Het verhaal van Next Goal Wins is een pareltje in de categorie 'bizar, maar waar'. Wie de gelijknamige, in 2015 uitgebrachte documentaire al eens zag, herkent hoe een verstokte Nederlandse coach naar Amerikaans-Samoa wordt gestuurd om het 'slechtste voetbalteam ter wereld' aan de praat te krijgen. Jammer dat beroepskomiek Taika Waititi die kolderieke toestand een stuk sterker opklopt dan nodig. Zijn fictiebewerking kijkt minstens zo makkelijk weg, maar voelt ook volstrekt overbodig.
Het mag geen wonder heten dat Taiki Waititi zich een paar jaar terug tot het bronmateriaal aangetrokken voelde. De premisse van dit waargebeurde verhaal is namelijk een beproefde succesformule: als filmliefhebbers (en al dan niet als sportvolgers) juichen we in het algemeen maar al te graag voor de underdog. Voor het voetbalteam van Amerikaans-Samoa, een eilandengroep in de Stille Oceaan (onder beheer van de Verenigde Staten), was die titel haast nog te veel eer. In 2001 verloor het bij elkaar geraapte elftal met maar liefst 31-0 van Australië.
De Amerikaanse voetbalbond besefte ook wel dat ze in de toekomst geen kwalificatie voor het WK hoefde te verwachten, maar sinds deze monsternederlaag, die zelfs het Guinness Book of Records haalde, stond ook de eer op het spel. Pakweg tien jaar later werd weer een kwalificatiereeks afgewerkt (tot dan toe met treurige resultaten) en besloot de bond in te grijpen. Om het tij te doen keren werd de Nederlandse coach Thomas Rongen ingevlogen, en dat had wonderlijke gevolgen: na een magere voorbereidingsperiode won Amerikaans-Samoa met 2-1 van concurrent Tonga.
Het is even wennen om toe te zien hoe de nuchtere Rongen wordt vertolkt door wereldster Michael Fassbender. Met onfrisse tegenzin kijkt de kersverse oefenmeester in de eerste akte toe hoe de eilandbewoners op een knollenveld aan hun erbarmelijke balgevoel werken. Zijn zonnebril gaat alleen even af als de opgewekte Jaiyah haar entree maakt. Rongen weet zich in eerste instantie totaal geen raad met deze transvrouw, die niet in zijn plaatje van een typisch voetbalteam past, maar ook voor hém van onschatbare waarde blijkt.
De documentaire lichtte Jaiyahs rol binnen het team ook al uit, maar een belangrijk verschil is dat de coach zijn initiële ongemak daar nooit zo opzichtig kenbaar maakte. In de versie van Waititi creëert dat een geloofwaardigheidsprobleem, want de ommekeer volgt (te) snel; kort na hun eerste kennismaking sluit Rongen Jaiyah tijdens een begripvol een-op-eengesprek alsnog in zijn hart.
De routineuze Fassbender valt bij dit alles weinig te verwijten; het zijn vooral de ingrepen van Waititi die storen. De regisseur van de meest recente Thor-films neemt het op papier op voor de underdog, maar in een aantal scènes (vooral die met zang en dans) lijkt hij het groepsgedrag van de eilandbewoners eerder te ridiculiseren. Tot overmaat van ergernis is hij zelf ook in de film te zien, als de karikaturale priester die het verhaal introduceert en later de kansel betreedt voor een gelegenheidspreek.
De productie van Next Goal Wins verliep niet zonder slag of stoot. Arnie Hammer zou een prominente bijrol vervullen, maar werd vervangen door Will Arnett nadat eerstgenoemde was beschuldigd van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Na alle uitstel was het te hopen dat deze verkapte remake iets zou toevoegen aan de documentaire, maar het tegenovergestelde blijkt waar. De film kijkt makkelijk weg, dat moet je Waititi geven, maar in navolging van het bronmateriaal is dit een onnodige mispeer.
