Meestal vind ik het lastig om onze beste film van het jaar te voorspellen, maar dit jaar dacht ik vrij zeker te weten dat Boyhood met de eer zou gaan strijken. Toen de lijstjes binnenkwamen, leek mijn vermoeden te worden bevestigd. De film stond twee keer op nummer één, vier keer op nummer twee en kwam op de helft van alle lijstjes voor. Toch was er een film die gelijke tred wist te houden. Sterker nog, na het bepalen van de eindscores (nummers één krijgen tien punten, nummers twee negen punten, etc.) kon ik nog steeds geen winnaar aanwijzen. Wat bij gelijke stand de doorslag geeft, is op hoeveel lijstjes de film voorkomt. Daarin werd Boyhood met de kleinst mogelijke marge verslagen.

Zoals gebruikelijk is geselecteerd uit films die dit jaar een landelijke bioscooprelease hebben gekregen (zie overzicht). Het resultaat is een prachtige, veelzijdige eindlijst waar ik ontzettend trots op ben (ook al snap ik de hype rond Guardians of the Galaxy niet zo en ontbreken persoonlijke favorieten Winter Sleep en Leviathan). Uiteraard mag je het oneens zijn met ons (ik verwacht dat de nummers acht t/m tien de meeste weerstand zullen oproepen), maar ik hoop dat je onze keuzes kunt respecteren en dat je de tijd neemt om de toelichtingen te lezen, want die maken veel duidelijk.

Remko Mewe
Hoofdredacteur

DE BESTE FILM VAN HET JAAR 2014



Eerdere winnaars waren Gravity (2013), Shame (2012), Drive (2011), The Social Network (2010), Let the Right One In (2009), No Country for Old Men (2008), 4 Maanden, 3 Weken & 2 Dagen (2007) en Caché (2006).[/b]
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Jelle Fastenau (recensent)


1. Nightcrawler

Als scenarioschrijver heeft Dan Gilroy tot nu toe misschien nog niet de meest aansprekende titels op zijn conto staan, maar zijn regiedebuut is er direct een om in te lijsten. Voor een groot gedeelte is dat ook de verdienste van Jake Gyllenhaal, die griezelig goed is als de gladde, manipulatieve en intense nieuwsreporter Lou Bloom. Een bloedstollende rit door de nachtelijke straten van Los Angeles, waarbij beide heren je klemvast op het puntje van de passagiersstoel houden.

2. The Grand Budapest Hotel

Enigszins verrassend dat Wes Andersons nieuwste bijna bovenaan dit lijstje eindigde. Ten eerste omdat de rest van zijn werk me nooit volledig heeft kunnen bekoren en ten tweede omdat Anderson zijn karakteristieke stijl in alles juist nog meer doordrukt dan ooit tevoren. Toch lijkt de formule in The Grand Budapest Hotel beter op zijn plaats te vallen dan ooit. Met een schitterende vormgeving en een doldwaas moordmysterie een film om van te smullen.

3. The Wolf of Wall Street

Met een respectabele leeftijd van tweeënzeventig jaar is Scorsese allang de jongste niet meer, al is er slechts één korte blik op de trailer van The Wolf Wall Street voor nodig om te zien dat de grootmeester ook in zijn nadagen nog geen spatje energie heeft verloren. Scorseses verfilming van Jordan Belforts biografie is een felle aanklacht tegen de consumptiemaatschappij, die je een dikke tweeënhalve uur meeneemt in een exorbitante levensstijl van bacchanalen en totale gekte.

4. Under the Skin

De vergelijking tussen Interstellar en 2001: A Space Odyssey werd dit jaar al vaak gemaakt, maar als ongrijpbaar mysterie en onvergelijkbare kijkervaring komt Jonathan Glazers Under The Skin veel dichter in de buurt van Kubricks ruimteklassieker. Glazers film laat zich onmogelijk in een hokje stoppen. Een fascinerende kijk op de mensheid vanuit de ogen van een buitenaards wezen, dat met een beeldschone cinematografie en uiterst akelige score van Mica Levi direct onder de huid kruipt.

5. Enemy

Zo kort na het mainstream succes van Prisoners een film als deze uitbrengen, is een gewaagde zet van regisseur Denis Villeneuve. Met een diepgaande symboliek en weinig aanknopingspunten om deze te achterhalen, is Enemy een stuk minder toegankelijk dan zijn voorganger. Desondanks is Villeneuves film als thriller zo vakkundig in elkaar gezet dat je nog lang na het zeer onverwachte einde geboeid zult blijven. Een van de grootste mindfucks sinds tijden.

6. Guardians of the Galaxy

Net op het moment dat je het verzadigingspunt voor de hoeveelheid superhelden in de bioscoop wel bereikt denkt te hebben, komt Marvel met Guardians of the Galaxy op de proppen. Een ruimteavontuur dat zichzelf weinig serieus neemt, een reeks vergeten seventies hits weer mateloos populair weet te maken en met Chris Pratt als Starlord de sympathiekste Marvel-hoofdpersoon aller tijden in huis heeft. Jammer dat het een superheldenfilm is, zou je bijna zeggen.

7. Boyhood

In een van de eerste scènes van Linklaters magnum opus geeft Masons oudere zus in volle overgave een imitatie van Britney Spears weg. Mason, die een stuk minder gecharmeerd is van de zangkunsten van zijn zus, slingert direct een kussen in haar richting. Heel even zag ik twee jongere versies van mijzelf en mijn eigen zus - destijds ook een enorme Britney-fan - voor me. Boyhood kent heel veel van dit soort momentjes, of je nu ook in de jaren negentig bent opgegroeid of niet.

8. Only Lovers Left Alive

Het oeuvre van Jim Jarmusch staat niet bekend om zijn grootse uithalen, maar zijn films en personages stralen altijd iets speciaals uit - een bepaalde nonchalance en ondefinieerbare coolheid. Jarmusch is wars van moderne trends en dat geldt zeker ook voor zijn nieuwste werk: Tom Hiddleston en Tilda Swinton zijn de belichaming van cool als het eeuwenoude vampierkoppel Adam en Eve. Evenals de soundtrack, een heerlijke mix van stromingen als psychedelia, blues en shoegaze.

9. The Lego Movie

Wie had ooit gedacht dat The Lego Movie zo geslaagd uit zou kunnen pakken? In handen van Phil Lord en Christopher Miller levert het onverwachts een hilarisch resultaat op. Het plot mag dan bol staan van clichés, maar de kernwaarden van het speelgoed - werk volgens het boekje of creëer je eigen avontuur - worden naadloos verwerkt. Tel daar de geinige humor en voice-acting bij op en je hebt de leukste animatiefilm van het jaar. SPACESHIP!

10. Gone Girl

Zeker gezien de soms wel erg vergezochte wendingen in de tweede helft van het verhaal misschien niet de beste uit Finchers oeuvre, maar dankzij een sterke opbouw en hoge dichtheid aan plottwists wel een van de meest vermakelijke. Een heerlijk satirische kijk op het huwelijk. Ook mag de dromerige soundtrack niet onbenoemd blijven; alweer de derde succesvolle samenwerking tussen Fincher en Trent Reznor op rij. Wie zei dat een perfect huwelijk onmogelijk is?

Arjan Welles (recensent)


1. Whiplash

Het vuurwerk knalt van het scherm en de adem stokt als je J. K. Simmons' spel aanschouwt en nietig over je heen laat komen. Hij speelt een tegendraadse muziekdocent om bang van te worden en tegelijkertijd zeer veel bewondering voor op te brengen. Ook tegenspeler Miles Teller drumt en acteert de vellen van zijn drumstel. Vanaf de openingsscène een weergaloze acteursfilm. Legendarische scène: Simmons' personage vraagt zich af wie van zijn musici vals speelt.

2. Boyhood

Richard Linklater overtreft zijn eigen Sunset/Sunrise-trilogie met een nóg ambitieuzer project. Het documenteren van het leven van een doodnormale Amerikaanse jongen is niet enkel een gimmick, maar een emotioneel en meeslepend portret geworden. De typische beschouwende Linklater-dialogen zijn wederom wonderschoon. Legendarische scène: nachtelijk doorhalen en overpeinzen in een diner met kaasdip.

3. Nebraska

Er is niemand zoals Alexander Payne en dat bewijst ook zijn zwart-witdrama Nebraska met misschien wel de beste rol uit de carrière van Bruce Derne. Komisch, zwartgallig en meeslepend is de zoektocht van een oude man naar gerechtigheid en zelfacceptatie. Cynici zoals hoofdpersoon Woody Grant beheersen en kleuren Paynes wereld. Legendarische scène: June Squib die een dode een trap na geeft op het kerkhof.

