Is het leed van de zoon van een slachtoffer te vergelijken met het leed van de zoon van een dader? De Oostenrijkse onderwijzer Georg, wiens vader als SS-commandant duizenden doden op zijn geweten heeft vindt van wel. De dochter van Joods-Slowaakse vertaler Ali die haar familie is verloren in een concentratiekamp, vindt van niet. De vraag of schuldgevoel valt af te zetten tegen verlies is het centrale thema in de Slowaakse Oscarinzending The Interpreter.
Georg en Ali komen oog in oog te staan als de laatste, met pistool op zak afreist naar Wenen om de SS'er te confronteren met zijn daden die de oude man beschreef in een boek. Maar Georgs vader is niet meer in leven en vader en zoon hebben op een hereniging na een beroerte al veertig jaar geen contact meer gehad. Na een toiletbezoek en een glaasje water druipt Ali af, maar krast nog wel even een hakenkruis op Georgs brievenbus. Hij vermoedt namelijk dat de commandant verantwoordelijk is voor de dood van zijn ouders. Eenmaal in zijn hotel zoekt Georg toch weer contact met Ali.
De twee mannen sluiten een verbond om elk met hun eigen motieven op zoek te gaan naar de waarheid. Ze reizen af naar Slowakije, waarbij Georg probeert duidelijkheid te krijgen over de daden van zijn vader en Ali, die juist meer wil weten over het lot van zijn ouders, optreedt als vertaler. Weduwnaar Ali ziet het als een betaalde klus, inclusief dagtarief. Georg, die een veel losbandiger inborst heeft, wil het nuttige met het aangename combineren en doet dienst als chauffeur. Onderweg pikt hij nog twee jonge dames op die ook even achter het stuur plaatsnemen.
Het uitgangspunt van twee mannen die door zowel de daden als het lot van hun ouders met elkaar verbonden zijn, levert interessante dynamieken op, maar filmmaker Martin ulík heeft ondanks de intense thematiek moeite om tot zijn punt te komen. Vooral de eerste helft waarin de twee mannen met elkaar op pad gaan is op momenten te sketchmatig en kolderiek. Er wordt wat heen en weer gemopperd en Georg is van plan het met de dames eens lekker van te nemen. Het lijkt amusant, maar leidt alleen maar af omdat je weet dat er serieuze zaken spelen die opheldering behoeven.
Wil ulík de ernst van de situatie bewust afzwakken? Maar waarom lardeert hij de zoektocht van de twee oude mannen dan met beelden van de onrust in Oekraïne, waarmee hij toch echt lijkt te willen zeggen dat de mens maar moeilijk in staat is van zijn fouten te leren. Slowakije heeft te kampen met vluchtende Oekraïners, waarmee ook wonden uit het verleden worden opengehaald.
De losse toon wordt gelukkig ingeruild voor bezinning en antwoorden zodra Georg en Ali oog in oog komen te staan met overlevenden van de Tweede Wereldoorlog. Dan krijgen de vele oorlogsverhalen, onder meer met behulp van archiefbeelden waarin slachtoffers worden geïnterviewd, een gezicht. The Interpreter doet er lang over om tot de kern te komen en boet daarmee in aan impact.
Het platgetreden pad van twee mannen die door de oorlog met elkaar verbonden zijn en elkaars tegenpolen lijken te zijn, is allerminst bezwaarlijk door het krachtige acteerwerk. ulíks oorlogsportret wordt vergezeld van een stemmige soundtrack en prachtige koormuziek en toont indrukwekkende beelden van het besneeuwde Slowaakse berglandschap. Het had allemaal nog net wat meer indruk gemaakt als de toon consistenter was geweest. De twist aan het einde is een beetje jammer.
