Het Oscarcircus ontving afgelopen jaren felle kritiek vanwege het gebrek aan etnische diversiteit, maar de editie van 2017 blijkt minder eenzijdig. Onder de genomineerden vinden we diverse kanshebbers met een overwegend donkere vertegenwoordiging voor én achter de camera; van wat grotere producties als Fences en Hidden Figures tot kleinschaliger drama als Loving en Moonlight. Met acht nominaties valt die laatste het meest in de smaak bij de Academy. Niet ten onrechte, want Barry Jenkins' identiteitvormingsdrieluik is een bescheiden tour de force. Hoewel de arthouselieveling bepaalde clichés omtrent de 'zwarte ervaring' niet vermijdt, is de vorm waarin die beeldvorming gegoten wordt allesbehalve alledaags.
Chiron is een introverte jongen in een verpauperde wijk van Miami, geplaagd door een weinig rooskleurig leven. Zijn moeder is een drugsverslaafde en hij is voortdurend slachtoffer van pesterij. Jenkins introduceert hem in drie bepalende hoofdstukken in zijn leven: als kind onder de bijnaam 'Little', als puber onder zijn eigen naam en als volwassene onder de naam 'Black'. Elk hoofdstuk herdefinieert zijn identiteit, gestuurd door zijn omgeving, maar ook door zijn eigen wensen en angsten.
In de eerste fase ontmoet Little de sympathieke crackdealer Juan, die zich opwerpt als vaderfiguur in de groteske ironie dat niemand anders deze rol kan vervullen. Little wordt heen en weer geslingerd tussen zijn haat voor zijn moeder en zijn liefde voor zijn surrogaatvader, bewust dat hij haar het middel levert dat een natuurlijke ouder-kindrelatie onmogelijk maakt. Ook Juan beseft dit terdege, maar kan die verwerpelijke cirkel niet doorbreken. Hij kan er slechts zijn voor de stille knul.
Van deze verhouding tussen vader en zoon resteert niets in hoofdstuk twee, waarin Little heeft plaatsgemaakt voor tiener Chiron. Juan is inmiddels dood, de verslaving van zijn moeder bleef en op school is hij nog immer de underdog. Slechts zijn hechte band met zijn enige vriend Kevin houdt hem op de been, vooral als het tweetal toegeeft aan hun lang sluimerende homoseksuele gevoelens. Helaas wordt hun leeftijd gekenmerkt door het agressieve uiten van prille mannelijkheid, wat het tweetal op dramatische wijze uit elkaar drijft.
Op volwassen leeftijd ontmoeten zij elkaar opnieuw, wanneer Chiron vervangen is door Black. Zijn volwassen evenbeeld is geen zwakkeling meer, maar een door harde levenservaring gevormde drugsdealer. Ondanks, of misschien zelfs dankzij, zijn jeugd is hij Juan achterna gegaan, alsof hij voorbestemd was in diens voetsporen te treden. Zijn moeder is echter afgekickt, wat tot een hernieuwde relatie tussen ouder en kind leidde. Ook de band tussen de jeugdvrienden wordt opnieuw aangehaald, waarbij het duo toegeeft dat hun leven niet verliep als gewenst, maar ze er desondanks het beste van maakten. Toch is het contrast met Jenkins' opening van Chirons leven groot.
Wie de ingrediënten van Chirons verhaal aanhoort - drugs, geweld, seksualiteit - zal niets nieuws onder de zon zien. Toegegeven, inhoudelijk levert Jenkins met Moonlight geen nieuwe waar, maar hergebruikt hij aloude elementen die de 'black experience' in de audiovisuele media constant schrijnend beschreven. Het is de vorm waarin Chirons verhaal gegoten is die het zo anders doet aanvoelen. Jenkins zet legio stijlmiddelen in om deze film af te zetten van vergelijkbare producties. Zo speelt hij aanstekelijk met de kleurgradaties om elk hoofdstuk een eigen visuele tint te verschaffen, die het zonovergoten Miami enerzijds en de duistere zaakjes in haar buitenwijken anderzijds een levendig gevoel geven. Ook de soundtrack draagt effectief bij met een intrigerende mix van ouderwetse orkestraties en moderne hiphop, zodat de film nooit klinkt als verwacht.
Het is echter de leeftijdstriptiek die de sterkste troef vormt van de film. Hoewel de drie hoofdstukken hetzelfde personage behandelen, voelen ze haast als drie aparte films, met drie verschillende acteurs die allen evenzeer het stuk dragen in de rol van 'hun' Chiron. Jenkins weerhield het trio ervan elkaar te ontmoeten, waardoor imitatie werd uitgesloten en ieder zijn eigen draai gaf aan de rol. Zo is de uitbeelding van het personage net zo vloeibaar als diens identiteitsvorming. Tegelijkertijd krijgt het onervaren drietal ondersteuning van een even gedreven als ervaren cast, waarbij vooral Mahershala Ali en Naomie Harris overtuigen als de door zijn geweten geplaagde drugsdealer en de schijnbaar harteloze moeder, samen medeverantwoordelijk voor het eindproduct Black voor wie zij een ander leven hadden gewenst. Maar Jenkins maakt met Moonlight duidelijk dat elk leven door een veelheid aan connecties met anderen gestuurd wordt, wat tot wendingen leidt die niemand kan voorzien. Met een achtergrond die vergelijkbaar is met die van zijn hoofdpersoon, blijkt Jenkins er aardig in geslaagd zijn eigen leven de respectabele richting van een veelbelovend filmmaker in te sturen.
