Het is zomervakantie. Uitgelaten lopen de zussen van school naar huis. Onderweg spelen de vijf meiden op het strand met wat jongens uit het dorp. In het water klimmen de meiden om beurten op de schouders van de jongens en proberen ze elkaar het water in te duwen. Zij zien het als onschuldig vermaak. Maar wanneer hun oma en oom hierover worden getipt door dorpsbewoners verandert het leven van de zussen volledig. Hun vrijheid wordt steeds meer ingebonden en de familie begint met het maken van huwelijksplannen. Samen vechten de zussen terug, maar wie zal uiteindelijk aan het langste eind trekken?
In een maatschappij waarin al decennia geleden werd gestreden voor anticonceptie, abortus, kiesrecht voor vrouwen en gelijke normen en waarden voor man en vrouw lijkt vrouwenemancipatie inmiddels wat meer op de achtergrond geraakt te zijn. Desondanks zijn er naar verhouding nog steeds weinig vrouwen in de politiek en topfuncties terug te vinden en hebben vaders een zogenaamde papadag. Want vaders zorgen niet net als mama naast hun baan fulltime voor de kinderen. Nee, ze passen af en toe op. Toch maken weinig mensen zich hier druk om en is feminisme bijna een vies woord geworden, dat je als vrouw maar beter niet kunt uitspreken want dan krijg je het stempel bossen haar onder je oksels te hebben. Hoewel veel vrouwen tegenwoordig dus denken aardig geëmancipeerd te zijn en hier niet zoveel aandacht meer aan (willen) schenken, blijkt niets minder waar. Zeker niet in sommige traditionelere culturen waar vrouwen nog altijd flink onderdrukt worden. Dat laat Deniz Gamze Ergüven op glorieuze wijze zien in haar film Mustang.
Deniz Gamze Ergüven toont op briljante wijze het enorme contrast tussen de uitgelaten ongetemde speelse levenslust van de jonge zussen en de zware harde grimmige realiteit die gecreëerd wordt door hun familie. Omdat de tegenstellingen zo groot zijn, lijken de speelse acties van de zussen nog onschuldiger en de zware straffen van de familie nog oneerlijker dan ze al zijn. De maagdelijkheidstest in het ziekenhuis waaraan de meisjes onderworpen worden staat dan ook in geen verhouding tot hun activiteiten op het strand. Het is knap hoe de film luchtig van toon blijft en geregeld aanzet tot grinniken, maar de serieuze kant nimmer tekort doet. Alles is perfect in balans.
Het speelse, dromerige temperament van de zussen typeert hun onschuld. Ze worden geportretteerd als normale meisjes met normale meisjesidealen. Hoe meer de zussen worden ingeperkt, hoe vechtlustiger en baldadiger ze worden. Toch blijven ze met hun woorden en daden keer op keer aantonen dat hun idealen belangrijk doch onschuldig zijn. Zo willen ze heus wel trouwen, maar dan wel met de man van hun dromen die ze zelf gekozen hebben.
Het is te makkelijk om snel een vergelijking te maken met The Virgin Suicides. Natuurlijk gaat het over zussen die steeds verder worden afgesloten van de buitenwereld. Maar Mustang gaat veel dieper dan dat. Het legt de pijnpunten binnen een cultuur, in dit geval de traditionele Turkse cultuur, bloot en gaat via de hoofdpersonen ook openlijk de strijd ermee aan. Hoewel Deniz Gamze Ergüven The Virgin Suicides heeft gezien en zelfs het boek heeft gelezen, geeft ze zelf aan dat Mustang geen afgeleide hiervan is. Deniz Gamze Ergüven, zelf ook van Turkse afkomst, ervaart altijd een vorm van beperking wanneer ze in Turkije is. Volgens haar wordt al snel de link gelegd tussen seksualiteit en vrouwelijkheid en is het bijna alsof alles wat vrouwen en jonge meisjes doen een seksuele lading krijgt toebedeeld. Terwijl Turkse vrouwen bijvoorbeeld al vrij vroeg in de geschiedenis kiesrecht kregen. Ze vindt de ontwikkeling die ze constateert treurig en wil met de film het gesprek hierover aangaan.
Mustang legt op een luchtige maar heldere manier de vinger op de zere plek. Daarmee laat Deniz Gamze Ergüven zien dat emancipatie niet zo vanzelfsprekend is als misschien wordt gedacht. Ze zet de meer geëmancipeerde stad Istanbul haaks tegenover het Turkse platteland, waarmee ze ook nog eens laat zien hoe groot het contrast binnen het land zelf is. Buiten het sterke maatschappelijke aspect dat de film ter discussie stelt en de sublieme balans tussen luchtigheid en drama, is ook het natuurlijke spel van de acteurs uitnodigend. De levenslustige meiden met hun ongetemde karakter doen de titel van de film zeker eer aan.
