Vandaag de dag kennen we in de westerse wereld de rap battle als voornaamste vorm van een direct muzikaal duel. Twee rappers proberen elkaar op een zo origineel mogelijke, scherpe manier te beledigen terwijl ze over zichzelf opscheppen. In het Colombia van de jaren zestig kenden ze daar hun eigen equivalent van en dit vormt een van de hoogtepunten van Los Viajes del Viento, een zeer geslaagde muzikale roadmovie over een man, een jongen en de accordeon van de duivel.
Ignacio is een oude man die per ezel Colombia doorreist om zijn accordeon aan zijn vroegere leermeester en eigenaar van het instrument terug te geven. De trekharmonica is volgens hem namelijk vervloekt en wil hij ooit het leven van een juglar (minstreel, zanger van vallenatomuziek) achter zich laten, dan moet hij eerst van de accordeon af zien te geraken. Fermin is een jochie dat hem vergezelt omdat hij juist wél een juglar wil worden. Ignacio tolereert zijn aanwezigheid, maar echte vrienden worden het nooit en hun relatie blijft altijd enigszins ongemakkelijk.
Dit is een van de manieren waarop regisseur-schrijver Ciro Guerra de clichés van de roadmovie en de muziekfilm veelal ontwijkt. Ook de ontwikkeling van Fermin is daar een goed voorbeeld van. De film kabbelt rustig voort zonder ooit saai of traag te worden. Naast de muziek valt er ook veel te genieten van de Colombiaanse landschappen waar de hoofdpersonen door trekken, van woestijnen tot bossen tot bergen. Een van de mooiste scènes van de film speelt zich op een bergtop af waar Ignacio zijn trekharmonica laat repareren.
Ignacio heeft het bespelen van de accordeon aan het begin van de film afgezworen in verband met de vloek die er volgens hem op rust en het ongeluk dat hem daardoor overkwam. Uiteraard houdt hij dit niet vol en wordt hij meerdere malen gedwongen zijn kunsten ten gehore te brengen. Dit levert enkele sublieme scènes met prachtige vallenatomuziek op. Zo is er de scène waarin Ignacio een machetegevecht moet begeleiden of het klaaglied dat hij als improvisatie tijdens een festival laat horen. Het absolute hoogtepunt is echter het al genoemde accordeonduel waarin accordeonisten hun instrument bespelen terwijl ze beledigende rijmpjes verzinnen en naar het hoofd van hun opponent slingeren.
Knap is hoe Guerra deze energieke momenten naadloos integreert in de lomere reisscènes en de broeierige sfeer weet vast te houden. Het levert een enerverende film op die een blik geeft in een andere wereld zonder te vervallen in het exoticisme dat je regelmatig aantreft in films uit de tweede en derde wereld. Dit is mede te danken aan Marciano Martinez die niet alleen de hoofdrol speelt met zijn stoïcijnse kop, maar ook de muziek componeerde. Samen met de regisseur zijn zij de hoofdverantwoordelijken voor het feit dat Los Viajes del Viento een feest voor oog en oor is.
