In het Texaanse landschap waar Ain't Them Bodies Saints zich afspeelt, lijkt het altijd net licht of donker te worden; de zon staat constant laag aan de hemel. Het is dit schemergebied tussen dag en nacht, voedingsbodem voor overpeinzingen over het leven, waarin de essentie van deze film gevangen wordt.
Bob en Ruth zijn een crimineel stelletje. Na een ongespecificeerde misdaad die uitmondt in een schietpartij belandt Bob in de gevangenis en de zwangere Ruth blijft alleen achter. Vier jaar later woont Ruth alleen met haar dochtertje en is ze ondertussen bevriend geraakt met een van de agenten die indertijd bij de schietpartij betrokken was. Dan ontsnapt Bob uit de gevangenis: hij wil terugkomen bij Ruth, maar wordt op de hielen gezeten door de politie én een stelletje premiejagers.
Vanuit de gevangenis legt Bob zijn zielenroerselen vast op papier, en stuurt deze als brieven naar Ruth. Every day I wake up thinking todays the day Im gonna see you. And one of those days, it will be so. And then we can ride off to somewhere. Somewhere far away. Het zijn dit soort dagdromen die als bloed door de aderen van de film gepompt worden en de basis vormen voor de weemoed en nostalgie die Ain't Them Bodies Saints uit alle poriën ademt.
David Lowery, regisseur en scenarist van Ain't Them Bodies Saints, heeft zich het bekende adagium 'minder is meer' goed ingeprent. Spectaculaire gebeurtenissen zijn van belang voor het plot, maar voor Lowery minder belangrijk om te laten zien. Zo krijgen we nooit de misdaad te zien waarvoor Bob in de gevangenis belandt, evenmin als zijn ontsnapping of de mislukte pogingen die daaraan vooraf zijn gegaan. Dit werkt: al te vaak wordt in films ons alles maar met de paplepel ingegoten.
In plaats daarvan kiest Lowery ervoor om de tijd te nemen voor fraaie beelden van het Texaanse landschap of shots van alledaagse gebeurtenissen in huize Ruth, zoals van het dochtertje dat met haar kittens aan het spelen is. Het hoort allemaal bij de lome, dromerige sfeer die de film uitstraalt: Lowery sust de kijker in een aangename halfslaap, maar onder het oppervlak siddert de spanning. Net als we wegdoezelen laat Lowery ons wakker schrikken met een plotse uitbarsting van geweld. De queeste van Bob, die gezocht wordt door de autoriteiten én door premiejagers, is immers niet zonder gevaren. If you got any trouble coming your way, they sure as hell don't need that. waarschuwt Skerrit, Ruth's surrogaatvader, nog.
Het is aan dovemansoren gericht. Bob laat zich niet weerhouden van het weerzien met zijn vrouw.
Bob weet nog niet wat hij wil doen zodra hij zijn geliefde Ruth terugheeft: I'm headed in a direction that's not invented yet vertrouwt hij een oude vriend toe. Een ontboezeming die kenmerkend is voor de film. Want waar werkt de film naartoe? Wat wil Lowery eigenlijk zeggen? Is er wel een punt?
De reis is belangrijker dan de bestemming, zegt men weleens. Het is een uitspraak die op Ain't Them Bodies Saints van toepassing lijkt. De film lijkt een schoolvoorbeeld te zijn van 'style over substance', maar het plot is gelaagder dan het op het eerste gezicht lijkt en stelt in de beste traditie van het existentialisme vragen over verantwoordelijkheid, vrijheid, het lot en de zin van het bestaan.
Die invalshoek lijkt geen toeval: Lowery spreekt een kalme, haast poëtische filmtaal die al vaak vergeleken is met die van de existentialist Terrence Malick, de veelgeprezen filmmaker die in een tijdsspanne van bijna veertig jaar slechts zes films maakte.
De film is prachtig geschoten, met perfect ingekaderde shots als impressionistische schilderijen en veelvuldig gebruik van natuurlijk licht. Cinematograaf Bradford Young won op het Sundance Filmfestival dan ook de prijs voor beste cinematografie. Behalve het camerawerk is ook het acteerwerk niet te versmaden. Rooney Mara excelleert als Ruth. Ze is down-to-earth maar tegelijk dromerig en vol van onvoorwaardelijke liefde voor haar dochtertje en gevangen man. Mara hoeft niet veel te zeggen: haar gezicht spreekt boekdelen, in een liefdevolle blik, een gepijnigde blik of met een glimlach die eventjes om haar lippen speelt. Ook Casey Affleck, de jongere broer van Ben, laat weer eens zien misschien wel de meest getalenteerde telg uit zijn familie te zijn. Zijn Bob is vastberaden en gedreven, tegelijk mijmerend en intens.Ain't Them Bodies Saints is een film met een aura van melancholie, verwachtingen en verlangens, krachtig vormgegeven door een talentvol filmmaker.
