De joodse Bruno en de islamitische Malik zijn beste vrienden. De één runt een opvang voor autistische kinderen en de ander een organisatie die probleemjongeren opleidt tot hulpverlener. Het succesvolle Franse regisseursduo Olivier Nakache en Éric Toledano (Intouchables) wilde een aantal jaar geleden al een documentaire aan het tweetal wijden, maar vond het verhaal te goed om niet te verfilmen.
Een verward meisje rent wild door een drukke winkelstraat, een spoor van omvallende terrastafels en toeterende auto's achter zich latend. Resoluut wordt ze uiteindelijk in de houdgreep genomen en afgevoerd in een busje. Wat we in de stormachtige openingsscène zien is een alledaags tafereel voor Bruno Haroche, blijkt al gauw. Zijn organisatie 'Le Silence des Justes' vangt autistische kinderen op die elders geen kans meer krijgen. Zware gevallen, vaak gewelddadig.
Bruno heeft een samenwerkingsverband met zijn vriend/collega Malik, die kansarme jongeren opleidt om met autistische jongeren te werken. De organisatie moet roeien met de riemen die het heeft. Krap gehuisvest boven een falafeltent in hartje Parijs is het eigenlijk één grote chaos, die de geduldige Bruno bedekt met de mantel der liefde. Een privéleven heeft hij eigenlijk niet, laat staan een liefdesleven. En dan zitten er ook nog inspecteurs in zijn nek te hijgen die zijn onorthodoxe instelling het liefst zouden willen sluiten.
Regisseurs Nakache en Toledano vertellen hun film quasi-documentair. De handheldcamera zit de personages dicht op de huid, er werd op natuurgetrouwe locaties gefilmd en de autistische kinderen 'spelen' zichzelf. De band tussen de twee mannen is belangrijk, maar Bruno is het stralende middelpunt van de film. Vincent Cassel, een ster in het spelen van getroebleerde tot ronduit valse figuren, zet zijn personage zo sympathiek en levensecht neer dat de film je eigenlijk gelijk meesleept.
Je vergeeft het de makers daarom dat de soundtrack soms iets te opzichtig op de hartstreek mikt, of dat bepaalde elementen wel héél netjes aansluiten bij huidige politiekcorrecte tendensen. De film is vaak ook geestig, zoals de scènes met de langzaam ontdooiende stagiair Dylan, of het plotlijntje van de onverbeterlijke Joseph die het maar niet kan laten om aan de noodrem te trekken.
Hors Normes is een echte sociale, Franse film die gemarginaliseerden in het zonnetje wil zetten, vergelijkbaar met het eerder dit jaar verschenen Les Invisibles. De sociaal-realistische cinema van de gebroeders Dardenne is ook nooit ver weg, al schuwen Nakache en Toledano het sentiment duidelijk minder. De lach en de traan wisselen elkaar moeiteloos af in een film die het hart op de juiste plek heeft. Ongetwijfeld geen toeval dat de film zo vlak voor de feestdagen in première gaat.
