Nadat zijn carrière als regisseur van apocalyptische blockbusters met 2012 een financieel succesvolle, maar kwalitatief ondermaatse climax had bereikt, was het voor Roland Emmerich duidelijk tijd voor een nieuwe uitdaging. Het zal voor velen als een verrassing komen dat hij die heeft gevonden in een Elizabethaans kostuumdrama rondom de werken van William Shakespeare. Of eigenlijk: de werken waarvoor Shakespeare de eer opstreek. Want over de schrijverscapaciteiten van deze bard is deze film zeer stellig: die had hij niet. Shakespeare was een charlatan die pronkte met andermans veren. Hoe kan het anders dat er in al die jaren nooit een manuscript in zijn handschrift gevonden is?
De film draait er niet lang omheen wie de geestelijk vader van Hamlet, Macbeth en King Lear dan wel zou zijn. Edward de Vere, de graaf van Oxford, blijkt het literaire genie achter het befaamde oeuvre van Shakespeare. Deze getormenteerde ziel, met een onbedwingbare drang tot het schrijven van poëzie en proza, wordt verstikt door zijn verplichtingen aan de kroon en het liefdeloze huwelijk waarin zijn nare schoonfamilie hem gechanteerd heeft. Zich ervan bewust dat het vele werk dat hij door de jaren heen in het geheim heeft geschreven nooit onder zijn eigen naam kan worden gepubliceerd of opgevoerd (vanwege de politieke themas), benadert Edward de worstelende toneelschrijver Ben Jonson en geeft hem zijn werken zodat hij deze als de zijne kan presenteren. Jonson ziet dat echter niet zitten, waarop de joviale acteur Will Shakespeare zich de werken toe-eigent, met ongekend succes.
Het is een enorme verademing om Roland Emmerich zich eens niet te zien bezighouden met explosies, vernietiging en valse emoties maar een zeer stevig, doorvlochten (jawel: shakespeareaans) verhaal te zien vertellen dat bevolkt wordt door goed geschreven en gespeelde personages. Waar in het verleden het flinterdunne plot van Emmerichs films nogal eens door de kijkers strot werd geduwd, daar is de aanpak hier een stuk vakkundiger. Er worden behoorlijk veel personages opgevoerd en zodoende is het vooral in eerste uur nog even puzzelen wie wie is en hoe men onderling is verbonden. Dat er daarnaast nogal heen en weer wordt gesprongen in de tijd maakt de zaken er evenmin eenvoudiger op. Maar niets wordt onnodig gecompliceerd en de oplettendheid van de kijker wordt beloond.
Dat de focus op het verhaal ligt, weerhoudt Emmerich er overigens niet van om uit te pakken met tal van visuele hoogstandjes. Zo is de aankleding even overtuigend als overweldigend en wordt het middeleeuwse Londen zodanig prachtig in beeld gebracht dat je mond ervan openvalt (de rouwstoet met duizenden mensen over een bevroren Thames is een hoogtepunt). Maar wat vooral pleit voor de film is dat Emmerich eindelijk eens CGI gebruikt om een verhaal te vertellen in plaats van andersom. Anonymous heeft weliswaar de nodige kritiek te verduren gehad vanwege historische inaccuraatheden, maar Emmerich en zijn scriptschrijver John Orloff lijken niet geïnteresseerd in het brengen van een volledig kloppende geschiedenisles. Het vertellen van een boeiend verhaal staat voorop en door het enthousiasme en vakmanschap dat in vrijwel alle aspecten tot uiting komt, weet Emmerich zijn publiek een dikke twee uur zeer stevig in zijn greep te houden.
