Sylvester Stallone was in de jaren zeventig en tachtig een superster, vooral dankzij zijn Rocky- en Rambo-films. In de jaren negentig verdween hij naar de minder zichtbare regionen van de sterrenhemel, maar halverwege het afgelopen decennium maakte 'Sly' een onwaarschijnlijke comeback met een zesde Rocky, waarin hij heel slim inspeelt op de nostalgische verlangens van zijn publiek. Vervolgens kwam hij ook nog met een nieuwe Rambo en nu is er The Expendables: een postmoderne jarentachtig-B-film waarbij hij nog schaamtelozer gebruik maakt van de nostalgie van de kijker. Het werkt verdomd goed.
De eerste regels van Thin Lizzy's 'The Boys Are Back In Town', dat tijdens de aftiteling is te horen, vatten perfect samen wat The Expendables zo leuk maakt: Guess who just got back today. Them wild-eyed boys that had been away. Haven't changed, hadn't much to say. But man I still think them cats are great. Stallone verzamelde een groot aantal actiesterren van de jaren tachtig en begin jaren negentig en voegde daar wat moderne erfgenamen aan toe. Zelf speelt hij uiteraard de hoofdrol, de leider van een stel huurlingen dat voor de hoogste bieder de gevaarlijkste missies uitvoert. Dolph Lundgren is zijn oude partner die het mentaal niet meer aan kan, Mickey Rourke de inmiddels gepensioneerde partner die hun opdrachten regelt en Eric Roberts de schurk. Jason Statham is Stallones protegé en samen met Jet Li vertegenwoordigt hij de nieuwe generatie. Twee minder bekende acteurs maken het team compleet.
Eén van die beide rollen was bedoeld voor Jean-Claude van Damme, maar die weigerde omdat hij de rol niet interessant genoeg vond. Dom wellicht. maar er valt iets voor te zeggen, want van alle 'expendables is dit personage het minst uitgewerkt. Toch is het maar de vraag of Van Damme op dit moment iets beters heeft te doen. Naast The Muscles from Brussels ontbreekt ook FilmTotaalmascotte Steven Seagal. Wel van de partij zijn Bruce Willis en gouverneur Arnold Schwarzenegger, maar hun aanwezigheid blijft helaas beperkt tot één scène (en dat is geen actiescène).
Zoals veel jarentachtigactiefilms met Stallone, Schwarzenegger of Lundgren, of een groot deel van het recentere werk van Li en Statham, schurkt The Expendables tegen de B-film aan. Ingrediënten zijn een simpel plot en dialogen die voornamelijk dienen om de actie op te zetten en voort te stuwen. De eenvoud en stompzinnigheid van zulke films zijn echter juist wat ze vandaag de dag zo leuk maakt. Stallone weet dat hij alleen maar het gevoel van die films hoeft op te roepen om zijn (bijna volledig) mannelijke publiek zich weer als kleine jongens te laten voelen. En dat is precies wat hij doet. De grappen zijn eigenlijk flauw en afgezaagd, maar doen juist daarom toch grinniken. Omdat Sly heel goed doorheeft hoe nostalgie werkt.
Vandaar ook het belachelijk hoge testosterongehalte en de vele indrukwekkende spierbundels die zo kenmerkend waren voor de jaren tachtig. Het goede stuntwerk maakt de actiescènes bovendien ouderwets spectaculair. Geen computereffecten voor Stallone, maar degelijk locatiewerk en mensen die echt risico's nemen. De stuk voor stuk effectieve en goed uitgevoerde actiesequenties maken indruk, met als hoogtepunt Sly die aan een vliegend vliegtuig hangt (hoe nostalgisch wil je het hebben?) en een fantastische verrassing in diezelfde scène. Ook het gevecht tussen Li en Lundgren en de laatste akte van de film, die naar goede jarentachtigtraditie bijna volledig uit actie bestaat, mogen er zijn. Voor het optimale jarentachtiggevoel had men echter wel wat minder modern en onoverzichtelijk mogen monteren.
Natuurlijk is er ook nog het verhaaltje waarin Sly en consorten het eiland Vilane (is er een betere naam voor een schurkenstaat te bedenken?) van een slechte generaal en een ex-CIA-agent moeten ontdoen, maar doet dat er werkelijk toe? Het gaat erom dat al die actiehelden samen ten strijde trekken en daar plezier in hebben. Het kameraadschap, de actie en vooral de nostalgie maken van The Expendables een heerlijke, schaamteloze ouwe-jongens-krentenbroodfilm. In een zomer waarin de jaren tachtig weer flink aanwezig zijn (The A-Team, Predators, The Karate Kid), slaagt The Expendables er het beste in om dat filmtijdperk te doen herleven.
