Filmtotaal Recensie

Regie: Stephen Gaghan | Cast: George Clooney (Robert Barnes), Matt Damon (Bryan Woodman), Jeffrey White (Bennett Holiday), Alexander Siddig (Prince Nasir Al-Subaai), Christopher Plummer (Dean Whiting) e.a. | Speelduur: 126 minuten

George Clooney staat, drie dagen voor de Oscaruitreikingen, volop in de belangstelling met twee nominaties voor zijn eigen persoontje: een voor de regie van het veelgeprezen Good Night, and Good Luck, en een voor zijn ‘bijrol’ in Syriana. ‘Bijrol’ tussen aanhalingstekens, want in Stephen Gaghans labyrinteske film over de machinaties van geld, macht en olie is geen sprake van hoofd- en bijrollen. Syriana gunt ons een kijkje achter de schermen van maatschappijen die meedogenloos achter snel slinkende oliebronnen aanjagen, emiraten die toevallig op die bronnen zitten en al dan niet een obstakel vormen, en een inlichtendienst die de vuile klusjes voor de oliegiganten opknapt. De personages vormen slechts radertjes in het geheel. Good Night, and Good Luck en Syriana zijn allebei politiek relevante films, maar waar de eerste liet zien hoe één helder denkend individu met een geweten een verschil kan maken, is ‘een verschil maken’ in Gaghans film niet aan de orde. Het spel meespelen is het enige dat telt.

De complexiteit van het politiek-economische raderwerk blijft voelbaar, doordat er geen poging wordt gedaan om het in een verhaal van twee uur te vatten. We maken kennis met een handvol personages en volgen ieder van hen, maar van meeleven is geen sprake, en aan het einde van de film is er geen afronding; het rad draait immers altijd door. Clooney (met dikke kop en volle baard) speelt CIA-agent Bob Barnes, die een lange staat van dienst heeft als inlichtingenofficier in het Midden-Oosten, maar allang geen weet meer heeft van het werkelijke doel van zijn opdrachten. Barnes maakt zich zorgen over een Amerikaanse raketwerper die bij een transactie is verdwenen in de handen van een schimmige derde partij, maar dat zal zijn bazen een worst wezen. Hun prioriteit ligt bij het omleggen van ene prins Nasir Al-Subaai, die – niet toevallig – zojuist heeft besloten een felbegeerde aardgasconcessie aan de Amerikaanse maatschappij Connex te onthouden, ten gunste van de Chinezen. De progressief ingestelde prins laat zich adviseren door financieel analist Bryan Woodman, die hem haarfijn uitlegt hoe het Westen de elite in oliestaatjes als de zijne zoethoudt met enorme bakken geld, om ongestoord hun natuurlijke kapitaal te kunnen plunderen. Woodman op zijn beurt is een doorsnee burger, die valt voor het grote geld nadat… et cetera, et cetera.

Lees verder