Met Cinema Erotica viert EYE Filmmuseum de sensualiteit, en schrikt daarbij niet terug voor schaamtevolle schaduwkanten. Met het programma geeft EYE een overzicht van verleidelijke filmgeschiedenis: van de eerste film met een vrouwelijk orgasme tot de zinnenprikkelende virtual-realitysensatie Viens!, en van de erotische dans van stille-filmdiva Asta Nielsen tot de gestileerde cultfilm Café Flesh.
Erotiek is voor iedereen anders: zo veel kijkers, zo veel verlangens. Geen betere plek dus voor voyeurs dan de zalen van het filmmuseum.
Het programma van Cinema Erotica strekt zich uit van vroeg 20ste-eeuwse blue movies tot zinnenprikkelende virtual reality. Er zijn avonden over erotiek in design en literatuur, over de seksuele aantrekkingskracht van nonnen, en de orgie in de oudheid. De geschiedenis van de seksfilm trekt voorbij in de Sexy Trailer Show; compilaties van expliciete trailers uit de EYE-collectie, en filmmaakster Jennifer Lyon Bell geeft de workshop From Fantasy to Film - Design Your Own Erotic Film.
In Nederland liep bloot voorop in de vroege jaren zeventig, en Cinema Erotica besteedt ruim aandacht aan die roemruchte jaren. Zo is er een talkshow met onder andere Willeke van Ammelrooy en Martin Koolhoven rond beeldmateriaal uit de collectie. Muziek is er ook: Tomoko Mukaiyama speelt bij Japanse erotica en Djurre de Haan maakt een nieuwe score bij Afgrunden uit 1910. En er is aandacht voor erotische kunstenaarsfilms van Andy Warhol, Marina Abramović en Melanie Bonajo.
Cinema Erotica zoomt in op erotiek in film in relatie tot andere kunsten, en belicht hoe de culturele en maatschappelijke betekenis van de erotische verbeelding in de afgelopen decennia is veranderd. Daarbij is gestruind door de gehele filmgeschiedenis, van 1910 tot nu.
Voorspel
Alle hoofdfilms worden voorafgegaan door een voorspel. Enkele hoogtepunten uit dit programma:
Op de openingsavond op 1 juni geeft Joan Desablens een performance waarin haar lichaam wordt opgehangen aan 16mm filmmateriaal, gevolgd door Forever Naughty (2002) in aanwezigheid van maker Michel Reilhac, en Ektase (1933, Gustave Machatý), de eerste film die een vrouwelijk orgasme verbeeldt.
Op donderdagen, vrijdagen en zaterdagen is Michel Reilhacs zinnenprikkelende virtual-realityfilm Viens! te bezoeken, een levend schilderij waarin zeven vrouwen en mannen elkaars naakte lichaam verkennen.
Op 2 juni speelt de Japanse pianiste Tomoko Mukaiyama met celliste Maya Fridman speciaal gecomponeerde muziek bij fragmenten uit Japanse erotica, die live worden gemixt door VJ Philipp Virus, gevolgd door het gerestaureerde L'empire des sens (Nagisa Ôshima, 1976).
Waarom nonnen zo sexy zijn, is de spannende vraag die regisseur Albert Wulffers gaat beantwoorden op eerste pinksterdag. De twee vrouwelijke stereotypen die het meest in softporno voorkomen zijn nonnen en verpleegsters. Wulffers toont deze avond de Sad Movie Rape (1966) van Wim van der Linden en Wim T. Schippers (scenario), en fragmenten uit onder andere Black Narcissus (1947), waarin de nonnen wild worden van het broeierige landschap.
Op 6 juni gaat beeldend kunstenaar Melanie Bonajo dieper in op het vrouwelijk verlangen aan de hand van korte films van Carolee Schneemann, Valie Export, Barbara Hammer, fragmenten uit films van Mae West, en Pee on Presidents (2012) van Bonajo zelf.
