Is er ruimte en een toekomst voor nog meer Star Wars? Vreemd wellicht om een recensie met deze vraag te beginnen, maar het antwoord stond praktisch al vast zonder ook maar een frame van The Rise of Skywalker te hebben gezien. Als je kijkt naar het succes van de spin-off Rogue One en de uitermate geslaagde televisieserie The Mandalorian, hoef je daar niet lang over na te denken. De iconische sciencefiction/fantasy-serie leek weinig toekomstbestendig na de teleurstellende prequel-trilogie, waarvan eigenlijk alleen de afsluiter Revenge of the Sith echt te pruimen was.
Nadat George Lucas de rechten verkocht aan Disney, dreigdeStar Wars boven alles een commerciële melkkoe te worden. Dat overdaad schaadt en het te rap kon gaan met het uitwerken en uitbrengen van achtergrondverhalen uit het immer uitdijende Star Wars-heelal bleek na het kwalitatief middelmatige Solo. Dan was er nog de lauwe ontvangst van The Last Jedi en Disney die een filmproject over Obi Wan Kenobi in een ijskast op Hoth zette (om hier later vervolgens alsnog een tv-serie van te gaan brouwen).
De eerste twee delen van de sequel-trilogie, die de boeken in moet gaan als 'Age of Resistance', werden beticht van het herkauwen van plot: een personage met een gave voor The Force, geplukt van een woestijnplaneet en het klassieke gevecht tegen het kwaad. Dan waren er nog een massavernietigingswapen vermomd als planeet en een droid met een geheime boodschap. Toch bracht regisseur J.J. Abrams de reeks nieuw elan. Avontuur en een relatief simpel verhaal stonden voorop, want in tegenstelling tot Lucas' prequel-trilogie ('Age of the Republic') geen moeilijk gedoe over handelsblokkades en Kloonoorlogen. De decors, speciale effecten en stunts kwamen niet meer uitsluitend uit de computer rollen en Abrams respecteerde en salueerde naar de oorspronkelijke trilogie uit de jaren zeventig en tachtig (om het rijtje af te maken: 'Age of Rebellion').
Aan Abrams de haast ondoenlijke taak om de negen delen tellende Skywalker Saga en de vele losse eindjes bevredigend af te ronden. Ook bij zijn tweede Star Wars-avontuur, dat met rechte het label 'episch' verdient, houdt Abrams de boel plotmatig opvallend simpel. Zoals we al uit de over het scherm rollende inleiding kunnen opmaken laat de dood gewaande Palpatine toch weer van zich horen. Waar hij zich schuilhoudt is echter een raadsel. Rey probeert zichzelf ondertussen klaar te stomen voor een nieuwe strijd en traint zich een slag in de rondte. Haar tegenpool Kylo Ren probeert op zijn beurt alles en iedereen die hem tegenwerkt om zeep te helpen; de verrimpelde Palpatine incluis.
Er moet een boel opgeklaard en opgelost worden in dit (vooralsnog) laatste deel en zelfs zonder het hoofdplot van een herrezen Darth Sidious had Abrams zonder enige moeite tweeënhalf uur kunnen vullen. Want hoe zit het nu met de merkwaardige, haast telepathische band tussen Rey en Ren? Wie waren Reys ouders en waarom kan ze zich bijna niets meer herinneren van haar verleden? En wat toch ook boven de materie hangt: hoe hebben ze oude beelden van wijlen Carrie Fisher hergebruikt om haar toch nog een flinke rol te geven? Het gevolg van het moeten beantwoorden van die vele vragen en het verschijnen van het ultieme kwaad maken The Rise of Skywalker barstensvol.
Ren is er sneller uit waar Palpatine zichzelf in duisternis en slechtheid hult dan Rey. Het kost haar flink wat meer moeite om zijn locatie te achterhalen. Daarvoor moet de Jedi-trainee met haar vrienden Finn, Chewbacca en Poe behoorlijk wat toeren uithalen. Het planeethoppen waar dit in resulteert geeft Abrams de kans om de prachtigste werelden en hun couleurs locales op het beeld te toveren, maar de rust krijgt hij er niet in. Vreemd genoeg voelen de vele achtervolgingen en ettelijke momenten waarop Rey en Ren met elkaar de lichtzwaarden kruisen het prettigst aan. Het zijn lekker duidelijke, afgebakende scènes, ook al kan de regisseur alle kanten op met het idee dat The Force kennelijk onuitputtelijke mogelijkheden biedt en de twee rivalen elkaars wereld kunnen binnendringen, ook al zijn ze geografisch lichtjaren van elkaar verwijderd.
Ook dit keer zit de nieuwe Star Wars vol verplichte nummertjes die met name de fans van het eerste uur zullen bekoren. De grootste is wel het opdraven van Billy Dee Williams die na bijna vier decennia zijn rol uit The Empire Strikes Back en Return of the Jedi weer oppakt. Toegegeven: vooral nostalgie heeft tot zijn hercasting geleid, want elk willekeurig ander personage had zijn functie in het verhaal kunnen invullen. Abrams laat meer oude gezichten terugkomen, maar hij heeft het meeste werk gehad aan Carrie Fisher. Oude opnames van de vorige twee films werden in het verhaal gepast, maar helemaal naadloos is het niet. Soms is Fisher overduidelijk in het beeld geplakt, steekt ze flets af tegen haar omgeving of voegt ze nauwelijks iets toe aan een dialoog waar ze deel van uitmaakt met generieke teksten. Maar, het moet gezegd: Abrams heeft er lekker veel Leia in gestopt, zelfs een opvallende korte terugblik die we na Rogue One eigenlijk liever niet meer wilden zien.
Het hoofdplot van The Rise of Skywalker is vooral in de afronding megalomaan en overweldigend. Ook al is het een feest voor het oog; het doet wel wat afbreuk aan de charmante, haast ouderwetse aanpak van The Force Awakens, maar wat wil je als het lot van het hele universum op het spel staat. De voornaamste vragen die fans beantwoord willen zien, worden daadwerkelijk naar tevredenheid beantwoord. Verwachtingen worden bevredigend ingelost. Opvallend blijft dat George Lucas compleet naar de achtergrond is verdwenen. Van zijn in de jaren zeventig opgetekende schetsen van de delen zeven, acht en negen is niets overgebleven.
Even opmerkelijk is dat in een sterrenstelsel ver ver weg iedereen kennelijk nog steeds met elkaar verbonden lijkt. De overkoepelende moraal dat de verzetstrijders in elk geval elkaar hebben in hun strijd tegen 'The Final Order' met hun imposante vloot Star Destroyers, ligt er dik bovenop. Al is het maar omdat Abrams en medescenarist Chris Terrio dit tot vervelens toe herhalen. Dus: is er na het afsluiten van deze ennealogie een toekomst voor Star Wars? Jazeker, want Rian Johnson, de man achter The Last Jedi is bezig met een nieuwe trilogie. Zonder de Skywalkers, dat wel. The Force is nog steeds ijzersterk!
