Flashback Friday: Casablanca

Geweldige klassieker met Bogart en Bergman.

Dat Casablanca een film is, die nog tot de verbeelding spreekt van mensen bleek afgelopen week wel bij de veiling van Bonhams in New York. Hier werd ook veel Casablanca-memorabilia verkocht voor waanzinnige prijzen. Zo bracht de piano van Sam 3.4 miljoen dollar op. Tijd om dus in Flashback Friday aandacht te besteden aan deze klassieker.

De film speelt zich af tijdens de Tweede Wereldoorlog in de door de Vichy-regering van Frankrijk gecontroleerde Marokkaanse stad Casablanca. Rick heeft hier een goktent, die (heel toepasselijk) Rick' s Café Americain heet. Op een avond krijgt Rick per toeval waardevolle transit papieren in zijn bezit, waarmee twee personen vrij naar het buitenland kunnen reizen.
Maar dan stapt de blonde Ilsa het café binnen met haar echtgenoot, vrijheidsstrijder Victor Laszlo. Ilsa is een vroegere vlam van Rick en elkaar zien, doet alle liefde en pijn weer oplaaien. Ilsa en Victor hebben transit papieren hard nodig, waardoor Rick in conflict raakt met zichzelf. Moet hij hun de papieren geven, samen met Ilsa Casablanca verlaten of de papieren voor veel geld verkopen? Een van zijn motto' s is niet voor niets: “I stick my neck out for nobody.” Maar wanneer hij erachter komt waarom Ilsa hem indertijd heeft verlaten, verandert het de situatie.

Zowel Bogart als Bergman hadden helemaal geen zin om deze film te maken, omdat ze de dialogen belachelijk vonden en de situaties waarin de personages zich moesten bevinden lachwekkend. Maar ze kwamen er (gelukkig) niet onderuit dankzij hun filmstudio contracten. Ondanks de chemie op het doek tussen de twee, spraken ze elkaar tijdens de opnames amper. Bogart was op dat moment getrouwd met zijn eerste echtgenoot Mayo Methot (voor Bacall) en zij beschuldigde hem er continue van een affaire te hebben met Bergman. Vlak voor hij een scène moest opnemen, maakte ze vreselijke ruzie met hem, waardoor Bogart vaak woedend de set op kwam lopen om te filmen.

Casablanca is zo' n film, waar liefhebbers allemaal een moment hebben wat ze het mooist vinden. Voor mij is dat de scène waarin Rick en Ilsa elkaar voor het eerst weer zien, aan het begin van de film. Ilsa wil het nummer As Time Goes By horen en Sam zegt dat nummer nooit meer te spelen, het zelfs niet eens meer te kunnen herinneren. “Play it, Sam. Play 'As Time Goes By,” vraagt ze, waarna Sam de melodie inzet en Rick boos komt aanlopen (waarschijnlijk kwam Bogart dus rechtstreeks van een ruzie met zijn vrouw de set op), waarop ze elkaar zien. Op dat moment weten we nog niks over de twee personages en wat hun geschiedenis is, maar je weet dat ze ooit iets bijzonders hadden en dat ze beiden op andere manieren met het verlies daarvan omgaan. Ilsa denkt graag terug, Rick vindt het te pijnlijk en probeert zijn gevoel af te sluiten. Bergman vertelde later, dat ze tijdens het filmen niet eens wist van welke man ze eigenlijk moest houden, omdat het script zo vaak werd herschreven tijdens de shoot. Zij probeerde het daarom maar een beetje in het midden te houden, wat haar rol ten goede is gekomen. Tot op het laatst weet je als kijker hierdoor ook niet, hoe het af zal lopen.
Een van de bekendste quotes is “Here's looking at you kid.” Dit was alleen niet de eerste keer dat Bogart deze regel in een film gebruikte. In Midnight uit 1934 zei hij hetzelfde en ook privé was het een uitdrukking, die hij vaker gebruikte. Tijdens de flashback scène had Bogart deze regel er als improvisatie aan toegevoegd. Het bleek op het doek zo goed te werken, dat hij het daarna een paar keer moest herhalen.

Bogart en Bergman dachten dat ze de misser van hun carrière maakten, maar de film was een enorm succes en is sindsdien uitgegroeid tot een van de meest geliefde klassiekers van de filmgeschiedenis. Niet voor niets willen mensen goud geld neerleggen voor props of zaken die met deze film te maken hebben. Dat de piano voor zoveel werd verkocht, komt door de belangrijke plaats, die het in het plot inneemt. Je ziet Sam continue zijn piano het beeld inrollen (het ding werd speciaal ontworpen zodat het wieltjes zou hebben), de transit papieren worden erin verstopt en het romantische nummer van de film wordt erop gespeeld. Wie de piano heeft gekocht, is (nog) niet bekend gemaakt. De koper mag er veel geld voor hebben neergeteld, hij of zij heeft hiermee wel een heel bijzonder stukje filmgeschiedenis in huis gehaald.



NieuwsFilm

meest populair