In de Sexy Trailer Show onderwerpt EYE-programmeur (en voormalig recensent van Filmtotaal) Ronald Simons met gasten als Gian van Grunsven (Sexiety programmamaakster) en regisseur Willem van Batenburg de ontwikkeling van de pornofilm aan een nadere inspectie. Zet je op 7 juni schrap voor een opruiende selectie van trailers uit mondo- en Erklärungfilms, Japanse pinku, nudie cuties en harde porno uit The Golden Age of Porn (1969-1984) uit de collectie van EYE, waaronder The Opening of Misty Beethoven (1976) van de onlangs overleden Radley Metzger.
Op 10 juni is de première van de nieuwe score van Afgrunden (1910, Urban Gad), waarin Asta Nielsen een wel heel sexy dans uitvoert. Op uitnodiging van EYE componeerde singer-songwriter Djurre de Haan (awkward i) muziek die hij live uitvoert met drie strijkers.
Op diezelfde avond presenteert de onafhankelijke erotische filmmaakster Jennifer Lyon Bell een programma waarin ze ingaat op de vraag of porno ook kunst kan zijn en vice versa, aan de hand van korte films van diverse hedendaagse filmmaaksters, waaronder haar eigen Head Shot (2006), een reactie op Andy Warhols Blow Job (1964). Op 18 juni geeft Lyon Bell de workshop From Fantasy to Film: Design Your Own Erotic Film.
Design en seksualiteit gaan op 16 juni een sensueel verbond aan. Ontwerper en curator Tom Loois (The No Sex Shop) ziet een schone taak voor design om onze consumentenmaatschappij om te vormen tot een samenleving waarin seksualiteit en intimiteit een grotere rol spelen. Met korte video's, een Rietveldstoel met gespen en bondagekasten. Daarnaast vertoont EYE de korte kunstenaarsfilms Balkan Erotic Epic (Marina Abramović) en Impaled (Larry Clark).
Ook te zien zijn Samira Elagoz' performance Cock, Cock, Who's There? en specials over Het libertinisme van De Sade (filosoof Lode Lauwaert), het erotische lichaam van de heilige Sebastiane in de beeldende kunst (kunsthistorica Judith Noorman) en een lezing over Erotiek in de oudheid (classica Emilie van Opstall).
Speelfilms
1 juni: The Good Old Naughty Days (2002, Michel Reilhac)
1 juni: Ekstase (1933, Gustav Machatý)
2 juni: L'empire des sens (1976, Nagisa Ôshima)
3 juni: Un Chant d'Amour (1950, Jean Genet)
3 juni: Querelle (1982, Rainer Werner Fassbinder)
4 juni: The Devils (1971, Ken Russell)
6 juni: The Love Witch (2016, Anna Biller)
7 juni: Boogie Nights (1997, Paul Thomas Anderson)
8 juni: Pink Narcissus (1971, James Bidgood)
8 juni: Satyricon (1969, Federico Fellini)
9 juni: Dangerous Liaisons (1988, Stephen Frears)
9 juni: Cinema Egzotik: Sisters en Obsession van Brian De Palma
10 juni: Afgrunden (1910, Urban Gad)
10 juni: Headshot (2006, Jennifer Lyon Bell)
10 juni: Heat (1972, Paul Morrissey)
11 juni: The Libertine (2004, Laurence Dunmore)
12 juni: Contes immoraux (1974, Walerian Borowczyk)
12 juni: Sebastiane (1976, Derek Jarman)
15 juni: Craiglist Allstars en Cock, Cock, Who's There? (2016, Samira Elagoz)
16 juni: Café Flesh (1982, Stephen Sayadian)
17 juni: Venus in Furs (1994, Victor Nieuwenhuijs en Maartje Seyferth)
17 juni: Mira of de teleurgang van de Waterhoek (1971, Fons Rademakers)
18 juni: Cinema Concert: Die Buchse der Pandora (1929, Georg Wilhelm Pabst)
19 juni: W.R. - Misterije organizma (1971, Dusan Makavejev)
19 juni: Crash (1996, David Cronenberg)