4. 12 Years a Slave

Toch stiekem ook een klein beetje een Nederlands project, al woont de Britse regisseur Steve McQueen alleen maar in Amsterdam. De slavernij is nog steeds een beladen onderwerp, maar McQueen weet het met veel nuance en geestdrift te vertellen, zonder al te veel met zijn vingertje te wijzen. Hoofdrolspeler Chiwetel Ejiofor laat indringend en imposant spel zien. Legendarische scène: 'Roll, Jordan roll'.

5. Gone Girl

David Fincher schijnt een moeilijke man te zijn in Hollywood, maar juist daarom zijn zijn films zo de moeite waard. Een eenvoudig uitgangspunt van een vermissing wordt minutieus opgebouwd en uitgepluisd. De plotwending die zich halverwege voordoet is geniaal, het camerawerk oogstrelend. Legendarische scène: het perspectief draait om.

6. Interstellar

Christopher Nolan is een man van ideeën en dat blijkt ook wel uit zijn nieuwste staaltje, ruimtevaartepos Interstellar. Nolan laat interessante dialogen, prachtige plaatjes en moeilijke theorietjes samensmelten in een uniek stuk cinema. Of het wel of niet helemaal te snappen valt en allemaal wel klopt doet er eigenlijk niet echt toe. Legendarische scène: vlucht door het wormgat.

7. Guardians of the Galaxy

Dat gevatte humor en superhelden prima samengaan bewees Joss Whedon al met The Avengers, maar bij Guardians of the Galaxy lijkt de combinatie geperfectioneerd. De toon en humor zijn heerlijk eigenaardig en onconventioneel, de transformatie van hoofdrolspeler Chris Pratt bewonderenswaardig (zijn geheim naast het krachthonk: kip, rijst en broccoli). Met de coolste soundtrack denkbaar. Legendarische scène: Peter Quill in leren jack met koptelefoon op.

8. Dallas Buyers Club

Met glansrollen voor zowel Matthew McConaughey en Jared Leto is dit een aan grijpend tijdsbeeld van de aidsgeneratie van de jaren tachtig. De onmiskenbare feelgoodfactor is in exact de juiste dosering aanwezig, zonder het drama te overschreeuwen. Legendarische scène: rodeo!

9. Aanmodderfakker

Met zijn debuut De Ontmaagding van Eva van End toonde Michiel ten Horn zich al een veelbelovend filmmaker met een geheel eigen stiel. De spitsvondige humor en observaties van scenarist Anne Barnhoorn sluiten hier naadloos op aan. Een komisch drama vol herkenning en confrontaties voor zowel de hoofdpersoon als de kijker. Legendarische scène: de truc met de theepot.

10. The Lego Movie

Zonder twijfel de leukste animatiefilm van 2014! Een met veel liefde en geduld gemaakt avontuur dat eigenlijk precies de visie en filosofie van het Deense speelgoed vertegenwoordigt. De humor is voor zowel kids als volwassenen geschreven en het ziet er fantastisch uit inclusief de krasjes en butsen van de blokjes. Legendarische scène: 'Everything is awesome!'

Jim Pedd (nieuwsredacteur)


1. The Grand Budapest Hotel

Er is geen enkele film van regisseur Wes Anderson waarvan ik niet genoten heb. Geen wonder dus dat The Grand Budapest Hotel, waarin al het goede van de regisseur samenkomt, bovenaan mijn lijst prijkt. Ik heb genoten van het schitterende (stijve) acteerwerk, het verhaal en de prachtige beelden.

2. Boyhood

Zo'n project als Boyhood komt slechts zelden voorbij. Groots in opzet, maar tegelijk bijzonder intiem. Boyhood is een heerlijke film om te zien, lekker dromerig en erg mooi om te zien. Wat mij vooral verbaasde, was hoe gemakkelijk de overgang in tijd gaat. Aangrijpend en fijn om bij weg te dromen.

3. Snowpiercer

Ik ben een fan van dystopische films. Dan heb ik het niet over dingen als The Maze Runner, Divergent of The Hunger Games, maar over films als Snowpiercer. Een briljante invalshoek, soms wat overdreven, maar al met al een genot om naar te kijken, mede door het geniale verbeeldingsvermogen dat schuil gaat achter sommige van de treinwagons.

4. The Wolf of Wall Street

De een vindt de film maar verheerlijking van het leven van een oplichter, de ander vindt The Wolf of Wall Street gewoon een erg toffe en hippe film. Ik behoor tot die laatste categorie en heb genoten van de zoveelste samenwerking tussen Martin Scorsese en Leonardo DiCaprio. Een heerlijke dynamische film, met een hoog tempo.

5. The Raid 2

Snoeiharde actie, zoals je die maar zelden voorbij ziet komen. Het verhaal viel me eigenlijk wat tegen, maar gevoelsmatig deed dat er ook niet echt toe. De film draait juist om de vele fenomenale vechtscènes die te zien zijn en weet daarin telkens weer origineel te zijn. Vooral dat gevecht tegen het einde, tussen Rama en The Assassin, is echt ge-wel-dig.

6. Tracks

Tracks deed me denken aan Into the Wild en dat maakt 'm eigenlijk meteen al een van de betere films van het jaar. Mia Wasikowska speelt de hoofdrol op briljante wijze, tegen de achtergrond van een groots gefilmde Australische outback.

7. Deux Jours, Une Nuit

Mooie film van de broertjes Dardenne, over de gevolgen van de economische crisis en soms harde keuzes die mensen maken. Een aangrijpend verhaal dus, met Marion Cotillard die weer eens een prachtige rol neerzet.

8. Dawn of the Planet of the Apes

Een van die zeldzame vervolgfilms die beter is dan het origineel. Het uitgangspunt van de film wordt sterk neergezet en de tragische onderliggende werkelijkheid in de strijd tussen mens en aap komt goed naar voren. En dan heb je nog de visuele hoogstandjes in sommige scènes, die je geen enkel moment het gevoel geven dat je naar een met de computer gemaakte aap zit te kijken.

9. The Lego Movie

Everything is awesome! Zeker in deze film. Een snelle, actievolle film van regieduo Phil Lord en Chris Miller. Niet hoogstaand om het verhaal, maar wel om zijn vele geniale vondsten. En wat te denken van de vele, vele goede grappen?

10. Edge of Tomorrow

Goed acteerwerk, leuke grappen en snoeiharde actie, een haast perfecte combinatie voor in de bioscoop. Tom Cruise op z'n best, na een aantal ietwat teleurstellende films. Ook zijn tegenspeelster, Emily Blunt, doet het erg goed in deze film.

Danitsa Linders (recensent)


1. Her

Vorig jaar op 1 in mijn top 10 en dit jaar weer: Joaquin Phoenix. In 2013 in de hoofdrol van het wringende The Master van Paul Thomas Anderson, nu onder regie van Spike Jonze en in een heel wat makkelijker te verteren, maar niet minder gelaagde en intelligente film. Her is lief, hartveroverend, slim en grappig. Een oorspronkelijke liefdesgeschiedenis en een culminatie van talent (naast Jonze en Phoenix: Scarlett Johansson, Hoyte van Hoytema, Arcade Fire).

2. Boyhood

Twaalf jaar lang met hetzelfde gezelschap aan acteurs werken aan een speelfilm over een gezin levert een intiem en waarachtig portret op van het leven. Niet alleen dapper en uniek; Richard Linklater maakt met Boyhood een fascinerend tijdsbeeld, een universeel menselijke verbeelding van het verstrijken van tijd en een ontroerend metaverhaal over tijd. Magistrale cinema.

3. Enemy

Duistere en intense verfilming van José Saramago's roman De Man in Duplo. De Canadese Denis Villeneuve maakt films die je nooit meer vergeet, scènes die je blijven achtervolgen en personages die je nooit meer verlaten. Hij zou zelfs van Het Sinterklaasjournaal nog een ijzingwekkende aangelegenheid kunnen maken. Hulde ook aan Jake Gyllenhaal (vorig jaar nog in Villeneuves Prisoners), die zijn rollen steeds schimmiger uitkiest (zie ook nr. 6).

4. Blue Ruin

Jeremy Saulnier weet met weinig middelen veel te bereiken. Deze met eigen spaargeld gemaakte wraakfilm is een geslaagde mix van genrethriller en uitgebeende arthouse en is zowel grappig als sinister. Een film over een outlaw die niets te verliezen heeft, gemaakt door een underdog die er alles voor op het spel zet: dat is nog eens een kwestie van noodzaak. Blue Ruin verdient een groot publiek.

