Over Iran bestaan nog steeds veel misverstanden. Zo heerst nog steeds het eenzijdige beeld van een streng religieus land. De films uit het land geven gelukkig een genuanceerdere visie op de Iraanse samenleving. Dat neemt niet weg dat veel filmmakers, onder wie Ashgar Farhadi en Jafar Panahi, op de huid worden gezeten door de regering omdat ze met hun werk de Iraanse samenleving aan de kaak stellen.
Met No Date, No Signature levert regisseur Vahid Jalilvand zijn tweede speelfilm af. Hij presenteert ons een opvallend universele les over het feit dat een verhaal altijd twee kanten heeft. Het is maar net welke zijde je het meest aan het woord laat of welke partij zich het meest profileert en de beste kaarten heeft. Het is een moderne vertelling over de onmacht die het lot genereert en dat vooral je sociale status bepaalt hoe je hiermee omgaat.
Kaveh is een sympathieke patholoog-anatoom die dagelijks met de dood geconfronteerd wordt. De arts krijgt slachtoffers van misdrijven en noodlottige ongevallen op zijn onderzoekstafel en moet de doodsoorzaak vaststellen. Wanneer hij op een avond op de snelweg rijdt moet hij uitwijken voor een inhalende auto en schampt hij een gezin op een motorfiets. Er lijkt aanvankelijk weinig aan de hand, behalve dat het jongetje van het gezin lichte verwondingen heeft opgelopen.
Op Kavehs aanbod om het gezin naar het ziekenhuis te begeleiden gaat de vader van het gezin niet in. Ook weigert hij geld aan te nemen voor de geleden schade. Enkele dagen later verschijnt Kaveh op zijn werk waar zijn collega de lijst met namen van te onderzoeken overledenen met hem doorneemt. Daarbij zit de opvallende naam van het jongetje dat hij eerder aanreed. Onderzoek van een collega wijst uit dat de doodsoorzaak botulisme is, maar Kaveh kan zich maar niet losmaken van de zaak.
De arts heeft dan ook een flink dilemma dat door Jalilvand met veel gevoel en wroeging zichtbaar wordt gemaakt. Kan Kaveh zich wel zo gemakkelijk over de diagnose heen zetten of heeft hij wel degelijk een rol gehad in de dood van de jongen? Daar komt bij dat de vader van de jongen onmogelijk de waarheid onder ogen kan zien en zich juist weer geen raad weet met zijn eigen mogelijke betrokkenheid rondom de dood van zijn zoon.
Twee mannen, die mogelijkerwijs iets te maken hebben met de dood van een jongen die nog zijn hele leven voor zich had. Kleine beslissingen die leiden tot immense gevolgen. No Date, No Signature is met name een krachtige karakterstudie van deze twee mannen, die ontzettend van elkaar verschillen maar ook een gemeenschappelijke last te dragen hebben. Hun achtergrond en sociale klasse zorgt voor uiteenlopende reacties.
Jalilvand speelt dit bewust uit tegenover zijn publiek. Kaveh is een gerespecteerd medicus die zijn zaakjes goed op orde heeft en gezien zijn inspanningen het gezin na het ongeval te helpen een goede inborst lijkt te hebben. Vader Moosa leidt een onzeker bestaan en kan maar moeilijk controle krijgen over zijn leven en emoties. Wat de filmmaker prachtig weet te vangen is dat beide mannen op hun eigen manier zowel slachtoffer als aanstichter zijn van de ellende waarmee ze te maken hebben.
Enigszins verwarrend werken de tijdsprongen die Jalilvand zo nu en dan inbouwt. Ze zijn niet in alle gevallen effectief in de pogingen van de regisseur om de verwarring van de twee mannen ook bij zijn kijkers te laten landen. Dit laat onverlet dat No Date, No Signature een hartverscheurend drama is over de strijd tussen rede en gevoel. Tot aan het laatste shot laat Jalilvand deze beslissing bij zijn publiek. Misschien moet de conclusie maar zijn dat bij de dood van een jonge ziel er enkel verliezers zijn.
