Filmtotaal Recensie
Regie: Tom Fassaert | Cast: Tom Fassaert, e.a. | Speelduur: 117 minuten | Jaar: 2015
Het IDFA trapt dit jaar opvallend kleinschalig af met A Family Affair, waarin documentairemaker Tom Fassaert op zoek gaat naar de waarheid achter zijn oma. Een intiem portret van een poging tot ontrafeling van een familiegeheim is de gedachte. Voor Fassaert een opmerkelijk persoonlijke stap in zijn tweede bioscoopdocumentaire (na De Engel van Doel, waarin hij de teloorgang van een dorpsgemeenschap onder de oprukkende grootindustrie schetste). In A Family Affair zijn het echter alledaagse familiebanden die in zijn eigen verleden teloor zijn gegaan, waardoor Fassaert opgroeide met een doodgezwegen familielid. De film vormt een stukje zelfpsychologie voor de regisseur, een bevrijding van de onbesproken last die de familie al decennia lang draagt. De lang uitgesponnen documentaire verliest zichzelf echter in een zinloze poging de abjecte beweegredenen van de ijdele grootmoeder te doorgronden. Begripvol willen we maar niet worden.
De situatie ligt als volgt. Fassaerts vader en oom werden als jochies van drie door hun moeder Marianne achtergelaten in een weeshuis. Zij joeg haar droom van een carrière als model na en vertrok naar Zuid-Afrika, de kinderen bleven in vertwijfeling achter. Ondanks hernieuwde pogingen tot contact, bleef moeder schitteren door afwezigheid. Ook toen de jongens volwassen waren en Fassaerts vader een gezin stichtte, weigerde Marianne haar rol als moeder/grootmoeder. Wel bood ze haar zoon een baan aan als manager in haar modeconcern in Zuid-Afrika, een functie die ze echter net zo snel weer introk. Uiteindelijk verbrak de gedesillusioneerde vader elk contact en werd het onderwerp taboe in de familie. Waarop Fassaert opgroeide in de wetenschap dat er een halve wereld verder een persoon bestond die feitelijk heel belangrijk was, maar door het pijnlijke verleden door zijn ouders genegeerd werd, en hen eveneens negeerde. Een legende enerzijds, een gezwel anderzijds. De volwassen regisseur Fassaert besloot het stilzwijgen te doorbreken en ging bewust de confrontatie aan. In de hoop niet zozeer hereniging mogelijk te maken, maar op zijn minst begrip te kweken. Dat bleek ijdele hoop: een ontgoocheling voor hem, een niet bijster indringende kijkervaring voor ons.
