Geen tiener weet de puberteit te doorstaan zonder ooit een keer onzeker te zijn geweest over zijn of haar uiterlijk. Niet zo gek, met al die plotselinge metamorfoses die je lichaam opeens begint te vertonen. Van jeugdpuistjes tot haargroei op vreemde plekken of een plotselinge baard in de keel, we hebben het allemaal meegemaakt. Veel kinderen zien die periode met angst tegemoet, maar de vijftienjarige Lara kan niet wachten op de verandering. Haar lichaam is een gevangenis die haar ervan weerhoudt te kunnen zijn wie ze wil zijn.
Lara kreeg bij haar geboorte het lichaam van een jongen mee, maar identificeert zich als vrouw. De Belgische tiener droomt van een carrière als balletdanseres, en is net toegelaten tot een van de meest prestigieuze dansscholen van Brussel. Ondertussen volgt ze een intensieve hormoonbehandeling die haar op weg moet helpen naar de operatie die haar transitie moet voltooien. Een traject vol frustraties, dat het geduld van het hoofdpersonage ernstig op de proef stelt.
Girl is het filmdebuut waarmee de jonge Vlaamse regisseur Lukas Dhont hoge ogen wist te gooien op de laatste editie van het filmfestival van Cannes. Uiteindelijk ging zijn film met onder meer de Camera D'Or en de Un Certain Regard trofee aan de haal. Een terechte zegetocht, want Dhont levert met zijn debuut een bijzonder indringend en invoelend portret af. We volgen Lara op de huid tijdens haar worstelingen met de hormoonbehandeling en haar veeleisende dansopleiding. Van begin af aan doet Lara haar uiterste best om niet op te vallen tussen de rest, en gaat daarin behoorlijk ver. Het weigeren om mee te douchen valt nog mee, maar de pijnlijkere methodes, zoals het tot bloedens toe afplakken van haar geslachtsdeel dat anders duidelijk zichtbaar zou zijn onder de weinig verhullende gympakjes, zijn een stuk akeliger.
Naast die fysieke obstakels komt ook het sociale aspect om de hoek kijken. Haar intrede als transgender in een onbekende omgeving brengt onvermijdelijk intolerante reacties en vooroordelen met zich mee. In tegenstelling tot veel andere films over de LHBT-community komt het drama gelukkig niet hoofdzakelijk voort uit haatreacties uit de directe omgeving van de hoofdpersonage. Hoewel voorbeelden van (on)bewuste discriminatie zeker aan te wijzen zijn - zoals een leraar die tijdens het voorstelrondje de rest van de klas vraagt te stemmen over de vraag of Lara zich wel of niet bij de rest van de meisjes mag omkleden - zijn de meeste personages juist zeer begripvol en ondersteunend, in het bijzonder haar vader Mathias (uitstekend vertolkt door Arieh Worthaler). Maar zelfs in een liefhebbende omgeving kan het een loodzware opgave zijn om jezelf te accepteren, in het bijzonder wanneer je lichaam je belemmert om de normale dingen te kunnen doen die je eigenlijk wilt doen.
Naast Dhont was er op Cannes ook veel belangstelling voor het imponerende spel van de jonge hoofdrolspeler Victor Polster. Wie blanco de film instapt zou zonder twijfel vermoeden dat Lara vertolkt wordt door een transgender actrice. Het maakt de wetenschap dat de nog maar zestienjarige Polster in werkelijkheid een jongen in een jongenslichaam is, extra wonderlijk. Het roept in eerste instantie wel wat vraagtekens op. De positie van zowel transgender acteurs en actrices als andere leden van de LHBT-community is al vaker onderwerp van discussie geweest. Het zou niet de eerste keer zijn dat een acteur of actrice van buiten deze gemeenschap in de prijzen valt voor het vertolken van LHBT-rollen, terwijl de echte transgenders, homoseksuelen of lesbiennes in de industrie buiten spel blijven staan. Diezelfde kritiek deed Scarlett Johansson eerder dit jaar nog besluiten van een transgenderrol af te zien.
Hoewel het een zinvolle discussie is om te voeren, met een aantal terechte kritiekpunten die moeilijk genegeerd kunnen worden, valt de casting van Polster hier gelukkig beter te verdedigen. Hoewel het te beargumenteren is dat in dergelijke gevallen de casting van een transgender actrice de voorkeur zou moeten hebben, kun je je voorstellen dat het voor Dhont een moeilijke opgave moet zijn geweest om een transgender actrice van deze leeftijd bereid te hebben gevonden om te voldoen aan het hoge eisenpakket dat bij deze rol komt kijken. Vind maar eens een puber die in zo'n heftige periode van diens leven bereid is zoveel van zichzelf bloot te geven - en bovendien vakkundig onderlegd is op zowel acteergebied als klassiek ballet.
Bovendien hanteren beide heren een zichtbaar empathische en integere benadering ten opzichte van de community. Dhont is er niet op uit om de worstelingen van zijn hoofdpersonage enkel uit te buiten voor dramatisch effect, maar je daadwerkelijk in te laten leven en deel uit te laten maken van Lara's gedachtewereld. Polster zet hierbij een ware tour de force neer, en weet al deze emoties zonder al te veel te praten overtuigend over te brengen. Zijn subtiele gezichtsuitdrukkingen zijn genoeg om je kennis te laten nemen van de gemoedstoestand van zijn personage. Zo veel als een klein complimentje tijdens een geslaagde repetitie kan betekenen voor Lara's zelfvertrouwen, zo gemakkelijk wordt het haar weer ontnomen wanneer haar kleine broertje haar tijdens een ruzie bij haar mannelijke geboortenaam noemt.
Daarin schuilt misschien wel de grootste kracht van Dhonts debuut. Hoewel transgenders misschien maar een relatief klein deel van de bevolking uitmaken, zijn onderwerpen als onzekerheid, lichamelijke ongemakken en een instabiel zelfbeeld universele thema's waar veel alledaagse tieners mee te maken hebben. Precies dezelfde groep waar Lara bij wil horen, maar zichzelf nog steeds als een buitenstaander van beschouwt. Iets wat ze zelf al onderschrijft: "Ik wil geen rolmodel zijn voor anderen - ik wil gewoon een normale tiener zijn."
Wat dat betreft slaat Dhont aan het einde de plank dan toch een beetje mis, door in het slot opeens een wel heel donkere afslag te nemen. Hoewel de verontrustende scène in kwestie qua schokeffect zeker doeltreffend is, lijkt de keuze hiervoor juist weer erg haaks te staan op wat hij in de rest van zijn film probeert te bewerkstelligen. De epiloog die hierop volgt is dan wat te haastig in elkaar gezet en te kort om de zaken weer recht te zetten. Noem het een schoonheidsfoutje van een jonge filmmaker, want daarbuiten levert Dhont een verpletterend debuut af.
