Pixar heeft zichzelf overtroffen. En dat zegt wat, gezien de prachtfilms die de afgelopen jaren bij de animatiestudio vandaan kwamen. Maar er is geen woord van overdreven. Wat een film!
Het uitgangspunt voor Inside Out is even simpel als vindingrijk: regisseur Pete Docter (Monsters Inc., Up) en coregisseur Ronaldo del Carmen kruipen letterlijk in het hoofd van een kind. Daarbinnen zijn hersens geen grijze massa, maar een kleurrijk geheel met een controlekamer als centrum. Herinneringen zijn glazen ballen die worden gemaakt doordat de - letterlijke - hoofdpersonages Vreugde, Verdriet, Angst, Walging en Woede een groot paneel bedienen. Maakt de elfjarige Riley iets leuks mee, dan springt Vreugde achter de knoppen. Maar net zo vaak zijn het haar collegas die de boel willen bedienen. De werkdag zit erop als het kind gaat slapen en alle ballen naar het eindeloze doolhof van het langetermijngeheugen gestuurd kunnen worden.
Dit is nog maar een klein facet van de manier waarop het menselijk brein wordt gevisualiseerd. Er zitten ontzettend veel creatieve vondsten in Inside Out. Het knappe daarvan is dat het allemaal volstrekt logisch aanvoelt. De grootste kracht van Pixar komt hier beter dan ooit naar voren: een schijnbaar complex gegeven wordt teruggebracht naar kinderlijke eenvoud, met volop ruimte voor originele humor, zonder dat er ook maar iets van de essentie verloren gaat. In dit geval draait dat dus om de werking van de hersens. Dat is niet de minste opgave, wat de uiterst doeltreffende uitwerking alleen nog maar lovenswaardiger maakt.
Alleen al om die mateloze vindingrijkheid is Inside Out meer dan de moeite waard, maar wat deze animatiefilm echt naar grote hoogte tilt, is de wijze waarop het hoogst vermakelijke concept op een compleet natuurlijke manier wordt verweven met een klein gezinsdrama.
Dat begint wanneer Riley met haar ouders mee moet verhuizen naar San Francisco. In haar hoofd begint het te rommelen. Angst en Walging rammen koortsachtig op de toetsen als ze een dode muis zien, terwijl Vreugde een voorstelling probeert te maken van de mooie nieuwe inrichting die er ongetwijfeld zal komen. Verdriet begint intussen gevaarlijk gedrag te vertonen. Ze heeft een onweerstaanbare neiging om zich vast te grijpen aan Rileys kostbare basisherinneringen, die de energiebron vormen voor de basisemoties die haar als persoon vormen (tevens een briljant weergegeven element).
De kijker ziet hoe het meisje in de war begint te raken. Hoe ze zich groot probeert te houden door vrolijk te blijven. In haar hoofd is het dus Vreugde die ervoor probeert te zorgen dat Verdriet zich nergens meer mee bemoeit. Maar onderdrukte emoties barsten vroeg of laat, dus gaat het toch mis. Bij een ongeluk worden zowel Vreugde als Verdriet samen met Rileys basisherinneringen opgezogen in het langetermijngeheugen. Riley vlakt emotioneel uit. Vreugde en Verdriet moeten intussen beginnen aan een lange tocht om terug te komen naar het controlecentrum.
Meesterlijk is het hoe Inside Out voor de volle speelduur op twee niveaus blijft werken. Terwijl zich een vrolijk avontuur ontvouwt vol met geweldige ideeën, begin je Riley ook steeds beter te begrijpen. Dat is zo bijzonder aan deze film. Ook al komt de echte hoofdpersoon amper in beeld, toch leef je diep met haar mee.
Dat een vernieuwend idee zo effectief uitpakt als hier, komt maar weinig voor. Inside Out is een baanbrekende film, die op een wonderlijk overtuigende manier laat zien hoe ieder mens wordt gevormd door emoties en herinneringen.
