De overgrote meerderheid van de personages die we in de films zien en bewust zijn van het feit dat ze in de Matrix zijn, dragen een zonnebril. Denk aan Neo, Trinity, Morpheus en hun bondgenoten, maar ook aan digitale creaties als Agent Smith en de Twins. Er zijn wat uitzonderingen: de Merovignian, het Oracle en de Architect. En Neo doet ook wel eens zijn zonnebril af.
Geen in-universe reden
Er is geen in-universe reden waarom Neo en Agent Smith vaak een zonnebril dragen in de films. Ze helpen natuurlijk niet bij het manipuleren van of navigeren door de Matrix. Maar er zijn wel bepaalde thematische redenen voor de zonnebrillen.
Allereerst de zonnebrillen onderscheid te maken tussen wie zich bewust is van de Matrix en wie nog onderdeel is van de simulatie. Als Neo en Morpheus elkaar ontmoeten, draagt Morpheus een zonnebril en Neo niet. Dat is een mooi ironisch moment, want Neo draagt geen zonnebril maar is blind voor de waarheid.
De waarheid reflecteren
Morpheus, die zich hier bewust van is, draagt juist wel een zonnebril en ziet daarmee minder. Maar de bril reflecteert de waarheid in The Matrix. Als Neo de keuze krijgt tussen de rode en de blauwe pil, zien we die twee pillen door de bril van Morpheus.
Als Neo dan ontwaakt, heeft hij pijn aan zijn ogen. Volgens Morpheus omdat hij ze nog nooit gebruikt heeft. Neo verliest op een later moment in de film, als hem verteld wordt over het buigen van een lepel, zijn zonnebril. Precies op het moment dat hij meer inzicht krijgt in de werking van de Matrix en dus meer ziet.
De waarheid zien
Dat de Architect en het Oracle geen zonnebril dragen, hint ook naar nog meer waarheid. Neo, Morpheus en Agent Smith zijn zich er allemaal van bewust dat de Matrix niet echt is. Zij kennen het doel en de geschiedenis van de simulatie allemaal niet. Die kennis is voorbehouden aan de zonnebril-loze Architect, Oracle en Merovingian.