Het langverwachte Tron: Legacy bleek twee jaar geleden weliswaar niet het meesterwerk waarop menigeen had gehoopt, maar op technisch gebied viel er weinig op af te dingen. Aangezien het Joseph Kosinskis regiedebuut was, wekte dat de interesse wat hij zou doen met een origineel verhaal waarin hij zich niet hoefde te schikken naar de regels van een franchise. Met zijn visitekaartje afgeleverd en de geplande derde Tron-film even op de lange baan geschoven (al lijkt die er nu toch te gaan komen), nam Kosinski de gelegenheid te baat een verfilming te maken van zijn eigen graphic novel Oblivion. De gelijknamige film pakt uit als een redelijk onderhoudend sciencefictionspektakel, maar legt wel de beperkingen van Kosinski als filmmaker bloot. Qua stijl doet hij namelijk weinig anders dan in zijn debuut en de kwaliteiten en tekortkomingen zijn praktisch dezelfde.
Oblivion is door sommigen al gekscherend de speelfilmvariant van WALLE genoemd en met name in het eerste halfuur blijkt die vergelijking niet geheel onterecht. Ook hier hebben we te maken met een toekomst waarin de mensheid in ballingschap door de ruimte zweeft omdat de aarde onbewoonbaar is geworden, zij het ditmaal door de gevolgen van een nucleaire oorlog met een buitenaards ras. Om de planeet opnieuw bewoonbaar te krijgen, worden bruikbare grondstoffen geoogst door grote machines die op hun beurt beschermd worden door kleinere machines (drones) tegen het handjevol achtergebleven buitenaardsen. Om ervoor te zorgen dat dit proces goed verloopt, zijn twee mensen voor enkele jaren gestationeerd op aarde: technicus Jack en communicatieofficier Victoria. Bij dit duo is de vergelijking met Adam en Eva snel gemaakt, al blijkt in dit geval Victoria de terughoudende protocolvolgster en Jack de nieuwsgierige avonturier.
De kritische kijker zal de film in het eerste halfuur regelmatig op een gebrek aan logica kunnen betrappen. Waarom zijn Jack en Victoria bijvoorbeeld als enige twee gestationeerd op aarde? Hun missie heeft een groot belang, dus zou het niet meer dan logisch zijn om hiervoor een grote groep mensen aan te stellen. Voor gevallen als ziekte en verwonding (het werk komt immers met enkele gevaren) of simpelweg een dagje vrij is het immers wenselijk om een behoorlijke bezetting te hebben. Al gauw blijkt echter dat de vork iets anders in de steel zit dan initieel het geval lijkt, wat voor sommige vraagtekenkwesties een verklaring biedt. Na enkele recente blockbusters waarin de twists voor plotgaten zorgden, is het prettig nu eens een film te zien waarbij ogenschijnlijke plotgaten juist worden verklaard door de onthullingen.
Deze verrassingen komen overigens geen minuut te vroeg, want het eerste halfuur is vrij droog en traag. Wanneer het perspectief wat begint te schuiven, wordt het verhaal gelijk een stuk interessanter, maar openbaart zich een doseringsprobleem. De ene onthulling is nauwelijks uitgesproken of de volgende dient zich alweer aan. Nu kan van een film als Inception hetzelfde worden gezegd, maar in die film sloten de onthullingen wel steeds netjes op elkaar aan; Oblivion is daarin een stuk willekeuriger. Een ander probleem is het gebrekkige narratief. Wanneer Jack en zijn partner na enige tijd vergezeld worden door een ongeïnformeerde buitenstaander, vertelt hij haar hoe de aarde in zijn huidige staat is beland. Volkomen duidelijk, maar helaas doet hij het in vrijwel exact dezelfde woorden als waarmee hij in een openingsmonoloog de kijker informeerde. En dan moet rasverteller Morgan Freeman nog komen
Op vele punten lijkt Kosinski met Oblivion aan te willen haken bij de huidige trend van highconcept sciencefictionfilms en dan met name het existentiële werk van Duncan Jones (Moon en Source Code). Maar in plaats de diepte in te gaan door de opgeworpen vraagstukken te verkennen, lijkt hij vooral geïnteresseerd in Tom Cruise met een futuristisch machinegeweer te zien rondrennen. Dat mag uiteraard, maar het levert net te vaak een zielloze actiescène op. Waar de sciencefictionfilms van Duncan Jones om de zoveel tijd iets nieuws onthulden en vervolgens de tijd namen om dit nieuwe element naar behoren uit te werken, laat Oblivion de zaken geregeld te lang liggen zonder ze op passende wijze af te wikkelen.
Een van de aspecten waarop Tron: Legacy vrijwel unanieme lof ontving, was de muziek. Deze was uiterst effectief in de film, maar omdat deze werd uitgevoerd door het bekende electroduo Daft Punk bleek het ook een sterke marketingtool: de film kreeg hierdoor van muziekfans een stuk meer aandacht dan wanneer er een reguliere filmcomponist was aangesteld. Niet vreemd dus dat Kosinski met M83 opnieuw een bekende Franse elektronicagroep heeft gestrikt. De regisseur blijkt echter niet de enige die niets aan het toeval heeft overgelaten, want waar de muziek van Tron: Legacy nog redelijk vernieuwend was, klinkt die van Oblivion letterlijk alsof men de muziek van Tron: Legacy, Inception en Christopher Nolans Batman-trilogie door elkaar heeft gemixt. Bereid je voor op veel bwaaaaah.
Oblivion doet in veel opzichten denken aan Prometheus. In positieve zin omdat de film visueel net zo indrukwekkend is. Met de in IJsland opgenomen natuurbeelden en vaak onmogelijk aan te wijzen CGI zet Kosinski een zeer overtuigend postapocalyptisch landschap neer. Dat hij voor de restanten van de oude wereld gebruikmaakt van de iconische gebouwen van de Amerikaanse oostkust valt best te vergeven, al was het maar omdat hij verstandig genoeg niet probeert om Planet of the Apes naar de kroon te steken. In negatieve zin echoot de film naar Prometheus omdat de personages niet interessant genoeg zijn en de opgeworpen themas te weinig worden uitgewerkt. Er is een goede kans dat Oblivion het publiek net zo sterk zal polariseren als Prometheus, maar de behoefte om een vervolg zal in dit geval minder zijn.
