Dit is de allerlaatste film van Ken Loach. Hij heeft op zijn zevenentachtigste besloten om eindelijk met pensioen te gaan, omdat hij naar eigen zeggen te oud is geworden voor het maken van films. The Old Oak is zijn laatste oproep aan de samenleving om elkaar te omarmen. Daarom lijkt de film vooral ook een reflectie op zijn eigen carrière.
Yara, een vrouw van rond de twintig, is samen met haar moeder en haar broertjes en zusjes gevlucht uit Syrië naar een dorp in het noorden van Engeland, vlakbij Durham. Yara weet niet waar haar vader is, waarschijnlijk nog in een gevangenis in Syrië. Fotografie is haar grote liefde en de camera die ze van haar vader heeft gekregen neemt ze overal met zich mee.
In haar nieuwe woonplaats wordt ze door sommige bewoners verwelkomd, maar ze krijgt ook veel te maken met xenofobie en racisme. "Ga terug naar je eigen land" is een van de leuzen die ze naar haar hoofd krijgt geslingerd. Toch vindt Yara ook steun, voornamelijk bij TJ Ballantyne, de eigenaar van de pub The Old Oak. Een mooie en intieme vriendschap bloesemt op tussen de twee en samen weten ze een initiatief op te zetten dat uiteindelijk de hele gemeenschap helpt.
Een Ken Loach-film is natuurlijk geen Ken Loach-film zonder commentaar op de maatschappij. The Old Oak bespreekt veel actuele problemen, zoals onlinehaat en de huidige armoede in Groot-Brittannië. Maar de focus ligt toch bij de polarisatie in de huidige samenleving. Er zijn twee duidelijke kampen in het dorp, de inwoners die achter de Syrische vluchtelingen staan en de inwoners die de vluchtelingen liever weer terug naar Syrië zien gaan.
The Old Oak is bijzonder omdat hij beide groepen met nuance afbeeldt. Loach laat zien dat racisme voor een deel ontstaat doordat mensen gefrustreerd zijn over hun eigen armoede en leefsituatie. Maar Loach keurt ook heel duidelijk het racisme af. Deze moeilijke balans weet Loach desalniettemin goed uit te werken. Vluchtelingen en migranten zijn ook mensen, schreeuwt de film. Pas als we elkaar omarmen, kunnen we iets veranderen in de maatschappij. Niet alleen een belangrijke boodschap als je kijkt naar het huidige politieke klimaat in Groot-Brittannië, maar ook wereldwijd.
Toch is The Old Oak vooral een stille, rustige film die voortkabbelt als een klein riviertje. Dit geeft hem een unieke kracht. Alledaagse mensen komen stilletjes in verzet tegen de polarisatie door middel van kleine daden, zoals Yara uitnodigen om foto's te maken in een kapperssalon of luiers te brengen naar een moeder die gevlucht is en haar baby maar niet kan laten stoppen met huilen. Daarnaast wordt van de haat en het geweld geen spektakel gemaakt. De bioscoopvoorstelling voelt meer als het graven naar de wortels van polarisatie dan de simpele boodschap dat we elkaar maar lief aan moeten kijken. Nee, we moeten er ook echt iets voor doen.
Helaas blijft de boodschap af en toe steken in het houterige acteerwerk en de gebrekkige intonatie. Doordat je de personages niet goed leert kennen blijft de film wat afstandelijk. De uitdrukkingsloze gezichten maken niet goed duidelijk wat de motivaties van de personages zijn.
Ook zijn er nog enkele vragen te stellen. Is het verhaal van de Syrische vluchteling door de ogen van een witte Britse man nou wel zo vernieuwend? Hebben de mijnwerkers in de jaren tachtig echt dezelfde moeilijkheden doorstaan als de Syrische vluchteling? Sommige verbindingen voelen een beetje geforceerd, waardoor de boodschap in sommige scènes scheef overkomt.
The Old Oak is bovenal een reflectie op de rol die film en fotografie kunnen spelen in het bijeenbrengen van een gemeenschap. Yara documenteert de bewoners en de armoede in het dorp met de camera die ze van haar vader heeft gekregen. In een prachtige scène laat Yara een fotovoorstelling zien aan haar dorpsgenoten in het achterzaaltje van de pub. Ze zijn sprakeloos. Eindelijk voelt het dorp als één gemeenschap.
Hiermee lijkt Loach ook terug te kijken op zijn eigen carrière en te zeggen: mogen mijn films hetzelfde doen en mensen verenigen in de strijd tegen diverse maatschappelijke problemen, zoals polarisatie en armoede. The Old Oak is om deze reden een waardige laatste toevoeging aan zijn omvangrijke oeuvre.
