Nema aviona za Zagreb is Van Gasterens meest persoonlijke film. De nu negentigjarige regisseur blikt openhartig terug op zijn belevenissen in de roerige jaren zestig, waarin hij ondermeer LSD-profeet Timothy Leary en de Indiase goeroe Meher Baba ontmoette; ook maakt Van Gasteren de kijker deelgenoot van zijn privé-leven in die jaren. Aansluitend: publieksinterview met de maker door film- en televisierecensent Hans Beerekamp.
Regie: Louis van Gasteren | Speelduur: 82 minuten | Jaar: 2012
Filmmaker en beeldend kunstenaar Louis van Gasteren vierde op 20 november 2012 zijn negentigste verjaardag. Als negentigjarige is hij Nederlands oudste nog actieve documentairemaker. Ter gelegenheid van zijn ruim zestigjarige carrière en de première van zijn nieuwste film Nema Aviona za Zagreb, organiseert EYE van 22 t/m 30 november een retrospectief rond deze maatschappelijk betrokken filmmaker.
Louis van Gasteren maakt sinds 1951 documentaires, opdrachtfilms, experimentele films en speelfilms. Hij behoort tot de vernieuwers van de jaren zestig. De vernieuwers zijn oorspronkelijk afkomstig uit de fotografie en de journalistiek. Zij zagen destijds het nog redelijk nieuwe medium televisie als bondgenoot in plaats van als vijand. De VPRO zag het als zijn taak om deze jonge filmmakers een kans te bieden. Louis van Gasteren was een van deze filmmakers. De VPRO-documentaireschool hangt samen met het begrip direct cinema, een genre waarbij veel gebruik wordt gemaakt van close-ups om emoties en reacties vast te kunnen leggen. Door zo dicht op het onderwerp te zitten wordt de film persoonlijker en intiemer. Juist deze betrokkenheid was passend bij de onderwerpen van de films. De vernieuwers, onder wie ook Louis van Gasteren zich dus mag scharen, durfden namelijk maatschappijkritische films te maken. Steeds bleek Van Gasteren geboeid door de verhalen achter breukpunten in de geschiedenis van de moderne Nederlandse samenleving. Niet voor niets werd de cineast door journalist Henk Hofland treffend getypeerd als de seismograaf van zijn tijd. Van Gasteren ontving onder meer de Staatsprijs voor de Filmkunst (1969), een Gouden Kalf voor Hans, het Leven Voor de Dood (beste film) en de Zilveren Anjer van het Prins Bernhard Cultuurfonds (2001).