5. Nebraska

Alexander Payne beheerst het genre van de roadmovie tot in de puntjes. Na [/i]Sideways[/i] en About Schmidt neemt hij ons opnieuw mee op reis en ditmaal door zijn geboortegrond Nebraska. Melancholische film over een stokoude en verwarde vader en zijn wat sullige zoon, die hun fricties hebben, maar nu eens niet alles uitgepraat hoeven te hebben aan het eind van de rit. Ontroerend, bitterzoet en met een glansrol voor hoofdrolspeler Bruce Dern.

6. Nightcrawler

De hoge score voor het soms iets te eenduidige Nightcrawler komt vrijwel geheel op conto van - daar is 'ie weer - hoofdrolspeler Jake Gyllenhaal. Zijn vertolking van de geesteszieke, sociopathische sensatiefotograaf uit Los Angeles die over lijken gaat is intens en de jonge acteur draagt deze film. Achter dit toegankelijke posterboygezicht schuilt een bodemloze hoge hoed vol duisternis. Sardonisch en bezeten.

7. Locke

Thriller die het prima kan stellen zonder de gangbare thrillerelementen: het verhaal van Ivan Locke speelt zich af gedurende een autorit, waarin hij het - bellend met afwisselend werkgever, thuisfront en ongelukkige flirt - verpest bij al deze partijen. Deze toneelmatige aanpak levert interessante cinema op dankzij de puike fotografie, een slim scenario en met name vanwege de verdienste van acteur Tom Hardy.

8. The Wolf of Wall Street

Hedonistisch bacchanaal, waarbij je als kijker medeplichtig gemaakt wordt aan de wanstaltige misdragingen van deze megalomane geldwolven, wetende dat deze Jordan Belfort echt bestaat. Dit is zo excessief dat het onweerstaanbaar wordt, en vaak hilarisch, maar Martin Scorsese en zijn jongste muze Leonardo DiCaprio leggen het aandeel volledig bij jou als kijker, wat het óók tot een pijnlijke en ongemakkelijke exercitie maakt.

9. The Grand Budapest Hotel

Voor zijn laatste film liet Wes Anderson zich inspireren door het oeuvre van de Oostenrijks-Joodse schrijver Stefan Zweig: The Grand Budapest Hotel is een ode aan het oude Europa, hier gesymboliseerd door het ooit zo luxe berghotel in het fictieve Zubrowka. Een vermakelijke reis langs bonte figuren (en de vaste top uit Hollywood) en absurdistische situaties en als altijd een sieraad voor het oog met zijn tot in detail uitgewerkte decors.

10. Joe

Wat een genot om er weer eens aan herinnerd te worden dat Nicolas Cage een film kan máken - zolang hij maar kiest voor de goede productie. Hij wordt in deze film geholpen door de jonge Tye Sheridan, door het bijzondere camerawerk en door de zinderende spanning. Dit rauwe drama doet bijna documentair aan, zo naturel is het spel, zo authentiek (en krankjorum) zijn sommige personages en zo waanzinnig is de intrigerende opening.

Kaj van Zoelen (recensent)


1. The Immigrant

James Gray is een van de grootste Amerikaanse filmmakers van de afgelopen twintig jaar. Gray maakt klassiek aandoende tragedies, waarin de hoofdpersonen niet de juiste of verkeerde keuze kunnen maken zoals in een drama, maar hun onvermijdelijke eindes onder ogen moeten zien te komen. Het sepiakleurige palet waar cinematograaf Darius Khondji en Gray zich van bedienen is niet alleen heel erg mooi om naar te kijken, het gedempte bruin en geel heeft ook een claustrofobische werking die bij de ervaring van de Poolse hoofdpersoon Ewa (mooi werk van Marion Cotillard) past. Zij verwachtte een nieuwe, open wereld in het Verenigde Staten van 1921 aan te treffen, maar deze blijkt klein en vanaf haar aankomst samen met haar opties snel te slinken. Daarbij wordt prachtig gebruik gemaakt van kaders en lijnen in het beeld en van spiegels om afstanden tussen personages te creëren of juist kleiner te maken. Nergens komt dat mooier naar voren dan in het laatste beeld van de film, hét shot van het jaar. Grays muze Joaquin Phoenix laat ondertussen als pooier met onverwachte diepte andermaal zien waarom hij de beste acteur van de laatste jaren is.

2. The Grand Budapest Hotel

Wes Andersons nieuwste had net zo goed de nummer één kunnen zijn van deze top tien. Een heerlijke confectie met prachtige kleuren, animaties, miniaturen, locaties en sets. Met de voor Wes Anderson typische cameravoering, humor (zowel visueel als in de dialoog) en geweldige cast vol vaste Anderson-acteurs (met als toevoeging aan het hoofd een glansrol van Ralph Fiennes). The Grand Budapest Hotel is nog meer een Wes Anderson-film dan alle andere Wes Anderson-films. Dus zit er onder de prachtige laag roze snoepgoed en speelgoed een diep melancholische ondertoon en een gevoel van verlatenheid, en is het een even trieste als grappige film. Anderson vindt de perfecte balans tussen deze twee tonen en emoties, waardoor beide versterkt worden. Een feest voor ogen en oren maar ook voor de ziel.

3. Under the Skin

Scarlett Johansson beleeft een bijzonder goed jaar en dit is de kroon daarop. Jonathan Glazer regisseerde haar in een fascinerende, hypnotiserende en verontrustende film over wat het betekent om mens te zijn. Johansson is perfect gecast als een verleidelijk buitenaards wezen dat mannen verleidt en vermoordt. Adembenemende, duistere beelden worden begeleid door nare muziek van Mica Levi die de nekharen regelmatig overeind doet staan. Daarnaast draagt ook het sounddesign bij aan de unheimische sfeer. Een ongemakkelijke combinatie van lage en vooral hoge tonen ondersteunt het buitenaardse thema. Het is de soms bijna experimentele combinatie van beeld en geluid die de film zo hypnotiserend maakt. Een mysterieuze sciencefictionhorror van de bovenste plank, die meer (existentiële) vragen oproept dan beantwoordt.

4. Clouds of Sils Maria

Olivier Assayas is al vijfentwintig jaar één van de meest vooraanstaande filmmakers van Frankrijk. Die reputatie bevestigt hij andermaal met zijn laatste film, een spiritueel vervolg op zijn Irma Vep uit 1996, ook al een prachtige viering van actrices en vrouwelijke filmsterren. Net als toen doet Assayas dat met een ogenschijnlijk simpele film die echter meerdere lagen heeft die elkaar allemaal weerspiegelen, met een bedwelmend, verwarrend maar tegelijk fijntjes lichtvoetig resultaat. Wat prima wordt geïllustreerd in één van de hoogtepunten van de film waarin een schitterende Kristen Stewart en Juliet Binoche dronken discussiëren over een fictieve superheldenfilm met Chloë Grace Moretz.

5. Stray Dogs

De afgelopen decennia groeide er in de wereldcinema een trend van zogenaamde 'slow cinema', een stijl die zijn oorsprong heeft in oudere tijden maar pas vanaf de jaren negentig echt steeds vaker wereldwijd te zien is. De Taiwanese Tsai Ming-Liang heeft zich deze manier van visueel vertellen als weinig anderen meester gemaakt. Zijn recentste werk is daar een extreem voorbeeld van. Niet alleen is elk shot een long take, de laatste scène bestaat volledig uit twee mensen die naar een schilderij staren, zonder dat er ook maar één woord gezegd wordt. Toch is dit allesbehalve saai. Juist doordat Tsai zo lang de tijd neemt worden subtiliteiten in de lichaamstaal en de relatie tussen de twee geraffineerd duidelijk.

6. Gone Girl

David Fincher behoort tot de beste auteurs van Hollywood. Weinig andere Amerikaanse regisseurs die met een budget kunnen werken halen zoveel uit de huidige (standaard) digitale film als deze meesterstilist. Finchers nieuwste valt op dat vlak misschien minder op dan zijn meeste films, maar is daarom niet minder indrukwekkend. Gone Girl is een lekker vreemde satire op niet alleen de media maar vooral ook op het huwelijk. In de film is de mens altijd bezig met de presentatie van zichzelf in plaats van het zijn van zichzelf. Fincher maakt samen met Gillian Flynn door komische, zeer precieze overdrijving een punt over ons onvermogen volkomen eerlijk en open te zijn, een perfect onderwerp voor Finchers koele stijl.

