Eind 2015 maakten Star Wars: The Force Awakens en Creed het grote publiek vertrouwd met wat men sindsdien de 'legacysequel' is gaan noemen: een vervolgdeel in een al langer lopende filmreeks waarin een nieuwe generatie het stokje overneemt van de helden van weleer, die in dat proces doorgaans fungeren als mentor. Daarbij moeten de nieuwe personages zich niet alleen binnen de wereld van de film bewijzen als een vaardige opvolger van de voormalige hoofdpersonages, maar ook daarbuiten. Is de kijker bereid zijn vertrouwde personage(s) vaarwel te zeggen en vanaf nu deze nieuwe hoofdpersoon te volgen?
In de recente Star Wars-trilogie werd de mentorrol achtereenvolgens vervuld door Han Solo, Luke Skywalker en Leia Organa, die alle drie in zekere mate de nieuwe hoofdpersoon Rey op haar pad hielpen. Maar zoals gebruikelijk bij mentoren is hun rol na enige tijd uitgespeeld en dus viel in ieder nieuw deel een van deze oudgedienden weg, waardoor Rey er aan het einde van de trilogie praktisch alleen voor stond.
In Creed was het de jonge bokser Adonis die in de voetsporen van zijn vader Apollo Creed wilde treden en daarbij hulp kreeg van zijn vroegere vriend Rocky Balboa, die voorheen zelf de ster was in zes films. Creed II pakte daar netjes op door, maar in Creed III is Rocky ineens in geen velden of wegen te bekennen. De reden daarvoor is productioneel van aard: vertolker Sylvester Stallone weigerde simpelweg terug te keren vanwege een rechtenkwestie. Maar zijn afwezigheid zorgt wel direct voor de grootste spanning rondom deze film: kan Creed zonder Rocky?
Als de namen in die vraag louter betrekking hebben op de personages, dan is het antwoord ja. Bij aanvang van Creed III heeft Adonis het goed voor elkaar: hij is gepensioneerd als wereldkampioen zwaargewicht, poogt als promotor een jonge bokser op weg te helpen en slijt de rest van zijn dagen als brave huisvader in zijn riante villa terwijl zijn vrouw Bianca haar carrière als muzikant heeft verruild voor een succesvolle rol als producer. Rocky wordt duidelijk niet gemist, ook niet wanneer Adonis op enkele obstakels stuit.
Maar stel je de vraag in een meer metatekstuele context (kan Creed zonder Rocky?), dan neigt ondergetekende toch naar een nee. Want hoe graag deze film ook op eigen benen wil staan, uiteindelijk blijft de Creed-reeks een voortzetting van de Rocky-reeks. En zonder de liefdevolle omarming van al het voorgaande komt dit deel nauwelijks verder dan een simpel verhaaltje waarin de voorspelbare plotpunten zonder enig gewicht of introspectie worden uitgespeeld, terwijl de voorgaande twee Creed-films daar nou juist hun kracht aan ontleenden.
En ja, een door schade en schande wijs geworden Rocky wordt dan toch wel gemist, vooral vanwege de wijze waarop de oudere Stallone hem neerzette. Zijn innemende persoonlijkheid bood een mooi tegenwicht voor de wat onstuimige Adonis, waardoor hun gezamenlijke scènes voor hoogtepunten zorgden. Creed III bevat een handvol situaties waar Rocky normaal gesproken bij aanwezig was geweest en waarschijnlijk ook wel wat zou hebben ingebracht. Dus ja, zijn afwezigheid zorgt voor een minder rijke kijkervaring.
Maar goed, als filmmaker moet je nu eenmaal werken met wat je hebt. Alleen lijkt het de schrijvers te ontgaan dat de afwezigheid van een geliefd personage ook een doel kan dienen. Het is immers niet zonder reden dat Rocky in latere delen regelmatig een dierbare verloor, want daarmee had hij iets om van terug te komen. Het gat dat Rocky in Adonis' leven heeft achtergelaten had aldus kunnen worden benut om de thematische lijn van de vorige twee films door te trekken: kan Adonis werkelijk een kampioen zijn buiten de schaduw van zijn illustere voorgangers?
In ieder geval is men slim genoeg om het qua opponent wederom in persoonlijke sferen te zoeken: een voormalige jeugdvriend van Adonis, die ooit als een grote belofte in het boksen gold, maar door een jarenlange gevangenisstraf nooit de kans heeft gehad zich als zodanig te bewijzen. Jonathan Majors is een interessante verschijning als deze Damian Anderson, al lijkt het script niet helemaal zeker te zijn van zijn persoonlijkheid: is hij nou een haatdragende manipulator of een onvoorspelbare underdog die Apollo confronteert met zijn privileges?
Uiteindelijk overheerst de indruk van die eerste, terwijl toch enkele keren op die tweede lijkt te worden aangestuurd. Beiden groeiden namelijk op in hetzelfde weeshuis, maar alleen Adonis werd geadopteerd door een welgestelde weduwe, puur vanwege zijn biologische vader. Wanneer Damien vraagt om een titelgevecht en Adonis te kennen geeft dat dat zonder professionele bokservaring niet zomaar mogelijk is, antwoordt Damien dat het bij Adonis wel kon. En dat klopt, wederom vanwege zijn bekende vader. Maar doordat Damian op dergelijke momenten wordt neergezet als onredelijk gaat de film jammerlijk voorbij aan het bevragen van Adonis' geprivilegieerde achtergrond.
Spijtig, want daar zit wel degelijk iets wat het verkennen waard is. Damian is namelijk iemand die - in tegenstelling tot Adonis - niets te verliezen heeft en alles te bewijzen. Daarmee doet dit personage enigszins denken aan Clubber Lang in Rocky III, maar ook aan Rocky zelf ten tijde van zijn eerste film. Doordat Adonis ervoor kiest de onbewezen Damian een kans te geven treedt hij opnieuw in zijn vaders voetsporen, maar de parallellen lijken zowel de makers als de personages te ontgaan.
Er wordt meermaals verwezen naar de situatie die ervoor zorgde dat Damien de gevangenis indraaide terwijl Adonis in weelde opgroeide, waardoor de indruk ontstaat dat de film dit stukje achtergrondinformatie wil uitspelen als een mysterie dat duidt hoe de twee zich tot elkaar verhouden. Echter, de wijze waarop de proloog deze situatie toont laat maar weinig aan de verbeelding over, wat de vraag oproept waarom er zo zwaar aan wordt getild. Het element is exemplarisch voor Creed III: een film die al niet bijster veel te bieden heeft, maar tevens verzuimt het maximale uit de minimale middelen te halen.
