Avengers: Endgame is niet alleen het slotdeel van het tweeluik dat vorig jaar met Infinity War werd ingezet, maar ook het einde van een reis die filmstudio Marvel elf jaar geleden samen met zijn vele fans begon. Endgame moet een eerbetoon zijn aan alle ervaringen en herinneringen die tijdens die rit zijn opgedaan, een viering van de ongekende prestatie van Kevin Feige, de schepper van dit filmuniversum. Toch bestaat na eenentwintig films het risico dat deze finalestrijd aanvoelt als een herhaling van zetten, want is er na jarenlang zaaien nog wel genoeg nieuws te oogsten?
Thanos heeft een dystopisch heelal achtergelaten na zijn vingerknip. De titaan heeft zijn missie volbracht, al het leven perfect gebalanceerd, en de Avengers zijn voor het eerst verslagen. Dat falen heeft zijn tol geëist, want de overgebleven helden zijn zichtbaar gebroken, beschadigd. Desalniettemin is het team na een nieuw teken van hoop vastberaden om hun ultieme nemesis voor eens en voor altijd te verslaan en zijn destructieve daden ongedaan te maken. In een bijzondere reis door de Marvel-annalen verzamelen de Avengers het benodigde geschut. Het zal geen verrassing zijn dat dit tot een ongekend groots avontuur leidt.
Hoewel Marvels filmuniversum de afgelopen jaren wijdvertakt is geraakt, focust Endgame vooral op de originele zes Avengers. Zij behoeven geen introductie meer en zijn de aanbeden personages met wie het ooit allemaal begon. Het speelveld is bekend en de terugkerende regiebroers Anthony en Joe Russo doen dan ook weinig moeite om terloopse toeschouwers onder te dompelen in de materie en achtergronden. Deze film is er simpelweg voor de fans. Zij worden op hun wenken bediend met een interessante verrijking van en knipogen naar het bredere universum. Dat Endgame een beloning is voor die devotie ligt er soms alleen wel érg dik bovenop.
Endgame is in beginsel een Marvel-film pur sang, doordrenkt met welbekende humor, snedige dialogen en actierijke extravaganza. Het verhaal, afkomstig uit de pen van terugkerend scenaristen Christopher Markus en Stephen McFeely (vaak ten onrechte overgeslagen in de complimentenparade), is echter overvol en lijkt geregeld te bezwijken onder het torenhoge ambitieniveau. Daartegenover staat dat sommige concessies (om de al zo forse speelduur toch nog enigszins behapbaar te houden) gemakzuchtig en ongeïnspireerd voelen. Zo wordt de introductie van Captain Marvel genegeerd en is de terugkeer van Tony en Nebula onbevredigend. Bovendien stroken sommige (mogelijk controversiële) ontwikkelingen niet helemaal met de geschapen verwachtingen en regels der logica.
Tijdens hét eindgevecht, waarin hordes vechtvee elkaar te lijf gaan, worden alle remmen losgegooid en ontaardt de film - à la Ready Player One en The Hobbit: Battle of the Five Armies - in een complete chaos. Hoewel dat narratief gezien de bedoeling is, mist dit gevecht de kracht en visuele aantrekkelijkheid van de veldslagen in Infinity War. Endgame is simpelweg het sterkst en meeslependst als de focus op het lijden van geliefde franchisepilaren als Captain America, Iron Man en Black Widow ligt. Het spel van hun respectievelijke vertolkers is werkelijk verbluffend en ontroert - mede door de naadloos aansluitende muziek - regelmatig tot tranen toe. Hier ligt de kracht van Endgame.
Avengers: Endgame is minder gestroomlijnd en overzichtelijk dan Infinity War. Bij de aftrap was Thanos vooral het middelpunt, maar nu moet de aandacht verdeeld worden over een hoop personages, waardoor enkele potentieel interessante plotpunten zijn opgeofferd (een trilogie had wellicht niet misstaan). Het is geen geheim dat deze film het afzwaaimoment van sommige acteurs is en dat niet elke ziel gered kan worden. Endgame is dan ook vooral een laatste, emotioneel eerbetoon aan zij die het universum groot hebben gemaakt. Hoewel er geen toegift volgt na de aftiteling, blijkt uit de laatste minuten wel dat Marvel nog volop plannen heeft voor nieuwe verhalen. Dit is dus niet het einde, maar een nieuw begin.
