Het lijkt een simpel recept voor snel en goedkoop succes. Men neme één locatie, één acteur, en één groot conflict met een snel naderende deadline, en voilà: een budgetvriendelijke thriller in geen tijd geproduceerd. Maar schijn bedriegt. Het vergt talent om met beperkte middelen suspense te creëren en gelaagde personages neer te zetten. De Deense filmmaker Gustav Möller slaagt hier met Den Skyldige op alle fronten in en won zowel op Sundance als op het International Filmfestival Rotterdam de publieksprijs voor Beste Film. Terecht, want hij levert niet alleen een nagelbijtend spannend, maar ook een verassend psychologisch diepgravend speelfilmdebuut af.
Het concept waarbij de volledige film zich in real-time afspeelt op één en dezelfde locatie waarbij de telefoon een belangrijke rol speelt, is zeker niet nieuw en al een aantal keer met succes uitgevoerd. Zo volgden we in Locke (2013) het personage van Tom Hardy, die in zijn auto op weg naar huis met zijn telefoon zowel een groot persoonlijk, als zakelijk probleem probeert op te lossen. Of wat te denken van het claustrofobische Buried (2010), waarin Ryan Reynolds levend wordt begraven, met zijn mobiele telefoon als laatste redmiddel.
Net als zijn voorgangers is het plot van Den Skyldige simpel in zijn eenvoud, maar wordt dit door Möller uiterst doeltreffend verteld. Politieagent Asger Holm is tijdelijk overgeplaatst naar de meldkamer van de 112-alarmcentrale, waar hij als telefonist noodoproepen beantwoordt. Het is zijn laatste dag en hij werkt met zichtbare tegenzin de oproepen af, totdat hij een telefoontje krijgt van een ontvoerde vrouw die in het geheim belt vanuit een rijdende auto. Wanneer de verbinding ineens verbroken wordt, zet Asger alles op alles om haar op het spoor te komen en te helpen.
Omdat Asgers enige manier van contact met de vrouw via de telefoon is, speelt een groot deel van het plot zich af in het hoofd van het publiek. Het verhaal wordt gedoseerd uitgesponnen door Möller , zonder dat het tempo eronder lijdt. We ontdekken langzaam maar zeker samen met Asger dat er veel meer aan de hand blijkt te zijn, waarbij zijn geduld, emoties en mentale weerbaarheid, danig op de proef worden gesteld. We voelen de groeiende frustratie van Asger, slechts bewapend met een headset, die zich in zijn donkere kamer steeds onmachtiger begint te voelen naarmate de situatie nijpender wordt.
Hoewel Den Skyldige doeltreffend gebruik maakt van de kracht van suggestie en het inlevingsvermogen van het publiek, leunt de film daar gelukkig niet op. Möller heeft zijn karakters genoeg psychologische gelaagdheid meegegeven, zodat de film niet voelt als een gimmick. Asger, sterk gespeeld door Jakob Cedergren, worstelt in de wanhopige zoektocht naar de ontvoerde vrouw met demonen uit zijn eigen verleden. Hij komt voor dilemma's te staan die niet alleen grote invloed kunnen hebben op het leven van de vrouw aan de andere kant van de lijn, maar ook op dat van hem zelf.
Buiten het feit dat Den Skyldige een razend spannende thriller is met de nodige plot twists, zijn de thema's ook nog eens voer voor een goed nagesprek. Met zo'n titel mag het geen verassing zijn dat schuld, boetedoening en zoeken naar verlossing belangrijke onderwerpen zijn. We laten ons in de keuzes soms leiden door gevoelens zoals woede, wraak, waanzin, schuld en angst. Deze vertroebelen onze blik op de realiteit. De personages in Den Skyldige willen vaak het goede doen, maar dat betekent niet dat ze altijd de juiste beslissingen nemen. Möller toont niet alleen dat die keuzes verregaande consequenties kunnen hebben, maar ook dat er de mogelijkheid is om alsnog het juiste te doen om verlossing te vinden.
Het is een verademing om naast het zomerse blockbustergeweld een film te zien die zonder gigantisch budget en een overdaad aan effecten de fantasie van de kijker maximaal weet te prikkelen. Qua suspense overstijgt Den Skyldige zijn gespierde Amerikaanse concurrenten met gemak. Daarnaast toont Gustav Möller dat je met minimale middelen het bioscooppubliek niet alleen prima kan vermaken, maar ook iets kan meegeven om over na te praten. Den Skyldige is daarom niet alleen een uitstekend voorbeeld voor beginnende filmmakers, maar ook voor Hollywood dat less soms echt more is.
