Beloftes zijn er om gebroken te worden. Zo zwoeren Disney en Pixar bij het verschijnen van de tweede Toy Story dat dit hun enige vervolg zou worden. De werkelijkheid leert dat de animatiestudio vervolgens helemaal losging en nog vijf vervolgen van andere succestitels op het publiek losliet. Met wisselend resultaat overigens. Kwalitatief bleef Toy Story een uitzonderingspositie houden. Elk deel leek beter te zijn dan de voorganger, maar gaat dit ook op voor het vierde (en echt) laatste hoofdstuk?
Om maar met dat laatste te beginnen: de koek is bij het rollen van de aftiteling echt op, al zeg nooit 'nooit'. Het alweer in 2010 verschenen Toy Story 3 zat zo verdomd goed in elkaar, tikte alle emoties aan en liet ons bovendien zien dat het befaamde levende speelgoed van Andy werd overgedragen op de veel jongere Bonnie. Hoewel het verhaal bij haar verdergaat trapt deel vier af met een proloog in de vorm van een flashback die het emotionele fundament voor toekomstige relaties vestigt. Als speelgoed moet je leren loslaten, is hier de boodschap.
Kleuter Bonnie laat veel van de haar geschonken speeltjes liggen, tot grote frustratie van sheriff Woody. De eerste dag op de kleuterschool belooft voor het meisje een spannende dag te worden. Ze vindt maar moeilijk aansluiting bij de andere kinderen en zet het dus maar op een knutselen. Woody, die zichzelf heeft meegesmokkeld in Bonnies rugtas, gooit haar een oud stuk plastic bestek toe. Met wat ijzerdraad en opplakoogjes maakt ze een nieuw stuk speelgoed en doopt hem Forky. Bonnie en haar nieuwe speeltje zijn onafscheidelijk. Tot grote verbazing van Woody blijkt Forky te leven en wil hij - overtuigd dat hij bij het vuilnis hoort - niets liever dan ontsnappen.
Als er één centraal thema in Toy Story 4 aan te wijzen is dan is het wel dat het een voorrecht is om speelgoed te zijn. Forky vindt zichzelf een stuk gereedschap dat thuishoort in de vuilnisbak en Woody praat dan ook de blaren op zijn plastic tong om hem te doen inzien dat hij veel meer dan dat is. Het is een wat gekunstelde poging van de schrijvers om duidelijk te maken dat zelfs de outsiders erbij horen en trots moeten zijn op wat of wie ze daadwerkelijk zijn. De moraal gaat er in dit vierde deel wat minder soepel in.
Een groot deel van het door debutant Josh Cooley geregisseerde animatievervolg bestaat uit pogingen van de speeltjes om weer bij hun eigenaresse terug te belanden. Tijdens een vakantie loopt Forky weer eens weg en ontsnapt uit een rijdende camper. Woody volgt zijn nieuwe vriend en samen belanden ze in een duistere antiekzaak die wordt bevolkt door de veeleisende pop Gabby Gabby en haar apathische slaafse hulpjes. De pop is erop uit om Woody te beroven van zijn stemmodule.
Op het visuele vlak valt ook bij deze Pixar bijzonder weinig aan te merken. Met name de omgevingen zijn zo fotorealistisch dat ze een feest voor het oog zijn. Ondanks deze gegenereerde echtheid steken de personages niet flets af tegen hun omgeving. De menselijke figuren ogen nog steeds niet levensecht, waardoor je het gevoel blijft houden dat je naar een animatiefilm zit te kijken. Naast de bergachtige omgeving waar Woody en Forky verzeild raken, is met name de kermis waar het speelgoed waar we zo van zijn gaan houden belandt een lust van het oog.
Deze locatie brengt bovendien de twee meest geslaagde bijfiguren, een brutaal duo bestaande uit een felgekleurd konijn en een kuiken. Dit tweetal zorgt voor de komische noot. Toch blijft Toy Story 4 verhaaltechnisch fors achter op de voorgangers. De plotlijn is rechtlijnig en kent weinig verrassingen. De nieuw geïntroduceerde personages worden maar vlak uitgewerkt, pogingen ten spijt om met name Forky en de kwaadaardige pop Gabby Gabby meerdere lagen te geven. Binnen het vertrouwde gezelschap wordt met name geïnvesteerd in de relatie tussen Woody en herderinnetje Bo Peeps.
Het wordt pas echt link als Cooley de menselijke wereld en de levende speelgoedwereld bijna samen laat komen. Tot slechte films lijkt de animatiestudio uit de rook van San Francisco niet in staat, maar het is nu wel mooi geweest met Toy Story. Dit vierde deel, dat het moet stellen zonder kortfilm vooraf, doet wat overbodig aan na het prachtige einde van het vorige deel. Volgend jaar duiken we de fantasywereld van Onward en het gevoelsleven van Soul in. Gelukkig houdt Pixar het voorlopig gezien met de vervolgen, maar zeg nooit 'nooit'.