7. Only Lovers Left Alive

Jim Jarmusch maakt eigenlijk al jaren onafhankelijke Amerikaanse films over dolende zielen met een specifieke (pop)muzieksmaak. Ditmaal zijn dat eeuwenoude vampieren. Een soort junkies, voor wie bloed de drugs is die ze nodig hebben. In deze moderne tijd is het echter moeilijk om nog aan goed bloed te komen, door de manier waarop de mens zichzelf vervuilt. Vooral Tilda Swinton is perfect gecast als één van de twee lovers van de titel. Door de straten van Tanger glijdend heeft ze 's nachts met zonnebril op zowel een efemerische als eeuwige uitstraling. Haar liefde en enthousiasme voor bijna alles in de wereld vormen een mooi contrast met haar geliefde (Tom Hiddleston), een pessimistische, depressieve vampier die het gehad heeft met de mens en moderne tijd. Jarmusch' vampieren zijn rocksterren die in het geheim verantwoordelijk zijn voor grote delen van de westerse kunst en cultuur, van Shakespeare tot Schubert tot moderne ambient rock. Zijn typische, minimale doch kleurrijke visuele stijl en sfeer lijken wel voor hen gemaakt.

8. Les Salauds

Claire Denis, ook één van Frankrijks beste regisseurs van de afgelopen vijfentwintig jaar, maakt vaak sensuele maar nooit sentimentele films. Dat zit hem vooral in het camerawerk: van de manier waarop Denis en haar vaste cameravrouw Agnes Godard de menselijke huid in beeld brengen tot de manier waarop zij het nachtelijke straatbeeld van Parijs filmen. De regelmatig elliptische montage in haar films draagt daar ook aan bij. Kleine details worden uitgelicht, grote dramatische gebeurtenissen niet getoond. Maar te midden van al die sensualiteit en aandacht voor details van het dagelijkse leven zitten vaak monsters verborgen, letterlijk in het geval van Les Salauds, en dit keer gepaard met een voor Denis ongewone woede en nietsontziende grimmigheid. Waaruit een soms spannend, akelig drama voortkomt. Een vernietigend portret van modern kapitalisme in Frankrijk, en vooral hoe naar mensen daar van worden.

9. The Homesman

Tommy Lee Jones verrast op zijn oude dag met deze onvoorspelbare western, die gaandeweg alsmaar eigenzinniger wordt. Aan het begin lijkt The Homesman een bijna schematische aanklacht tegen patriarchale maatschappijstructuur, hoe mannen tegen vrouwen aankijken en geweld (fysiek en mentaal) aandoen, maar dat is al een te simplistische lezing, die hoe langer de film duurt steeds minder opgaat. Elke eenduidige interpretatie wordt onmogelijk gemaakt doordat Jones vreemde zijpaden berijdt, en dan zit er ook nog een twist in het verhaal waarna ook de hoofdweg afzwaait. Net zoals componist Marco Beltrami, die voor de score een soort piano/viool maakte over een hele vallei, waardoor de wind een factor werd in het bespelen van de snaren, wat een bijzondere, bijna spookachtige sfeer oplevert die gecomplementeerd wordt door de beelden van cinematograaf Rodrigo Prieto. Het past allemaal bij een film waarin Tommy Lee Jones omringt wordt door krankzinnige vrouwen en aparte (Bijbelse?) symboliek. Naast een vreemde, originele western is The Homesman toch wel degelijk een film over o.a. vrouwenmishandeling en teleurstelling in het leven. Er gaat een wereld van pijn en spijt schuil achter de ogen van de personages van Jones en Hilary Swank.

10. The Raid 2

Vol clichés, matig acteerwerk en een verhaal dat je snel vergeet na afloop, maar met geweldige actiescènes. Die niet alleen helemaal kloppen qua uitvoering, maar qua inventieve cameravoering, choreografie en montage mijlenver voorlopen op de meeste actiefilms uit Hollywood. De autoachtervolging/shoot-out in het midden van de film, waarin de camera in één beweging van de ene met hoge snelheid rijdende auto naar de andere gaat zonder dat er in het shot geknipt wordt, is een kunstwerk op zich. En de daarop volgende climax doet er nauwelijks voor onder.

Bram de Groot (nieuwsredacteur)


1. Guardians of the Galaxy

Als liefhebber van superheldenfilms - zeker die van Marvel - zag ik Guardians of the Galaxy in eerste instantie niet zo heel erg zitten. En toen verscheen de trailer! Van échte superhelden geen spoor en het leek eerder op een moderne Spaceballs met een enorm budget. Het eindresultaat bleek een mix van alles en voor mij de nummer één van 2014.

2. Snowpiercer

Ook deze scifi-film verraste enorm. Snowpiercer moet het vooral hebben van het opmerkelijke verhaal, prachtige beelden en de vermakelijke tocht van een benarde en onderdrukte positie achterin een trein naar de welvarende positie, uiteraard in de kop van de laatste hoop op het voortbestaan van de mensheid. Erg mooi gemaakt en super mee vermaakt.

3. Enemy

Van te voren begreep ik dat ik de aandacht er volledig bij moest houden. Toch was de verrassing aan het einde enorm. Ik ging gelijk op zoek naar antwoorden en kon de film pas loslaten na het zien van een verhelderende YouTube-video. Ondanks dat het allemaal wel erg verpakt is, was dit voor mij de grootste verrassing van het jaar. What the f*ck.

4. The Wolf of Wall Street

Een van mijn favoriete regisseurs flikt het weer door Goodfellas om te dopen tot een komedie die bestaat uit een aaneenschakeling van vermakelijke en bizarre scènes. Vooral Jonah Hill komt helemaal tot zijn recht en Matthew McConaughey zet - ondanks zijn beperkte aanwezigheid - de beste rol uit zijn leven neer. Uiteraard ook overdonderd door Margot Robbie, heerlijk.

5. Nightcrawler

Veel meer dan Enemy wordt deze film gedragen door hoofdrolspeler Jake Gyllenhaal. De film laat naar mijn idee goed zien hoever men (of in de film een gek) kan gaan om succesvol te zijn - ten koste van een ander. Over lijken gaan aan de ene kant en aan de andere kant je grootste opdrachtgever letterlijk en figuurlijk uitkleden. Klassefilm.

6. The Lego Movie

Over het algemeen weet Pixar de beste animatiefilms op te leveren en elke vertaling van bijvoorbeeld speelgoed en oude tekenfilms naar het witte doek is zelden de moeite waard. Als vader zette ik The Lego Movie aan voor mijn zoontje. En wat een film; humor, hoogstaande animatie en een flinke dosis nostalgie. Bijna gelijk daarna kocht ik de gehele bijhorende LEGO-collectie. Oude tijden herleven!

7. Gone Girl

Enorm uitgekeken naar de nieuwe Fincher. Twee jaar terug stond The Girl with the Dragon Tattoo nog bovenaan mijn jaarlijst. Gone Girl weet me ook weer te raken, maar het gezicht van Ben Affleck past er helaas niet helemaal tussen. Rosamund Pike weet echter dik te overtuigen en Fincher zet op het juiste momenten de twist in. Niet zijn beste, wel erg vermakelijk.

8. Ida

Prachtig drama met krachtige rollen van Agata Kulesza en Agata Trzebuchowska die deze mooie zwart-witfilm een fijn gezicht geven. Ondanks dat mijn tijd veelal opgaat aan de grotere titels, was ik onder de indruk van dit kleine menselijke drama.

9. Her

Ondanks dat er niet zo heel veel gebeurt, wisten de rol van Joaquin Phoenix en de stem van Scarlett Johansson me mee te nemen in het intrigerende scifidrama. Ondertussen heb ook ik Phoenix gebombardeerd tot een van mijn favoriete acteurs en eigenlijk ben ik blij dat hij niet de rol van Doctor Strange gaat spelen...

10. Sin City: A Dame to Kill For

De laatste film in mijn top 10 is Sin City: A Dame to Kill For. Uiteraard niet zo goed als de waanzinnige voorganger, maar dit vervolg stelde mij minder teleur dan bij vele anderen het geval was. De film bevat zeer vermakelijke sketches en zowel de nieuwe als bestaande acteurs/personages passen in de wereld van Sin City. Naar mijn idee is A Dame to Kill For zelfs beter dan de grootste tegenvaller van 2014: Interstellar.

Fabian Melchers (recensent)


1. Boyhood

Niet alleen een geweldig ambitieus idee, maar ook nog eens briljant uitgevoerd. Richard Linklater laat de meer gangbare vormen van narratief los en richt zich op kleine, losse momenten. Samen doen die veel meer dan een verhaal vertellen over een Amerikaans gezin, of over opgroeien. Boyhood laat zien - en voelen - wat het is om mens te zijn.

