In principe is het concept van The Brave One intrigerend: van mannen zijn we het gewend dat ze geweld en agressie zien als een manier om gevoelens van angst en onmacht te verwerken, maar van vrouwen niet. Een man die met een intense, strakke uitdrukking op zijn gezicht en een groot pistool in de hand op zoek gaat naar gerechtigheid in een wereld waar de politie machteloos is: het is een bekend filmbeeld. Een tengere, blonde vrouw met staalblauwe ogen die hetzelfde doet? Een stuk minder. Het maakt de motivatie van het personage des te interessanter: hoe is het zo ver gekomen en wat beweegt haar zo ver te gaan? En voel je dan minder of juist meer met haar mee?
In The Brave One zien we het verhaal van zon vrouw, Erica Bain heet ze. Ze heeft alles lijkt het wel: een mooie lieve dokter als verloofde, een schat van een hond en een redelijk succesvol radioprogramma waarvoor ze door haar geliefde New York mag rondzwerven om stadsgeluiden op te nemen, die ze in haar show laat horen en aan elkaar praat. Haar leven wordt zo idyllisch gepresenteerd en gefilmd dat je direct weet: dit kan nooit lang duren, zoveel geluk is niet reëel. En jawel hoor. Bij het uitlaten van de hond in Central Park komen ze drie gewelddadige gasten tegen. Het gevolg? Vriendje dood, hond weg en Erica in de kreukels. Van haar lichamelijke wonden herstelt Erica vrij snel, maar de vrouw die eerst elk gedeelte van de stad doorkruiste durft de deur niet meer uit. Als rechtgeaarde Amerikaanse koopt ze vervolgens een pistool. Niet veel later is ze s nachts in een winkel als een man binnenkomt en de kassière doodschiet. Als hij vervolgens achter haar aan komt, haalt ze na een kleine aarzeling de trekker over. Zo wordt ze een wreekster die de wet in eigen hand neemt en op zoek gaat naar mensen die ze kan afstraffen. Ondertussen ontwikkelt ze ook een vriendschap met Mercer, de politieagent die belast is met de zaken waar ze zelf schuldig aan is.
Als je regisseur Neil Jordan of Jodie Foster over deze film hoort praten, merk je hoeveel ze over de film hebben nagedacht. Hoeveel zorg ze eraan hebben besteed, hoe subtiel ze denken te zijn. Helaas is de film die ze hebben gemaakt allesbehalve subtiel: sterker nog, veel dikker hadden ze het er niet bovenop kunnen leggen, van het pseudo-diepzinnige taalgebruik van Erica in haar radioshow tot de scheve beelden die moeten aangeven hoezeer Ericas wereld op zijn kop wordt gezet. En dan heb ik het nog niet eens over de eendimensionale slechtheid van Ericas slachtoffers. De makers scheppen op dat ze willen dat het publiek zich gaat afvragen in hoeverre ze met Erica mee kunnen leven, maar zijn zelf maar al te duidelijk op haar hand, zoals ook blijkt uit het belachelijke, haast beledigende einde.
Op een zeker moment moet Erica van haar producer telefoontjes toelaten in haar show. Ze luistert met weerzin - die het publiek duidelijk hoort te delen - naar de al te simplistische standpunten van de bellers. De een vindt de wraakengel net zo erg als de mensen die hij vermoordt, de volgende vindt hem een held en weer een ander wil haar telefoonnummer achterlaten omdat ze wel opgewonden raakt van al dat geweld. De conclusie die we horen te trekken is dat de waarheid een stuk genuanceerder en complexer is, maar eigenlijk lijkt die laatste vrouw me een stuk interessanter dan Erica met haar pretentieuze geneuzel over de vreemdeling die in haar leeft. Alsof we het nog niet snappen vindt de aanval plaats bij strangers gate, een naam die meerdere keren met nadruk in beeld wordt gebracht. En tijdens Ericas eerste aanval is duidelijk es la ley ([zij] is de wet) op de achtergrond te zien. Er zit geen symbool in of het komt drie keer overduidelijk in beeld, geen gedachte die niet wordt verwoord en herhaald. En de hond? Die loopt aan het eind weer liefhebbend achter zijn baasje aan.
Het is spijtig om te moeten constateren dat The Brave One een goede, of op zijn minst interessante film had kunnen zijn. Het had inderdaad de subtiele en genuanceerde meditatie over geweld, onze zucht naar wraak en de angst waarmee we tegenwoordig met zijn allen leven, kunnen zijn die Jordan en Foster afgeleverd denken te hebben. Domme, simplistische films zijn er genoeg en ik kan er af en toe met veel plezier naar kijken, maar waar ik absoluut niet tegen kan, zijn domme films die denken dat ze o zo slim zijn.
Valt er dan helemaal niets positiefs te zeggen? Natuurlijk wel. Jodie Foster is nu eenmaal heel goed in het spelen van intense personages en Terrence Howard biedt haar goed tegenwicht: de relatie tussen de twee is het enige wat nog enigszins geloofwaardig is aan de film. En ja, van Nicky Katt kan ik niet genoeg krijgen. Hij geeft in deze film als enige blijk van een gevoel van humor. Helaas is een goed geacteerd fiasco nog steeds een fiasco.
