Aangezien de Divergent-reeks tot nu toe praktisch alle conventies van het young-adultgenre heeft gevolgd, zal het niemand verbazen dat ook bij deze franchise de inhoud van het laatste boek is uitgesmeerd over twee films. Echter, in tegenstelling tot Harry Potter, Twilight en The Hunger Games zijn de laatste twee delen van deze filmreeks niet tegelijk opgenomen en is er geen sprake van Part 1 en Part 2. Deze derde film heeft simpelweg de titel van het derde boek gekregen en het nog op te nemen slotstuk (dat de tweede helft van het boek omvat) zal worden uitgebracht als Ascendant. Het is tekenend voor hoe deze franchise wordt gemaakt: de delen volgen elkaar in een hoog tempo op, maar men doet wel gewoon steeds één deel tegelijk. In een tijd als deze is dat haast verfrissend te noemen.
Wat natuurlijk helpt, is dat de boekentrilogie al volledig was verschenen alvorens de verfilmingen begonnen; een luxe die men bij de Harry Potter-films niet had, resulterend in een hoop doodlopende plotlijntjes. Zodoende werkte het tweede deel, Insurgent, vooral als nasleep van de gebeurtenissen uit de eerste film en waren de opzetjes voor toekomstige delen tamelijk summier. Ze waren er echter wel degelijk, want in het slotstuk brokkelde het dictatoriale factiesysteem van een futuristisch Chicago in elkaar nadat duidelijk was geworden dat deze samenleving een experiment was om de mensheid te herstellen. Of zoiets. Het voornaamste punt was dat de onderdrukte Afwijkenden niet een probleem waren maar juist de oplossing voor een vreedzame toekomst. Alsof je iets anders zou verwachten van een filmreeks die vooral appelleert aan onzekere tieners...
Dit hoopvolle einde wordt al direct in de eerste minuut van Allegiant de nek omgedraaid. Bevrijd van een totalitair regime, trekken de inwoners van het ommuurde Chicago massaal richting de poorten om de buitenwereld te gaan verkennen. Helaas ziet hun nieuwe leider dat niet zitten en gooit de boel op slot. Typisch gevalletje Meet the new boss, same as the old boss. Uiteraard trekt de tienermessias Tris zich niets aan van dergelijke maatregelen (ze zijn immers opgelegd door haar schoonmoeder), dus waagt ze met een clubje metgezellen een ontsnapping. Al gauw blijkt dat het gesloten houden van de poorten lang niet zon gek idee was; de buitenwereld is namelijk een radioactieve woestenij waarin het lastig overleven is. Gelukkig dus dat het gezelschap wordt opgevangen door degenen die het Chicago-experiment runnen, want om een reeks als deze te eindigen zoals The Day After is ook zon domper.
Het is prijzenswaardig dat een filmreeks die voorheen nooit ver boven de middelmaat is uitgestegen, in het voorlaatste deel niet hetzelfde engelengeduld van de kijker verlangt als de voorlaatste delen van Harry Potter en The Hunger Games. Er zijn aldus voldoende plotontwikkelingen en degelijk gefilmde actiescènes om de kijker twee uur aangenaam te vermaken. Dat kan echter moeilijk verhullen dat ook Allegiant behoorlijk braaf binnen de lijntjes kleurt. Het verhaal biedt opnieuw weinig verrassingen en ook de look van de film is tamelijk ongeïnspireerd. Het apocalyptische gebied rondom Chicago is het gebruikelijke roestbruine landschap en de basis van waaruit het experiment wordt gemonitord oogt als een goedkoop aftreksel van Tomorrowland uit de gelijknamige film van vorig jaar.
Qua personages is er helaas ook weinig nieuws onder de zon. Hoofdpersonage Tris krijgt wederom wat extra messiaanse eigenschappen toegedicht en de bijdrage van haar vriendje Four bestaat nog steeds vooral uit schieten en mensen tegen de grond meppen. Gelukkig zorgt de tegendraadse Peter met zijn heerlijk bijdehante opmerkingen voor wat leven in de brouwerij. In de eerste film was dit personage nog een vervelend ventje, maar hij begint zich nu te ontwikkelen tot een aangenaam onvoorspelbare wildcard. Vertolker Miles Teller zelf lijkt het allemaal niet bijster serieus te nemen, maar het desondanks wel naar zijn zin te hebben. Precies de juiste houding voor deze filmreeks.