2. Her

Heel erg knap hoe je met zo'n schijnbaar krankzinnig uitgangspunt een zowel komisch als realistisch en universeel verhaal kunt vertellen. Het toekomstbeeld van een relatie tussen een mens en kunstmatige intelligentie laat niet alleen zien hoe mensen steeds meer worden opgezogen door technologische vernieuwingen, maar is met name sterk doordat regisseur Spike Jonze schijnbaar moeiteloos alle stadia van liefde weet in te bedden.

3. Whiplash

IJzersterk acteerwerk, een energieke montage en idem cameravoering maken dit simpel ogende drama de meest intense film van het jaar. Maar het is vooral het scenario - waarin geen woord te veel wordt gezegd - dat deze film zo ongelooflijk meeslepend maakt. Whiplash werkt van climax naar climax, wordt alleen maar beter en eindigt met een meesterlijke finale waarin de hele thematiek nog eens zit opgesloten.

4. Nightcrawler

Niet alleen een indringende film over hoe verdorven media kunnen zijn, maar ook over hoe smerig en duister het pad naar succes is. En ook nog eens ontzettend spannend, zeker tegen het einde. Fascinerend regiedebuut, met het beste filmpersonage van dit jaar (doodeng neergezet door Jake Gyllenhaal).

5. Winter Sleep

Een Turkse praatfilm van drie uur? Het klinkt niet bepaald verleidelijk, maar geen seconde is overbodig in deze Gouden Palmwinnaar. Met iedere zin van een gesprek leer je de personages beter kennen, tot het punt dat je het gevoel krijgt deel uit te maken van hun levens. Regisseur Nuri Bilge Ceylan duikt diep in de menselijke psyche en weet verhoudingen tussen klassen en sekses feilloos te ontleden.

6. Mommy

De complexe relatie tussen een moeder en haar zoon is zowel bikkelhard als diep ontroerend. Mooi is dat vanaf het begin duidelijk is dat de twee niet zozeer tegen elkaar vechten, maar tegen eenzaamheid en het maatschappelijke systeem dat niet is ingericht op lastige kinderen. Xavier Dolan maakt die situatie nog benauwender door met een 4:3-kader te werken, waarin hij sprankjes (valse?) hoop verwerkt.

7. Nebraska

Filmmaker Alexander Payne werkt met een fijne balans tussen tragiek en komedie, in deze film over een ontwapenende band tussen een vader en zoon in een wereld die volzit met cynisme, egoïsme en opportunisme. Een ontroerend en hoopvol stemmend portret dat het belang van naastenliefde mooi benadrukt.

8. The Grand Budapest Hotel

Het lijkt allemaal zo kinderlijk eenvoudig, maar intussen zit Wes Andersons beste werk tot nu toe vol met menselijk en doorvoeld drama. Buiten al het heerlijke absurdisme is dit een fijngevoelige film die melancholie en nostalgie ademt. Hoofdrolspeler Ralph Fiennes is perfect gecast.

9. 12 Years a Slave

Nog nooit werd de slavernij zo treffend neergezet. Keihard, met minutenlange statische shots waarin de hoofdpersoon - een prachtrol voor Chiwetel Ejiofor - de onderwerping wordt ingebeukt. Regisseur Steve McQueen maakt het verstikkende leed voelbaar. Met afstand de beste slavernijfilm ooit.

10. Deux Jours, Une Nuit

Een treffende maatschappijschets en een roerende oproep tot onderling begrip en solidariteit, verpakt als een krachtige emotionele achtbaan. Dat laatste met name door het weergaloze acteerwerk van Marion Cotillard. Een hoogtepunt binnen het oeuvre van de Dardenne-broers.

Bart Snoek (recensent)


1. Nightcrawler

Een duistere blik in de competitieve wereld van de misdaadjournalistiek van nachtelijk Los Angeles. Met zijn vermagerde uiterlijk en alles in zich opnemende blik zet Jake Gyllenhaal een fantastische rol neer als de gedreven journalist Louis Bloom. Aangemoedigd door zijn opdrachtgever gaat hij steeds verder voor zijn nieuwsverhalen, die bestaan uit auto-ongelukken, huisvredebreuk en zelfs moord. Het levert een intense thriller op met een ijzingwekkende finale, waarin schokkend duidelijk wordt hoe ver Louis bereid is te gaan.

2. We Are the Best!

Jong zijn is rebelleren, en hetzelfde geldt voor punk. Geen wonder dus dat de drie jonge klasgenootjes om wie We Are the Best! draait zich zo aangetrokken voelen tot die muziek. Lukas Moodysson zet een perfect getroffen beeld neer van de vriendschap van de opgroeiende meisjes, en alle veranderingen die daarbij komen kijken. De drie hoofdrolspeelsters doen uitstekend werk en hun enthousiasme wordt perfect ondersteund door de van punk bolstaande soundtrack.

3. X-Men: Days of Future Past

Zodra de camera weer een DNA-streng induikt is het duidelijk: Byran Singer is terug bij de serie die hij alweer veertien jaar geleden opstartte. Ook de oude castleden laten hun gezicht (even) zien, en dat is een bijna nostalgisch plezier. Met Days of Future Past combineert Singer een sterk verhaal met een flinke dosis humor en flitsende superheldenactie. Het maakt van dit deel de beste van de reeks en een waardige toevoeging aan het genre.

4. The Rover

Dit jaar verschenen veel films met een bepaalde toekomstvisie, maar weinig daarvan zijn zo realistisch als The Rover. De toekomst die David Michôd schetst, ligt namelijk niet ver van ons af, en dat maakt het des te grimmiger. Deze sfeer wordt versterkt door de stoffige beelden van de Australische outback, en de dreiging van geweld, die constant voelbaar is. Hoofdrolspelers Guy Pearce en Robert Pattinson leveren beide topprestaties, waarmee die laatste definitief zijn Twilight-imago van zich afschudt.

5. Enemy

Met Enemy zet Jake Gyllenhaal zijn tweede, en eigenlijk derde, sterke rol van dit jaar neer. Moeiteloos speelt hij twee compleet verschillende personages. Of toch niet? Met het lage tempo en bevreemdende einde is Enemy een film die je misschien twee keer moet zijn om helemaal te snappen, maar met de sfeervolle cinematografie vol symboliek is dat geen enkel probleem.

6. Her

Het uitgangspunt van Spike Jonze' laatste klinkt als een komedie, maar laat je niet misleiden: Her is een mooi drama over liefde in het digitale tijdperk. Joaquin Phoenix is zoals altijd goed, maar het is Scarlett Johansons warme stemgeluid als kunstmatige intelligentie Samantha die de film zijn hart geeft. Iedereen zou verliefd op haar kunnen worden. Ook mooi is de vormgeving: in Her geen koud en kil toekomstbeeld, maar warme kleuren en zachte materialen.

7. Philomena

Stephen Frears verfilmde het waargebeurde verhaal van Philomena Lee, die haar zoon moest afstaan voor adoptie en haar hele leven naar hem op zoek was. Judi Dench is innemend als het typische dametje dat een stuk taaier is dan ze lijkt. Ondanks alle tegenslagen verliest ze nooit haar optimisme, of haar relativerende humor. Dench heeft een perfecte wisselwerking met Steve Coogan, als de journalist die Philomena in haar zoektocht helpt. Samen maken zij van Philomena een aangrijpend drama.

8. Much Ado About Nothing

Geen Shakespeare in the Park, maar in de achtertuin. Die van Joss Whedon, welteverstaan. De schrijver en regisseur nodigde zijn complete acterende vriendenkring uit en verfilmde in korte tijd het bekende toneelstuk in en om zijn eigen huis. Die houtje-touwtjesaanpak is te zien, maar is tegelijkertijd de grootste charme. De acteurs hebben duidelijk plezier en dat werkt aanstekelijk. Zij weten wel raad met de ouderwetse dialogen en maken het eeuwenoude stuk met hun enthousiasme fris en toegankelijk.

9. The Raid 2

Met een grootser opgezet verhaal is dit vervolg niet zo'n rechttoe-rechtaan spektakel als zijn voorganger, maar alsnog levert The Raid 2 opnieuw voldoende actie. Het meest in het oog springend is een autoachtervolging met echte blikschade, maar opnieuw is het hoogtepunt een ouderwets handgemeen. Weergaloos gechoreografeerd en gemonteerd is de actie weer bikkelhard. Het maakt van The Raid 2 een verademing tussen alle groots opgezette maar zouteloze actiefilms die Hollywood produceert.

