Eind februari zal voor de veertiende keer een Oscar worden uitgereikt voor beste avondvullende animatiefilm. In 2002 werd afgetrapt met Shrek. Met de inmenging van de computer heeft het genre een niet te stuiten ontwikkeling doorgemaakt. Maar dat alleen rechtvaardigt niet de nieuwe categorie, want er is ook nog steeds prachtig handgetekend animatiewerk op de grote schermen te bewonderen. Het vergroot echter wel de concurrentie. Disney/Pixar is koploper met de meeste beeldjes op de schoorsteenmantel. Zo af en toe maakt een outsider ook eens kans op de prestigieuze prijs. Of deze eer dit jaar Het Lied van de Zee te beurt zal vallen, valt ernstig te betwijfelen. Daarvoor is de concurrentie van de animatiereuzen wellicht te overweldigend. Maar een eervolle vermelding verdient dit wonderschone Ierse animatiewerkje absoluut.
Het Lied van de Zee, dat in ons land hoofdzakelijk in de Nederlandse versie wordt uitgebracht, is een modern folkloristisch sprookje met Keltische invloeden van de makers van The Secret of Kells. Centraal staat de uit Schotse, Ierse en Noord-Scandinavische legendes bekende 'selkies', mysterieuze wezens die in zee als zeehond leven maar aan land een menselijke gedaante aannemen. Het kleine stille meisje Saoirse is de laatste selkie, maar haar broertje en vader met wie ze in een vuurtoren op een eiland woont, hebben geen flauw idee van haar ware identiteit. Saoirse heeft haar moeder bij haar geboorte verloren en is nooit aan het praten geslagen. Als hun strenge oma op bezoek komt, besluit deze om de kids mee te zeulen naar de grote stad op het vasteland. Niet alleen zorgt de gedwongen verhuizing voor het ontsluieren van Saoirses grote geheim, ze blijkt ook een belangrijke schakel in het opheffen van een vloek die de Uilenheks over een groep elfen heeft uitgesproken. Daarvoor zal ze echter weer terug naar het vuurtorenhuis moeten.
De jeugdige doelgroep wordt gefêteerd op best een complex verhaal, wat vooral komt door de toevoeging van de taak van de kinderen om de vloek op te heffen. Uit dit alles valt op te maken dat het gaat om het vinden van je identiteit en dat je hiervoor niet weg kunt lopen. Dit concept is gevangen in een klein timide meisje dat door haar grootmoeder - en het lot - van hot naar her wordt gesleept. Een keur aan bijfiguren wordt van stal gehaald om de missie van Saoirse en Ben vorm te geven. Ook al kunnen de allerkleinsten wellicht niet elke plotwending volgen, deze bijfiguren zullen ze enorm aanspreken. In de ogen van een volwassene zijn deze bijfiguren een tikkeltje te excentriek en voegen ze niet bijster veel toe. Filmmaker Tomm Moore slaagt er dan ook niet in om de dubbele lagen helemaal mooi met elkaar te laten samengaan. Hij deinst er echter ook niet voor terug om moeilijke themas zoals sterfelijkheid, verlating, lotsbestemming en contact met het gevoelsleven naar voren te brengen.
Ingebed in een geschikte, fantasierijke context kunnen kinderen dit prima tot zich nemen. Het verhaal, dat qua avontuur vooral de ontdekkingstocht terug naar huis betreft, vormt hier een prima leidraad voor. Het zorgt achteraf bovendien voor discussiemateriaal voor ouders met hun kroost. Moore zag niet voor niets inspiratie in het werk van de Japanse grootmeester Hayao Miyazaki. Maar bovenal is Het Lied van de Zee een visuele traktatie. Het animatiewerk schurkt aan tegen de stijl van de vroegere, wat experimentelere Disney-films en van bijvoorbeeld Les Triplettes de Belleville en het werk van de Tsjechische animatiekunstenaar Zdeněk Miler, bekend van Het Molletje. Toch houden Moore en zijn team een geheel eigen unieke stijl en sfeer aan. Er wordt bovendien gespeeld met perspectief, dat vaak bewust niet klopt. Het is tekenend voor de creatieve vrijheden die de makers zich hebben aangemeten. Deze insteek maakt deze animatiefilm niet alleen een lust voor het oog, maar ook uniek in zijn soort.
