd is met zijn invulling van de wereld. Wie het met hem oneens is, wordt geconfronteerd met rechtstreeks uit de Bijbel overgenomen verwensingen die in klare taal omschrijven wat er met andersdenkenden dient te gebeuren. Niemand doet het goed volgens Venya, van zijn bloedeigen moeder tot de docent godsdienst, nota bene zelf een aanhanger van de orthodoxe kerk. Om de gemoederen te sussen geeft het schoolbestuur - portret van Poetin aan haar muur - stukje bij beetje toe aan Venya's eisen. Bikini's bij de zwemles moeten plaatsmaken voor kuisere badpakken, Darwins evolutieleer wordt voortaan onderwezen samen met de christelijke scheppingsleer, enzovoort. Dit tot onvrede van de biologiedocente Elena, die lijdzaam moet toezien hoe vrijheden worden ingeperkt door de agressieve mening van een charismatische eenling.