Bryan Singer regisseerde zowel X-Men als het vervolg X2. Vooral bij die tweede film slaagde hij erin om een redelijk uitgebalanceerde mix te brouwen van spectaculaire actie, karakterontwikkeling, tentoonspreiding van mutantenkrachten en achterliggende maatschappijkritische gedachtes. Hij zou aanvankelijk ook het derde deel van de reeks draaien, maar verliet de productie om Superman Returns te maken. Na de kortstondige bemoeienis en het snelle vertrek van Matthew Vaughn (Layer Cake) kwam Brett Ratner aan het roer te staan. Helaas begreep hij weinig van het recept van Singer en gebruikte hij vooral de minst interessante ingrediënten van de eerste twee films. Het resultaat is een soms spectaculaire, maar voornamelijk holle en zielloze actiefilm.
Niet alles kan op Ratner worden afgeschoven. Scriptschrijvers Simon Kinberg en Zak Penn leveren eveneens zeer matig werk af. Natuurlijk kunnen zij er niets aan doen dat Ratner scènes die in eerste instantie het einde hadden moeten worden, naar het midden verplaatste, waardoor een aantal zaken worden onthuld die het vervolg van de film eigenlijk saai maken. En zij kunnen het ook niet helpen dat Halle Berry eiste dat haar slaapverwekkende Storm een hoofdrol kreeg. Maar dat is nog geen excuus voor de soms tenenkrommende dialogen, de stupide uitwerkingen van enkele plotlijnen, de ongeloofwaardige uitleg van bepaalde karakterontwikkelingen en een overdosis platte personages.
Zo is daar bijvoorbeeld Angel. Een centraal personage in een aantal scènes, maar nauwelijks of niet relevant voor het verhaal en van geen enkele invloed op de rest van de film. En zo zijn er nog vele andere oninteressante personages die allemaal even de revue passeren en bij naam en toenaam worden genoemd, maar die de overzichtelijkheid en logica van X-Men: The Last Stand allerminst ten goede komen. Door dit personeelsoverschot is er in één uur en drie kwartier maar weinig tijd beschikbaar voor elk afzonderlijk personage en dan helpt het niet dat de personages waar wel tijd aan wordt besteed niet interessant zijn of slecht uitgewerkt worden. Een gevolg is dat een aantal dramatische gebeurtenissen rondom sommige personages nauwelijks een emotionele indruk maakt, terwijl dat natuurlijk wel de bedoeling was. Een ander gevolg is dat de actiescènes steeds minder gaan boeien, omdat de personages die de acties uitvoeren, dat ook niet meer doen. Zelfs al is de actie nog zo spectaculair en indrukwekkend.
In het magere verhaal over een medicijn dat mutanten kan genezen van hun genetische afwijking, waarop de mutanten verdeeld reageren, schuilt in potentie wel een puike, zelfs intelligente actiefilm. Maar verder dan wat onzinnige opmerkingen over slavennamen (sinds wanneer waren de mutanten slaven?) en een nauwelijks doordachte verhaallijn over mutanten die genezen willen worden komen Ratner en de schrijvers niet. Heel af en toe schijnt er nog iets van de originele blauwdrukken door. Het zijn meteen de betere momenten. De grootste fout die Ratner & Co. maken, bestaat uit het creëren van een almachtig, destructief personage dat al halverwege de film wordt geïntroduceerd. Dit haalt vrijwel alle spanning uit de film, omdat je nu eenmaal weet dat dit karakter uiteindelijk alles zal proberen te vernietigen. De enorme strijd daarvoor is hierdoor irrelevant en ongeloofwaardig, omdat de slechterik zijn wapen ook eerder zou kunnen inzetten.
Ondanks alle kritiek (en er is nog veel meer dan hier staat) is X-Men: The Last Stand niet volkomen mislukt. De film begint best aardig, Ian McKellens geschmier is meer dan vermakelijk, Kelsey Grammer is ondanks de korte tijd en de slappe uitwerking van Beast toch leuk als de blauwe, behaarde mutant en hier en daar bevat het script zowaar nog een amusante grap. Kosten noch moeite zijn gespaard voor de indrukwekkende special effects. Jammer dat Ratner mutanten slechts ziet als opslagvaten voor bovennatuurlijke krachten, en niet als mensen van vlees en bloed die toevallig een gave hebben. Anders was de confrontatie tussen de volgelingen van Xavier en die van Magneto misschien wel interessant geweest.