10. Clouds of Sils Maria

Actrice Maria Enders wordt gecast in het toneelstuk waarmee ze twintig jaar geleden doorbrak. Deze keer niet als de jonge verleidster, maar als de oudere vrouw met wie zij een affaire aangaat. Clouds of Sils Maria is een ingetogen drama over de vergankelijkheid van roem, waarin feit en fictie door elkaar lopen. Juliette Binoche is sterk als de actrice die zich slecht met haar nieuwe rol kan identificeren, terwijl haar leven wel degelijk gelijkenissen met dat van haar personage vertoont.

Zilko Tarici (nieuwsredacteur)


1. Interstellar

Het is makkelijk om Christopher Nolan de rug toe te keren nu de beste man op het hoogtepunt van zijn kunnen is (zoals veelal te merken is bij critici), maar feit blijft dat weinigen in Hollywood zijn ambitie kunnen evenaren. De grootte van het canvas dat de regisseur beschildert, het gevoel van avontuur, de kippenvel inducerende muziek van Hans Zimmer en de prachtig geacteerde vader-dochterrelatie tussen Matthew McConaughey en Mackenzie Foy/Jessica Chastain maken Interstellar dé film die je in 2014 gezien moet hebben.

2. Under the Skin

Ik zag Under the Skin voor het eerst tijdens het London Film Festival van 2013, maar de film dwaalt nog steeds door mijn hoofd. De mysterieuze sfeer die regisseur Jonathan Glazer (Birth) creëert, de shotvoering, de angstaanjagende, maar o zo prachtige muziek van Mica Levi en de niet al te plezante Schotse setting zorgen voor een ware nachtmerrie van een film. Centraal staat echter de dappere rol van Scarlett Johansson, die ironisch genoeg met haar rol als alien de menselijke aard blootlegt.

3. The Wolf of Wall Street

Martin Scorsese is niet in staat om een slechte film te maken, en The Wolf of Wall Street is geen uitzondering op die regel. Naast een vlijmscherpe kritiek op de cultuur van Wall Street, is de film een even hilarische als trieste zwarte komedie. En wat valt er nog te zeggen over Leonardo DiCaprio's acteerprestatie als Jordan Belfort? Simpelweg fenomenaal.

4. Guardians of the Galaxy

Marvel heeft sinds de release van Iron Man in 2008 de nodige risico's genomen, maar geen was zo 'Groot' als die van Guardians of the Galaxy. Een film met een door Vin Diesel ingesproken boom en een sarcastische wasbeer als uitblinkers, gemaakt door de regisseur van de haast obscure filmpareltjes Super en Slither? Marvel flikt het wederom met deze doldwaze sciencefictionopera, die het hart op de juiste plek heeft en doet denken aan de hoogtijdagen van een zekere meneer Lucas.

5. Nightcrawler

Met zijn rollen in het later in deze lijst genoemde Enemy en met name in Nightcrawler, is 2014 het jaar dat Jake Gyllenhaal de overgang maakte van uiterst getalenteerde acteur naar Hollywood-fenomeen. De vergelijking van zijn rol als sociopaat Lou Bloom met die van De Niro's Travis Bickle in Taxi Driver is meer dan terecht, maar eigenlijk overstijgt de hyena-achtige rol van de acteur elke vergelijking. Dat Dan Gilroys debuutfilm(!) daarbij ook nog eens retespannend is, maakt Nightcrawler een film die het label 'must-see' dubbel en dwars heeft verdiend.

6. The Raid 2

De bottenkrakende sequel op The Raid (die in 2012 ook een plek in mijn top 10 veroverde) bevat weliswaar nog meer 'hoe hebben ze dat in hemelsnaam gedaan'-actie, maar is daarbij ook een uitstekende misdaadfilm. De actiescènes met Iko Uwais en co. blijven echter het hoogtepunt in Gareth Evans' epos. Wat de goede man doet met minimaal budget mag een unicum genoemd worden in een tijd waarin megabudgetten voor actiefilms de norm zijn.

7. 12 Years a Slave

Ik zag Steve McQueens 12 Years a Slave eind vorig jaar al, maar wegens de Nederlandse releasedatum mag de film niet ontbreken in deze lijst. De Britse regisseur krijgt het voor elkaar eindelijk een waardige film vanuit het oogpunt van een slaaf te vertellen, zonder te vervallen in vals sentiment. Chiwetel Ejiofor speelt de sterren van de hemel als hoofdpersonage Solomon Northup, maar het is debutante Lupita Nyong'o die met haar hartverscheurende rol als de gebroken Patsey de meeste indruk maakt.

8. Snowpiercer

Het is bijna pijnlijk hoe Snowpiercer over het hoofd werd gezien tijdens zijn bioscooprelease. Krijgen we eindelijk een intelligente film op blockbusterformaat, gaat er niemand heen (hoewel de film in Zuid-Korea uiterst populair bleek). Regisseur Bong Joon-Ho levert een pareltje van een dystopische thriller/graphicnovelverfilming af met weergaloze rollen voor Chris Evans, Tilda Swinton en John Hurt. De cultstatus van Snowpiercer zal de komende jaren ongetwijfeld toenemen.

9. Enemy

De tweede film in deze top 10 met een (dubbel)rol vool Jake Gyllenhaal bewijst eens te meer dat Denis Villeneuve na toppers zoals Incendies en Prisoners een van de meest veelbelovende nieuwe regisseurs is. Enemy doet denken en verlangen naar die tijd dat bizarre thrillers zoals die van de heren Lynch en Cronenberg gevierd werden door een groot publiek en niet werden weggemoffeld in kleine filmhuizen. En dat laatste shot? Ik krijg er nog steeds kippenvel van!

10. Gone Girl

De nieuwste thriller van David Fincher mag natuurlijk niet ontbreken in deze top 10. De thrillerregisseur pur sang levert opnieuw een film die zowel aanzet tot nadenken als extreem vermakelijk is. Het acteerwerk is daarbij van het hoogste niveau: iedereen van Ben Affleck tot Tyler Perry (!?) zet zijn beste voetje voor. Het is echter Rosamund Pike die er met haar ijzingwekkende rol als femme fatale Amy Dunne met de film vandoor gaat.

Yara Plasman (recensent)


1. Mistaken for Strangers

Openhartige muziekdocumentaire die eigenlijk niet over muziek gaat. Het is bewonderenswaardig hoe eerlijk en openhartig Tom is over zijn gevoelens ten aanzien van zijn broer, zichzelf en zijn strubbelingen bij het maken van deze documentaire en het verlangen naar een carrière.

2. Aftermath

Indrukwekkend drama over oorlogsmisdaden gegoten in een thrillerjasje. Het sterke aan deze film is het feit dat een historische gebeurtenis compleet verteld wordt aan de hand van een hedendaags verhaal. Met een einde dat zowel verrassend als symbolisch is en diep weet te raken.

3. What We Do in the Shadows

Mockumentary over vampiergemeenschap die ondanks humoristische aspect verrassend dicht bij realiteit blijft en precies op het juiste moment is uitgebracht.

4. Die Andere Heimat - Chronik Einer Sehnsucht

Vierde deel in de fameuze Heimat-filmreeks die zich weer kenmerkt door oog voor detail. Met zijn lengte lijkt Die Andere Heimat: Chronik einer Sehnsucht misschien een uitdaging. Maar het is gelukkig niet de ietwat houten kont die bijblijft. De zwart-witfilm is niet alleen een fijne toevoeging voor de kenners van de filmreeks, maar ook een prettige kennismaking die zeker doet hunkeren naar meer.

5. Edge of Tomorrow

Spannende, soms wel wat voorspelbare, actiefilm met Groundhog Day-effect waarin het personage van Tom Cruise de daad bij zijn arrogante woord moet voegen.

6. The Equalizer

Vigilantefilm met vrij aardige Denzel Washington die zich ontfermt over surrogaatdochter. Duikt misschien niet genoeg de diepte in, maar aan keiharde actie geen gebrek.

7. Guardians of the Galaxy

Over een stel buitenaardse criminelen die samen de ruimte moeten redden. Boordevol humor en lekkere seventies popmuziek.

8. Captain America: The Winter Soldier

Verrassend, grappig en vol kneiterharde actie. Kortom: wederom een Marveltopper. Met dit keer een zeer goed uitgewerkte slechterik, waarvan je bijna bang bent dat zelfs Captain America hem niet aankan.

