Er bestaan literaire theorieën die ervan uitgaan dat er maar een handjevol basisverhalen bestaan waar elk boek vervolgens lustig op los varieert. De kenners zijn het er vervolgens niet over eens hoeveel verhalen dit dan zijn, want hun aantallen lopen uiteen van slechts een basisgegeven (namelijk conflict) tot enkele tientallen. Wat voor literatuur geldt, gaat ook op voor film. Nagenoeg elk plot is te passen in een basismal, waarbij voor film ook nog eens geldt dat je sneller dan bij literatuur of toneel vergelijkingen tussen titels kan trekken. Wat goed van slecht onderscheidt, is hoe dit basisgegeven verder wordt aangekleed en opgevuld. De makers van De Marathon hebben dat in ieder geval goed begrepen.
In het geval van dit oer-Hollandse komische drama vallen er, om daar maar gelijk vanaf te zijn, al snel overeenkomsten aan te wijzen en parallellen te trekken met The Full Monty. Sheffield is vervangen door Rotterdam; de strippende werkloze metaalarbeiders zijn in dit geval garagemonteurs die hun zaak moeten zien te redden door de marathon van de havenstad te volbrengen. Toch is het regiedebuut van Diederick Koopal geen slaafse vertaling van de Britse komedie, noch is de kunst afgekeken van soortgelijke recente werkjes als bijvoorbeeld Calendar Girls of Clint Eastwoods Space Cowboys. Dit compliment komt grotendeels voor rekening van de originele geest van cabaretier en acteur Martin van Waardenberg, die niet alleen een van de hoofdrollen, maar ook het uitermate humoristische scenario voor zijn rekening nam. De vertolkingen van zijn medespelers maken het plaatje compleet.
Het loopt zo op het eerste oog best lekker met het garagebedrijf van familieman Gerard. Met zijn beste vrienden en collegas Nico, Leo en Kees legt hij graag een kaartje terwijl de Egyptische hulpkracht Youssoef zich het meest in het zweet moet werken. Na het werk pakken de onafscheidelijke heren nog graag een pilsje. Dat het bedrijf er minder florissant voor staat, wordt duidelijk als een kist vol onbetaalde belastingaanslagen komt bovendrijven. Gerard en zijn makkers hebben nog een half jaar om een kleine veertigduizend euro bij elkaar te sprokkelen. Als de gehandicapte Youssoef over zijn verleden als langeafstandsloper vertelt, komen zijn vier oudere collegas op het lumineuze idee om de marathon van Rotterdam te lopen en zich hierbij te laten sponsoren. Zo makkelijk uitvoerbaar is dit plan nog niet. Niet alleen is het vinden van een sponsor een hachelijke klus en heeft het kwartet de conditie van een stel bejaarden, de privéproblemen van de heren dreigen ook roet in het eten te gooien.
Van Waardenberg wordt bijgestaan door Gerard Meuldijk om naar verluidt het scenario wat tragikomischer en vooral diepgaander te maken. Het resultaat van hun gemeenschappelijke inspanningen is een ideale mix van lekker platte Rotterdamse humor, ongezouten meningen en op momenten stevig polderdrama. In deze laatste divisie maakt vooral Stefan de Walle een diepe indruk. Zijn personage krijgt nogal wat voor de kiezen wat zorgt voor een breed palet aan emoties, die De Walle tot in de finesses beheerst. Telkens als het drama een te overheersende plek dreigt te krijgen weet voormalig reclamefilmer Koopal het roer tijdig om te gooien. Hilarisch is bijvoorbeeld het bezoekje van de Rotterdammers aan onze hoofdstad.
De sores van alle heren komen aan bod. Zo is Leo getrouwd met een veel jongere ex-prostituee, worstelt Kees met zijn diepreligieuze vrouw van wie hij haast niets mag en zit Nico alleen thuis na het overlijden van zijn moeder. Je zou de verschillende zijplotjes wat uit balans kunnen noemen, maar het is een wijs besluit geweest om de verhaallijn van Gerard te laten prevaleren boven de andere. Daarnaast is het wel mooi dat niet alle andere zijwegen compleet bewandeld worden. Koopal rijdt soms een scheve schaats door een bende strijkers op de soundtrack (met onder andere André Rieu) te gooien. Op het hoogtepunt dreigt bovendien te veel sentiment. Vals sentiment is het echter niet, want de hardlopende mannen in De Marathon hebben namelijk het hart op de goede plaats en vooral op de tong. Het hoge gehalte ouwe-jongens-krentenbrood draagt bij aan de emotionele connectie met de heren.
Het uistekende ensemble dat elkaar goed de ruimte geeft, wordt aangevuld met bijrollen van prettige acteurs als Loes Luca, Annet Malherbe en Georgina Verbaan. Dat het scenario de geijkte paden volgt van weerstand, tegenslagen en opleving zal niemand dan nog een zorg zijn. Welke plottheorie van welke kenner je er dan ook op loslaat.
