Regisseur David Gordon Green roerde in linke (erwten)soep toen hij aankondigde een rechtstreeks vervolg te gaan maken op The Exorcist. Van sommige films moet je gewoon afblijven en de klassieker van William Friedkin uit 1973 is er zo een. Green gaf bovendien te kennen dat hij dicht bij het origineel wilde blijven door het drama de boventoon te laten voeren. Friedkin gaf niet thuis toen Green om zijn zegen vroeg.
Een halve eeuw later is niet alleen de wereld sterk veranderd, maar ook de smaak en de spanningsboog van het filmpubliek. Greens plan was de vele matige vervolgen, prequels en tv-serie dood te zwijgen. Het lukte hem zelfs om hoofdrolspeler van weleer Ellen Burstyn, inmiddels dik in de negentig, te strikken. Haar bezeten filmdochter Linda Blair liet zich enkel lenen voor de klus van consultant. Buiten beeld dus.
Het eerste deel van wat een heuse trilogie belooft (of dreigt) te worden opent in Haïti, waar we kennis maken met aanstaande vader Victor die na een aardbeving een helse keuze moet maken. Of zijn aanstaande vrouw redt het, of zijn ongeboren dochter Angela ziet het levenslicht. Dertien jaar later zien we wat zijn beslissing was. Victor heeft een hechte band met zijn dochter. Als de puber met haar beste vriendin Katherine stiekem het bos in duikt raakt het tweetal vermist.
Drie dagen later worden de meiden in een paardenstal vijftig kilometer verderop gevonden. Ze hebben geen enkel besef van tijd, laat staan van wat ze is overkomen. Terwijl Victor dankbaar is voor de hereniging met zijn enige dochter, gaat het meisje zich steeds zonderlinger gedragen. Ook de sterk gelovige ouders van Katherine hebben heel wat te stellen met hun oudste dochter.
Zij die rekenen op regelrechte horror, compleet met schrikeffecten en veel gorigheid, komen bedrogen uit. Green is spaarzaam met deze elementen en heeft zich nadrukkelijk gericht op de dramatische verwikkelingen binnen de gezinnen van de twee vriendinnen. Het was juist de combinatie van drama, horror en stukje mysterie die de oorspronkelijke film van Friedkin zo speciaal maakte. Wie nu The Exorcist terugziet zal verbaasd zijn over het tempo en de lange aanloop.
Wonderlijk hoe het menselijke geheugen werkt. De vele parodieën en kopieën van The Exorcist hebben het origineel ook geen goed gedaan. Deze titels zorgden er bovendien voor dat vooral de scheldpartijen van Regan O'Neill, haar soepele nekspieren, antiperistaltische bewegingen en - in de director's cut - haar bijzondere acrobatische vermogens zijn blijven hangen. Al dit alles weet Green makkelijk te doen vervagen door primair het plot centraal te stellen, daarbij af en toe speldenprikjes uitdelend. De regisseur dweept niet met Friedkins werk, maar eert het wel degelijk.
Na een uur wordt de hulp van Burstyns personage ingeschakeld, want het moge duidelijk zijn dat de twee jongedames niet met een aspirientje en veel rust te genezen zijn. Het schrijversteam vliegt slechts een enkele keer uit de bocht, bijvoorbeeld tijdens een kerkdienst, maar houdt de gekkigheden redelijk binnen de perken. Gewaagd is bovendien de sneer die wordt gemaakt naar de huichelarij en lafheid van de Katholieke Kerk en het geloof in het algemeen. Daarnaast draait het om de vraag of het zinvol is spijt te hebben van de keuzes die je in het leven maakt.
Het is de bedoeling dat The Exorcist: Believer over twee jaar zal worden opgevolgd door Deceiver. De vraag is of Burstyn hierin nog een keer zal komen opdraven, aangezien Green al haar scènes nu al als eerste schoot vanwege haar hoogbejaarde leeftijd. Bovendien is het te hopen dat de filmmaker niet te veel losgaat in de vervolgen. Zijn reboot van Halloween begon namelijk ook goed, maar ontspoorde in de twee vervolgdelen. Daarnaast valt het te bezien of het verwende popcornpubliek zal kunnen leven met de accenten die Green heeft aangebracht.