9. Dorsvloer vol Confetti

Boekverfilming over jong meisje dat zich subtiel los probeert te worstelen uit het strenggelovige milieu. Deze film is een kundig plaatje van een gereformeerd Zeeuws boerengezin in de jarig tachtig, die de sfeer van het boek goed heeft weten te vangen. De zware kant wordt goed afgewisseld met humor en de vrolijke fantasie van Katelijne. Zo blijft de film toch prettig luchtig.

10. Divergent

The Hunger Games meets Harry Potter. Niet bijzonder origineel, maar daardoor niet minder spannend.

Michelle Iwema (recensent/nieuwsredacteur)


1. Mommy

De film die mij het meest raakte dit jaar.

2. Boyhood

Prachtige film, waar je maanden later nog vaak aan terugdenkt.

3. Deux Jours, Une Nuit

Ik ben een groot liefhebber van Marion Cotillard en wat ze hier laat zien is een ware tour de force.

4. Whiplash

Heerlijke rol van J.K. Simmons en wat een meesterlijke drumsolo aan het einde van Miles Teller.

5. Fury

De sfeer is treffend gecreëerd en de tankgevechten zijn geweldig. Niet een meesterwerk zoals Saving Private Ryan, maar nog steeds erg goed.

6. The Immigrant

Deze film is niet perfect, maar James Gray weet op prachtige wijze het leven in New York van de jaren twintig weer te geven. Joaquin Phoenix en Marion Cotillard zijn geweldig.

7. The Wolf of Wall Street

Elke film van Martin Scorsese en Leonardo DiCaprio is de moeite waard en dit is een van hun beste. Non-stop entertainment.

8. The Grand Budapest Hotel

De unieke stijl van Wes Anderson, prachtige aankleding en toprol van Ralph Fiennes maken dit tot een echte filmbeleving.

9. All is Lost

Een film vrijwel zonder dialogen, waardoor geluid juist een grote rol speelt.

10. Philomena

Een kleine, mooie film met een prachtige rol van Dame Judi Dench.

Jan-Peter Rook (nieuwsredacteur)


1. Boyhood

Toen ik jaren terug voor het eerst iets over dit project hoorde, vermoedde ik al dat Richard Linklaters ambitieuze project iets speciaals zou gaan worden. De regisseur staat erom bekend dat hij niet vies is van een beetje risico, en met Boyhood heeft hij zichzelf weer overtroffen.

2. Whiplash

Een achtbaan van anticlimaxen, stuk voor stuk gekatalyseerd door een doodenge J.K. Simmons. Deze muziekleraar drijft Miles Teller volledig tot waanzin en dat zorgt af en toe voor een behoorlijk ongemakkelijke zit. Wie het echter tot het einde volhoudt, wordt getrakteerd op een legendarisch slotakkoord.

3. Nightcrawler

Jake Gyllenhaal speelt een enigszins labiele man die op een dag besluit dat hij een misdaadverslaggever wil zijn. Hij slaapt nooit, kan totaal niet met mensen omgaan en laat overal waar hij komt een spoor van verderf achter. Een van de meest hysterische films van het jaar, en dat is positief bedoeld.

4. The Grand Budapest Hotel

Wes Anderson richt zich in The Grand Budapest Hotel op het wel en wee binnen het gelijknamige hotel in het fictieve Zubrowska. Dit levert wederom een fenomenale mix van komedie, drama en melancholie op, doorspekt met memorabele personages en absurde sequenties.

5. The Wolf of Wall Street

In plaats van de criminele onderwereld uit films als Goodfellas en Casino gaat Martin Scorsese nu in op de witteboordencriminaliteit in de top van Wall Street. Leonardo DiCaprio is op zijn best (en grappigst) als Jordan Belfort, een ambitieuze effectenhandelaar die uitgroeit tot de grootste smeerlap uit het wereldje.

6. Her

Fijngevoelig en relevant drama over een man die verliefd wordt op zijn besturingssysteem. Joaquin Phoenix is het toonbeeld van kwetsbaarheid, met als enige lichtpuntje de warme en verleidelijke stem van Scarlett Johansson. Spike Jonze zou echt eens wat meer films moeten maken.

7. Edge of Tomorrow

Tom Cruise bewijst wederom dat hij precies weet wat het publiek wil zien. Hij gaat al redelijk wat jaartjes mee, maar nog steeds is hij prima in staat om van een actiespektakel als Edge of Tomorrow iets uitermate vermakelijks te maken. Een beetje zoals Source Code, maar dan een stuk grappiger.

8. Guardians of the Galaxy

Marvel nam een behoorlijk risico met deze relatief onbekende comic, maar toen de trailer uitkwam, keek iedereen ineens halsreikend uit naar Guardians of the Galaxy. Het kleurrijke vijftal waarnaar de titel verwijst, kan zich moeiteloos meten met The Avengers. Om nog maar niet te beginnen over die fantastische soundtrack.

9. The Raid 2

Het komt niet vaak voor, maar dit is zo'n zeldzaam geval waarbij de sequel beter is dan het origineel. Bij de eerste film vloog het bloed je al om de oren en elke klap kwam keihard aan, maar het vervolg walst er in elk opzicht overheen. Dit is normaal gesproken niet mijn genre, maar The Raid 2 heeft daar verandering in gebracht.

10. Interstellar

Interstellar was voor mij al de film voor het jaar toen ik de eerste seconde van de trailer zag, dus wellicht lag de lat wat hoog. Neemt niet weg dat Christopher Nolans film een spectaculaire ervaring vol interessante ideeën en theorieën is. Dit is typisch zo'n film waarbij je na de tiende kijkbeurt nog steeds tot nieuwe inzichten komt.

Thierry Verhoeven (recensent)


1. Her

Het heeft tussen mij en Spike Jonze voorheen nooit zo geboterd. Met Being John Malkovich kon ik niets, Where the Wild Things Are vond ik niet meer dan aardig en Adaptation heb ik dit jaar pas tijdens een derde kijkbeurt leren waarderen. Bij Her sloeg de vonk gelukkig wél direct over. Wie kan immers weerstand bieden aan dit prachtig ingetogen werkje dat op volwassen wijze speelt met thema's als verliefdheid, relaties, vervreemding en technologische vooruitgang? Jonze had ermee op allerlei punten uit de bocht had kunnen vliegen, maar doet dat geen moment. In plaats daarvan voorziet hij het vaak zo kille sciencefictiongenre op stijlvolle wijze van een hoop warmte.

2. The Wolf of Wall Street

Slechts een maand nadat The Wolf of Wall Street de Nederlandse bioscopen had bereikt, was te zien hoe David O. Russell zich vertilde aan het enigszins vergelijkbare American Hustle. Daarmee bleek maar weer eens dat de enige die op overtuigende wijze een Martin Scorsese-film kan maken toch echt nog steeds Martin Scorsese zelf is. Ook als zeventiger blijkt de kleine New Yorker te beschikken over een ongekende hoeveelheid energie en enthousiasme, wat resulteert in een enerverend schouwspel vol memorabele scènes. Dat de hoofdpersonen zich schuldig maken aan alles wat God verboden heeft, zorgt gelukkig niet voor een opgeheven vingertje, maar doordat Scorsese dezelfde stijl hanteert als in zijn maffiatoppers GoodFellas en Casino weet hij toch fijntjes te communiceren dat de witteboordencriminaliteit van Wall Street maar weinig afwijkt van de maffiapraktijken in New Jersey en Las Vegas.

3. 12 Years a Slave

Hoewel Amerikaanse slavernij in mijn ogen niet enkel draait om het lijden van zwarte slaven, maar net zoveel om het tekortschieten van de blanke beschaving, is het thema tot nu toe wel erg vaak vanuit dat laatste perspectief verkend. Het was dus hoog tijd voor een film die inzoomde op de slachtoffers en 12 Years a Slave is er een geworden die alle andere overbodig maakt. Een verfilming van Solomon Northrups autobiografie door 'angry black men' Spike Lee of Lee Daniels zou waarschijnlijk hebben geresulteerd in een hoop verongelijkt gepreek, maar in de handen van de Brit Steve McQueen wordt het een even volwassen als aangrijpend drama. Ik was vooral aangenaam verrast door de subtiele tinten die McQueen aanbrengt met het thema religie: de godsdienst waar de zwarte slaven hoop uit putten, is immers dezelfde ideologie waarop hun meesters hun zogenaamde superioriteit baseren.

