Regie: Piotr Kumik | Scenario: Jakub Ruzyllo, Lukasz Sychowicz | Cast: Borys Szyc (Ramon), Maciej Musialowksi (Staszek), Magdalena Mascianica (Pola), Karol Kadlubiec (Mieszko), Antoni Królikowski (Kajetan) e.a. | Speelduur: 97 minuten | Jaar: 2022

Duitse, Britse of andere buitenlandse humor is soms voor Nederlanders moeilijk te vatten. Dat geldt ook voor Poolse humor. In Kryptonim: Polska worden de politieke spanningen binnen Polen flink op de hak genomen, maar het geworstel tussen het 'linkse tuig' en de 'bruinhemden' wil maar niet leuk worden. Wanneer is een film moeilijk te exporteren, of eigenlijk gewoon oersaai?

Na het scheuren van zijn meniscus is de voetbalcarrière van Staszek definitief voorbij. Zijn toekomst lijkt beklonken: opzichtertje spelen op een parkeerplaats en rondhangen met de vrienden van zijn neef Ramon. Niet veel spannends aan, behalve dat Ramon zich de reïncarnatie van Adolf Hitler lijkt te wanen. Zonder slag of stoot sluit Staszek zich aan bij deze club neonazi's, om de helaasheid der dingen te overleven.

Doelloos hangen de aspirant-fascisten rond, en veranderen hun grote woorden niet in meer dan dat. In een poging om hun voorgangers eer aan te doen, komen ze op het 'briljante' idee om via het filmen van een antisemitische daad viraal te gaan. De pop, die een stereotiepe Jood moet voorstellen, vat echter geen vlam. Hun poging tot internetfaam faalt grandioos. Het toont des te meer aan hoe triest de groep malloten is uit een achtergesteld dorpje. Op dat vlak doen ze denken aan de Noord-Brabantse New Kids, maar heerlijk fout of hilarisch zijn deze faalhazen niet te noemen.

De linkse activiste Pola vormt het enige lichtpuntje in deze niet bijster grappige film. Zij weigert om een polyamoureuze relatie aan te gaan met haar vriend, en besluit terug te keren naar haar geboortedorp. Daar loopt zij door een speling van het lot Staszek tegen het lijf. De tegenpolen vallen als een blok voor elkaar, maar kunnen zij hun politieke geschillen wel overkomen? Ze begeven zich voorzichtig in elkaars werelden, waarbij de makers geen kans laten liggen om de belachelijke aannames, die de twee kanten over elkaar hebben, bijzonder uit te vergroten.

Zoals een komedie betaamt loopt alles volledig uit de hand, maar vaker dan niet is de komische toon ver te zoeken. Enkele muziekmontages met typische Poolse dancemuziek brengen wat versnelling in het slappe verhaal, maar het gros van de scènes komt eentonig en irrelevant over. Het in botsing brengen van de logica van de twee uitersten van het politieke spectrum is het enige waarmee Kryptonim: Polska wel iets speciaals doet. Helaas wordt dit net te vaak gereduceerd tot het linkse betuttelen van rechtse idioten.

Kryptonim: Polska probeert sociaal commentaar te leveren, maar komt niet veel verder dan alles en iedereen door de drek halen. Daarbij bekent de film alsnog overduidelijk kleur, en stevent zo met de ontmoeting van twee politieke kanten niet af op een evenwaardige verzoening. Links- of rechtsom, veel om over te lachen blijft er niet over. Of een dergelijk filmproject het in Nederland beter zou doen? In Maaskantje had men het wel geweten.

Kryptonim: Polska is te zien bij Netflix.