Het is alweer dertien jaar geleden dat James Cameron een revolutie veroorzaakte op het gebied van motioncapture-animatie en ons de 3D-bril liet afstoffen. Avatar was in elk denkbaar opzicht een prestigieus project. Dergelijke revoluties worden met het groeien van de technische mogelijkheden steeds schaarser. Werkt Avatar anno 2022 nog steeds en zijn de speciale effecten nog te overtreffen? Spoiler: ja!
Om maar met dit laatste punt te beginnen: Cameron heeft voor het onvermijdelijke vervolg The Way of Water ruim de tijd genomen. En dat zie je eraan af. De technieken zijn dusdanig verbeterd dat de filmmaker het aandurfde om zijn vervolg grotendeels op, rond en in het water te laten afspelen. Dit is een riskante onderneming, omdat het lastig is water realistisch uit de computer te toveren.
De filmmaker liet zijn acteurs in speciale pakken in enorme tanks met water opereren. Anders dan bij bijvoorbeeld de afzichtelijke onderwateraanblikken van Aquaman is het water er niet later door de computer aan toegevoegd. We zien de blauwe huid van het buitenaardse Na'vi-volk met nog meer detail, schaduwen, oneffenheden en expressie waardoor het bijna niet meer van echt te onderscheiden is. De techniek is ook zo ver dat wateroppervlakken en druppels op de huid enorm realistisch ogen.
Plotmatig heeft dit tweede Avatar-avontuur flink moeten inleveren. Nu was het origineel al niet een sterk staaltje originaliteit, maar Cameron gooide voor zijn vervolg een boel vertrouwde en enkele nieuwe elementen in een enorme grabbelton en kwam met een verhaal op de proppen dat nauwelijks enige voorkennis vereist maar wel voortborduurt op het eerste deel.
Jake Sully is inmiddels een echte Na'vi, al verraden de vijf vingers aan elke hand zijn menselijke oorsprong. Hij heeft samen met Neytiri vier blauwe halfbloedkids op Pandora gezet. Ondertussen is slechterik Quaritch als Na'vi herrezen, heeft een menselijke zoon Spider en is voornemens om Jake af te rekenen op zijn rebellie. Als de Na'vi verdreven worden uit hun natuurlijke habitat vinden ze een nieuw toevluchtsoord bij een aan hen verwant watervolk met net een ander tintje blauw en lichamelijke aanpassingen aan hun omgeving.
The Way of Water kost ruim drie uur van je leven. Geen straf, al had Cameron her en der wel wat mogen inkorten Er wordt veel tijd gespendeerd aan het nieuwe leven van Jake en zijn gezin. Oudste zoon Neteyam moet een plek bij het nieuwe volk vinden en krijgt het al snel aan de stok met enkele leeftijdsgenoten. Het zijn langdradige scènes die in schril contrast staan met de compacte introductie die Cameron in de oorspronkelijke Avatar gaf.
De ecologische en spirituele boodschap uit 2009 heeft plaatsgemaakt voor een soortgelijk thema, waarbij de mens vastbesloten is de planeet Pandora te koloniseren en de daar levende walvissoorten op te jagen voor grondstoffen. Deze gigantische zeezoogdieren, de tulkun, komen op het pad van Neteyam en vormen het hoogtepunt van de wederom beeldschone exotische flora en fauna die het productieteam heeft weten te verbeelden.
Na de zeer lange aanloop mondt deze tweede Avatar uit in een vermoeiende reeks actiesequenties. Ook hier was matiging gepast geweest. Bovendien is het goed opletten, omdat er soms meerdere partijen bij betrokken zijn, al dan niet in wisselende samenstellingen. De laatste actie laat bovendien ook de grootste verhouding live-actionelementen zien, want laten we eerlijk zijn: het grootste deel van deze filmreeks kan enkel nog als fotorealistische animatiefilm doorgaan.
Er is wederom veel aandacht voor de emotionele lagen, dit keer vooral het gezinsverband. Bijna niemand kan zo ijselijk schreeuwen als Zoe Saldaña (ze voegde vorig jaar weer de tilde toe aan haar geboortenaam) die zich zorgen maakt om haar kroost. Naast de gevestigde namen - onder wie Sigourney Weaver als haar filmdochter - zien we ook Kate Winslet die zich na Titanic herenigd ziet met James Cameron.
Avatar: The Way of Water rechtvaardigt in zijn eentje het bestaan van de bioscoopzaal, want dit type sciencefiction moet je op een groot scherm zien. Cameron schoot ook meteen maar het over twee jaar te verschijnen derde deel. Of een derde en vierde vervolg ook daadwerkelijk het levenslicht zullen zien en of Cameron hiervoor zelf op de regiestoel klimt, hangt af van het succes van de nieuwe delen.