4. Aanmodderfakker

Toen ik Aanmodderfakker zag, had ik net zes nieuwe Nederlandse films achter de rug waar ik niet warm of koud van werd. De nieuwe film van Michiel ten Horn (wiens regiedebuut De Ontmaagding van Eva van End ik al zeer kon waarderen) voelde daardoor als de heerlijk frisse wind die het Nederlandse filmlandschap al zo lang nodig heeft. Ten Horn speelt het op indrukwekkende wijze klaar om de lanterfantende nietsnut van een hoofdpersoon aandoenlijk en sympathiek te maken zonder toevlucht te nemen tot de gebruikelijke goedkope trucjes. Verder raakte de film mij persoonlijk als een waarschuwing. Want hoewel het leven van bovengetekende achtentwintigjarige langstudeerder lang niet de enorme puinhoop is als dat van de tweeëndertigjarige luiwammes in de film, kwam het getoonde op sommige punten toch wel beangstigend dichtbij.

5. Guardians of the Galaxy

2014 was een opvallend goed jaar voor grote publieksfilms. Zo bleek de tweede Captain America een fijne goedmaker voor zijn matte voorganger, hing Tom Cruise weer ouderwets de actieheld uit in het trefzekere Edge of Tomorrow, kwam de X-Men-reeks weer op het goede spoor met Days of Future Past en was Godzilla een aangenaam gebalanceerde monsterfilm die de vieze smaak van de gelijknamige film uit 1998 fijn wegspoelde. Het hoogtepunt in zomeramusement kwam echter in de vorm van Guardians of the Galaxy, dat niets minder is dan een heerlijk vlotte film vol kleurrijke personages, geslaagde humor en fijne muziek. Regisseur en scenarist James Gunn speelt op frivole wijze met genreconventies en schrikt niet terug voor de vreemdere aspecten van het bronmateriaal, maar omarmt ze liefdevol.

6. Fury

Hoewel ik een groot liefhebber ben van Saving Private Ryan en Band of Brothers, ben ik me er goed van bewust dat dit soort producties bijdragen aan de Amerikaanse mythe van de Greatest Generation, waar ik wat minder dol op ben. Fury zet zich daar aangenaam tegenaf door de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog te tonen met een grimmigheid die je eerder verwacht aan te treffen in films over de Vietnamoorlog. Sommigen hebben de filmmakers beticht van fascistisch gedachtengoed, maar bij een film die als hoofdgedachte lijkt te hebben dat niemand van oorlog een beter mens wordt, lijkt me dat een iets te kortzichtige interpretatie. Verder was ik geboeid door het technische vernuft; het tankduel is waarschijnlijk de beste actiescène die ik dit jaar heb gezien.

7. Gone Girl

Begin dit jaar vroeg ik aan een lezend meisje waar haar boek over ging. Toen ze mij een plotomschrijving gaf, reageerde ik dat het klonk als het verhaal van een David Fincher-film. Ik zat er niet veel naast, want het boek bleek Gone Girl te zijn, waarvan de door David Fincher geregisseerde verfilming een half jaar later zou verschijnen. Je zou deze thriller een kolfje naar Finchers hand kunnen noemen, maar dat betekent allerminst dat hij op de automatische piloot vaart. Als geen ander weet hij onderhuidse spanning te creëren uit de meest alledaagse zaken, resulterend in een boeiende film die geen moment verveelt. Het sterke acteerwerk (de glansrol van Rosamund Pike in het bijzonder) doet de rest.

8. Whiplash

Dat J.K. Simmons minstens zoveel aanleg heeft voor naargeestige rollen als voor het spelen van de droogkomische paljas in komedies, was mij al duidelijk sinds zijn rol als neonazi in de serie Oz. Ik was daar toevallig net voor de tweede keer mee bezig toen Whiplash uitkwam. Zodoende had ik weinig reden om verrast te zijn door zijn rol als tirannieke muziekleraar, maar dat neemt niet weg dat Simmons hiervoor alle lof verdient die hem tot nu toe ten deel is gevallen. Gelukkig is Whiplash meer dan alleen een glansrol. In de uiterst energiek geschoten en gemonteerde film wordt op intrigerende wijze het vraagstuk verkend hoe ver je mag gaan om het allerbeste uit iemand te halen. Talent alleen is namelijk slechts het startpunt. Vervolgens komt het aan op discipline en dat gaat gepaard met een ongemakkelijk hoge prijs.

9. Dawn of the Planet of the Apes

Bij herziening van voorganger Rise of the Planet of the Apes bleek die film ondanks zijn vele kwaliteiten toch enkele tekortkomingen te hebben. Met name het te hoge tempo en de niet bijster sterke (menselijke) personages deden voor mij afbreuk. Gelukkig biedt dit vervolg op alle punten verbetering. Ditmaal dus geen haastige opvolging van gebeurtenissen, maar een lekker stevige speelduur waarin op gedegen wijze het verhaal op poten wordt gezet. Gaandeweg wordt de schaal steeds groter, maar de personages en thematiek worden nooit geofferd voor het spektakel; zelfs de befaamde bestorming van apen op paarden met machinegeweren is relatief ingetogen. Prachtige CGI en het stevig doorvlochten verhaal maken dit misschien wel het beste deel uit de al zo langlopende Planet of the Apes-franchise.

10. All Is Lost

Omdat ik deze film al zag in oktober 2013 (tweemaal in dezelfde week zelfs), zou ik hem bijna zijn vergeten in dit overzicht. Dat zou jammer zijn geweest, want All Is Lost is een mooie inlossing van de belofte die J.C. Chandor maakte met zijn regiedebuut Margin Call. Stoeide hij in die film nog met moeilijke materie en tal van conflicterende personages, daar gaat het ditmaal slechts om een man, zijn boot en de zee. Het blijkt meer dan genoeg te zijn om de aandacht anderhalf uur constant vast te houden. Wie heeft immers dialogen nodig wanneer je het boekdelen sprekende prachtige oudemannengezicht van Robert Redford tot je beschikking hebt?

Lieuwe van Albada (recensent)


1. All is Lost

Eén acteur, één boot, één overweldigende ervaring. All Is Lost pakt je vast en laat je niet meer gaan. Een existentialistische film over de feilbaarheid, hoop en overlevingsdrang, waar ook nog een politiek metafoor in valt te herkennen. Maar bovenal is het gewoon vreselijk spannend.

2. The Raid 2

The Raid 2 is niet alleen een superieure actiefilm, maar ook een geweldig misdaadepos. Een film die als voorbeeld zou moeten dienen voor iedere actiefilmregisseur. De actie is niet alleen vlekkeloos in beeld gebracht, maar is ook nog altijd spectaculair, vol praktische effecten en staat altijd in dienst van het verhaal. Let op, Hollywood: zó doe je het!

3. Nightcrawler

Een geweldige Gyllenhaal ondergaat een volledige transformatie en steelt de show in deze film over de gruwelen van het grootstedelijke mediasysteem. Slim, duister en spannend.

4. Guardians of the Galaxy

Er is al heel veel gezegd en geschreven over Guardians of the Galaxy. Voor velen een grote verrassing, maar voor wie het eerdere werk van James Gunn kende was het succes minder onverwachts. Net als in Slither en Super weet Gunn weer de ideale mix te vinden van fantasie en komedie. Een geoliede machine die alles biedt wat je van een blockbuster zou kunnen wensen.

5. Fruitvale Station

Nu weer ontzettend actueel met de recente gebeurtenissen in de VS in het achterhoofd. Fruitvale Station gaat over de laatste dag in het leven van de jonge zwarte man Oscar Grant voordat hij door de spoorwegpolitie wordt gedood. Verfilming van waargebeurd verhaal dat choqueert en emotioneert. Hou het maar eens droog bij die laatste scènes...

6. Under the Skin

Een film die je moet ondergaan. Een audiovisueel hoogstandje die de zintuigen prikkelt en nog lang in je hoofd blijft rondspoken.

7. Edge of Tomorrow

Slimme en inventieve sciencefiction, grappig en met uitstekende actie. Een film die ook echt de moeite waard is om een tweede keer in de bioscoop te zien.

8. John Wick

Ik zal vast wat verbaasde reacties krijgen vanwege het noemen van John Wick. Maar zijn plek in de top 10 is absoluut verdiend. Zo eenvoudig kan een goede actiefilm zijn: neem een prima (supporting) cast, een simpel, rechttoe-rechtaan verhaal en actie die altijd goed gechoreografeerd, opwindend, lekker lomp en compromisloos is. En dat met een beperkt budget en debuterende regisseurs! Eén van de betere actiefilms van de afgelopen tien jaar.

9. The Double

Absurdistisch, intrigerend, grappig. The Double zorgt voor dubbel zoveel filmplezier!

10. Blue Ruin

Een wraakfilm die vooral de gevolgen van gewelddadig wraak nemen benadrukt. Blue Ruin is razend spannend én geeft stof tot nadenken.