Ambrosios wereld is de kerk. Als baby werd hij er te vondeling gelegd en sindsdien schopte hij het tot een begenadigd priester. Opgegroeid binnen de muren van het klooster weet hij zijn godsdienst tot in de perfectie uit te voeren. Een ideale leefomgeving lijkt het, maar in feite is Ambrosio als een dier dat in gevangenschap groot is geworden. Zodra hij in contact komt met de buitenwereld wordt duidelijk hoe zwak hij eigenlijk is.
Dat contact komt in de vorm van Valerio, een vreemde jongen die vanwege ernstige brandwonden altijd een masker draagt. Bij een normaal mens zouden meteen de alarmbellen gaan rinkelen, maar Ambrosio besluit hem onder zijn hoede te nemen en ziet geen gevaar in de anonieme nieuwkomer. Dat zelfs hij, de alwetende monnik, door de duivel op de proef gesteld kan worden, zal hij zich niet hebben gerealiseerd.
Le Moine, naar de klassieke gotische roman van Matthew Gregory Lewis, is in de eerste plaats een thriller over een priester die, door zijn eigen arrogantie en onwetendheid, zijn leven een desastreuze wending ziet nemen. Belangrijker dan die plot zijn de onderliggende themas en boodschappen. De film uit niet alleen kritiek op godsdienst en dogmatisch denken, maar gaat op een ander niveau ook om het aloude nature-vs-nurturedebat, en wat de gevolgen kunnen zijn van opgroeien zonder ouders. Ambrosios moeder vergiste zich flink toen ze haar baby een veiliger onderkomen dacht te geven.
De kerk wordt door Dominik Moll (Lemming) als een duistere wereld neergezet, met veel nachtelijke scènes en een macaber zijplot in een vrouwenklooster. De Franse regisseur zorgt voor een fraaie sfeer, waarin hij de klassieke stijl langzaam grimmiger laat worden. Naarmate Ambrosio steeds verder verstrikt raakt in zijn vrome leven, krijgt de kerkmuziek in de soundtrack een steeds aanwezigere en onheilspellendere werking. De donkere zijde van religie wordt zo op een treffende manier extra benadrukt.
Toch is Le Moine niet zo sterk als hij had kunnen zijn. Het verhaal steekt intelligent in elkaar, maar het is lang wachten tot de boel op gang komt. De complexe themas, bijbelverwijzingen en verkapte kritieken zijn mooi in de film verweven, maar komen pas naar voren na een relatief trage en gezapige start. Zelfs hoofdrolspeler Vincent Cassel, een van de beste Franse acteurs van het moment, kan daar niet altijd aan ontkomen. Maar uiteindelijk is hij het die, in een knap ingetogen gespeelde rol, de film met gemak weet te dragen.
